Eldhúsdagsumræður: Arna Lára
Virðulegur forseti. Góðir landsmenn. Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur hefur nú setið í 173 daga. Við erum þegar farin að sjá skýr merki þess. Það gengur vel á Íslandi. Þótt þing hafi komið saman síðar en venja er tókst ríkisstjórninni að koma fram með 90% af þingmálum sínum fyrir 1. apríl.
Þar á meðal eru mörg mál sem fyrri ríkisstjórn tókst ekki að hreyfa til, sem sátu ýmist föst við ríkisstjórnarborðið, í þingflokkum þáverandi stjórnarflokka eða í nefndum þingsins. Þar á meðal eru líka mörg risastór hápólitísk réttlætismál fyrir þjóðina, mál sem þarf þor og dugnað til að takast á við. Kyrrstaðan hefur verið rofin.
Það er skiljanlegt að margir landsmenn og þingmenn þeirra flokka sem nú mynda stjórnarandstöðu hafi verið búnir að gleyma því hvað samstiga ríkisstjórn getur gert, hvað hægt er að áorka miklu þegar gengið er í takt, þegar áhersla er lögð á að þjóna en ekki bara stjórna. Nú er það í höndum okkar þingmanna að klára þá þinglegu meðferð sem eftir er og sýna þjóðinni um leið hvers stjórnmálin eru megnug ef þau eru með skýr markmið um að starfa að almannahag.
Eitt af stóru verkefnum þessa vorþings er afgreiðsla rammaáætlunar og einföldun, stytting og hröðun leyfisveitingaferla. Þannig setjum við kraft í orkumálin eftir áralanga pattstöðu þar sem gömlu ríkisstjórnarflokkarnir voru ekki sammála um hvaða verkefni skyldi farið í eða um að fara af stað yfirhöfuð. Orka og innviðauppbygging er forsenda þess að við byggjum upp samkeppnishæft atvinnulíf um allt land. Með því sköpum við verðmæti sem verða grunnur að aukinni velferð. Mikilvægt er að stuðla að jafnvægi náttúruverndar og orkunýtingar en það kallar á skýra stefnu sem tekur tillit til beggja sjónarmiða.
Uppsöfnuð innviðaskuld ríkisins er ein af stóru áskorununum stjórnmálanna. Eftir aðgerðaleysi þeirrar ríkisstjórnar sem sat hér að völdum síðustu kjörtímabil er hún metin á 680 milljarða kr. Í henni felst skortur á viðhaldi þjóðvega, skortur á fjárfestingu í flutningskerfi raforku, fráveitu og höfnum, skortur á viðhaldi á opinberum byggingum, skortur á lögreglumönnum, skortur á fjárfestingu í mennta- og heilbrigðiskerfinu, sumarlokanir meðferðarstofnana o.s.frv. Þetta er hinn raunverulegi landsbyggðarskattur sem síðasta ríkisstjórn lagði á.
En ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur ætlar að ráðast gegn þessu og uppbyggingin er þegar hafin. Þegar hafa verið stigin örugg skref með því að setja 3 milljarða til viðbótar í viðhald vega strax á þessu ári. Á því næsta verða viðbótarmilljarðarnir orðnir 7 og áður en kjörtímabilið verður liðið munu þeir vera orðnir 9. Auk þess ætlar ríkisstjórnin að koma á fót innviðafélagi sem mun ráðast í stærri samgönguframkvæmdir með aðkomu stofnfjárfesta. Jarðgöng verða boruð aftur á Íslandi eftir áralangt stopp, brýr byggðar og stórir vegkaflar endurbættir. Þannig látum við verkin tala.
Það liggur fyrir að það kostar peninga að fjárfesta í samfélagi og velferð, sem hefur verið vanrækt árum saman. Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar kemur skýrt fram að það verður ekki gert með sífellt hærri yfirdrætti heldur með öruggum skrefum í átt að efnahagslegum stöðugleika. Sá stöðugleiki birtist okkur nú í öllum hagtölum. Vextir og verðbólga hafa lækkað, það mældist góður hagvöxtur á fyrstu mánuðum ársins, atvinnuleysi er lítið og með uppgjöri ÍL-sjóðs lækkar skuldahlutfall ríkisins verulega. Ríkissjóður mun verða hallalaus árið 2027. Ríkisstjórnin seldi almenningi eftirstandandi hlut sinn í Íslandsbanka í útboði sem var gegnsætt, naut trausts og skilaði ríkissjóði miklum fjármunum sem munu nýtast til að greiða niður skuldir og lækka vaxtakostnað. Þar sparast milljarðar á hverju ári sem hægt er að nota í að byggja upp samfélagið.
Það hefur alltaf verið skýrt að sitjandi ríkisstjórn ætlar að innheimta réttlát auðlindagjöld til að standa undir uppbyggingu innviða og að þau renni að hluta til nærsamfélaga. Fyrsta skrefið í þeirri vegferð er sanngjörn leiðrétting veiðigjalda. Um það er algjör og óhagganleg samstaða stjórnarflokkanna og meðal mikils meiri hluta þjóðarinnar.
Kæru landsmenn. Okkur er alvara. Við erum mætt hingað til að sýna það í verki. Við ætlum að stækka kökuna. Við ætlum að auka velferðina. Við ætlum að sýna ábyrgð í ríkisfjármálum og dreifa byrðunum með sanngjörnum hætti. Innviðir verða bættir. Við ætlum að stjórna á grunni þess að hér sé samfélag sem vinnur saman að heildarhag, ekki bara hópur einstaklinga eða fjölskyldna sem búa á sama svæði. Við ætlum að vinna fyrir ykkur og við skynjum það sterkt að þjóðin finnur það. — Góðar stundir.