Samfylkingin leggur áherslu á að minnka kolefnisfótspor Íslendinga. Stór hluti losunar gróðurhúsalofttegunda á ábyrgð Íslendinga á sér stað í öðrum löndum sem framleiða vörur sem Íslendingar flytja inn. Samfylkingin vill stuðla að auknu gagnsæi og upplýsingagjöf um kolefnisfótspor, uppruna og framleiðsluaðferðir vöru og þjónustu, innanlands og frá útlöndum, og auðvelda neytendum að taka upplýstar ákvarðanir um matarvenjur, ferðavenjur og aðra neyslu. Samfylkingin vill einnig efla rannsóknir sem styðja við þessi markmið.

Minna kolefnisspor

Velferðarsamfélag jafnaðarstefnunnar byggist á almennum réttindum og skyldum sem gilda jafnt fyrir alla. Andstæða þess er samfélag ójöfnuðar og ölmusu þar sem lífsafkoma almennings er háð geðþótta hinna fáu og fjársterku. Við viljum að velferðarþjónustan komi okkur öllum til góða og sé til staðar á öllum æviskeiðum.

Samfylkingin er stolt af þeim stórtæku samfélagsbreytingum og sigrum sem forverar okkar hafa unnið, hér á landi og víðar. Það er engin tilviljun að farsælustu og mannvænustu samfélög heims er að finna í þeim löndum þar sem tekist hefur að byggja upp velferðarþjónustu í anda jafnaðarstefnu. Það er ekki nóg að byggja upp slíkt kerfi – við verðum stöðugt að halda vöku okkar, standa vörð um þann árangur sem náðst hefur og ráðast í nauðsynlegar umbætur þar sem þörf er á.

Ljóst er að margt má betur fara í íslensku velferðarkerfi. Kerfið byggir í of ríkum mæli á skerðingum og tekjutengingum og er hvorki nógu almennt né nógu sterkt. Alltof margt fólk fellur á milli kerfa, festist í fátæktargildru eða býr við einsemd og einangrun. Alltof margt fólk þarf að óttast um lífsafkomu sína, neita sér um nauðsynlega heilbrigðisþjónustu eða alast upp í fátækt. Almenningur á Íslandi á skilið sterka almenna velferðarþjónustu að norrænni fyrirmynd, víðtækar félagslegar tryggingar sem tryggja lífsafkomu okkar gegn áföllum og fátækt, jafnt aðgengi að fullkomnustu heilbrigðisþjónustu sem völ er á, myndarlegan stuðning við börn og foreldra, aðstoð þegar á þarf að halda, húsnæðisöryggi, mannréttindi og síðast en ekki síst virðingu.

Öflug og þróttmikil velferðarþjónusta er ein af grunnstoðum norrænna jafnaðarsamfélaga ásamt skipulögðum og heilbrigðum vinnumarkaði og ábyrgri hagstjórn sem miðar að fullri atvinnu.

Samhliða því að draga úr losun frá atvinnulífi leggur Samfylkingin áherslu á aukna nýsköpun sem drifkraft breytinga og fjölgun grænna starfa sem styrkja markmið Íslands í loftslagsmálum, stuðla að varðveislu eða endurheimt umhverfisgæða og vistkerfa, bættri orku- og auðlindanýtingu og lágmörkun úrgangs.

Samfylkingin vill styðja við þróun loftslagslausna og græns hátækniiðnaðar og auka vægi loftslagsvænnar atvinnuuppbyggingar á Íslandi. Samfylkingin vill setja á stofn grænan fjárfestinga- og nýsköpunarsjóð sem tekur mið af aðgerðaáætlun stjórnvalda í loftslagsmálum og af vísinda- og tæknistefnu Íslands. Með því viljum við skapa jarðveg fyrir sprotafyrirtæki og félagasamtök sem geta unnið að loftslagslausnum með opinberum stuðningi og ýta undir góða stjórnarhætti hjá félögum sem sjóðurinn fjárfestir í.

4.4.	Grænn fjárfestinga- og nýsköpunarsjóður

Græn störf og fjárfestinga- og nýsköpunarsjóður

Samgöngur eru forsenda öryggis og öflugs atvinnulífs um allt land. Greiðar samgöngur um land allt eru lykilatriði við að tryggja öllum jöfn tækifæri óháð búsetu. Samfylkingin gerir kröfu um framfarir í samgöngumálum. Ráðast þarf í fjárfestingar og vinna upp tugmilljarða viðhaldsskuld í vegakerfinu. Styrkja þarf Ísland sem heild með því að tengja landshlutana betur saman og stytta vegalengdir innan afmarkaðra vinnusóknarsvæða. Innan þéttbýlismarka þarf að gæta sérstaklega að samspili byggðar og samgangna, til dæmis vegna áhrifa umferðar á umhverfi og lífsgæði en ekki síður af því að skipulag byggðar ræður miklu um umferð og ferðavenjur. 

Samfylkingin vill að framkvæmdir í samgöngumálum verði áfram fjármagnaðar með almennum hætti í gegnum ríkissjóð. Að ákveðnum skilyrðum uppfylltum getur sértæk gjaldtaka þó komið að gagni og verið réttlætanleg. Mikilvægast er að frumkvæði að slíkri gjaldtöku komi frá nærsamfélagi. Þá þarf markmiðið með gjaldtökunni að vera skýrt og tekjurnar af henni að nýtast beint til að ná settu marki.

Samfylkingin leggur áherslu á að fjölga valkostum og auka fjölbreytni í samgöngum, svo sem með því að efla almenningssamgöngur, flýta Borgarlínu, efla landsbyggðarstrætó, stefna að uppbyggingu lestarsamgangna á milli Keflavíkurflugvallar og höfuðborgarsvæðisins og bæta alla aðstöðu og innviði fyrir gangandi og hjólandi vegfarendur í þéttbýli. Allt fellur þetta saman við markmið okkar um lýðheilsu og í loftslagsmálum. Þegar kemur að þjóðvegakerfinu viljum við gefa í til að vinna á uppsafnaðri viðhaldsþörf undanfarinna ára og auka nýframkvæmdir með hliðsjón af atvinnustefnu fyrir Ísland og áherslu á styttingu vegalengda og umferðaröryggi. Þá viljum við ráðast í markvissar aðgerðir til að hraða orkuskiptum í samgöngum á sjó, landi og í flugi. Vinna þarf að eflingu alþjóðlegra fluggátta í landinu, tryggja að gæði varaflugvalla séu viðunandi og að viðhald og uppbygging á innviðum innanlandsflugs taki mið af uppbyggingu ferðaþjónustu. Samfylkingin vill standa vörð um öflugt og öruggt innanlandsflug ásamt sjúkraflugi um Reykjavíkurflugvöll þar til annar jafngóður eða betri kostur er tilbúinn.

Á sama tíma þarf að standa vörð um lífsgæði þeirra sem búa í nágrenni við flugvöllinn. Því verður að vinna gegn hávaða og loftmengun samfara notkun kennsluvéla, einkaþotna og þyrluflugs. Takmarka þarf alla óþarfa notkun svo komið verði í veg fyrir hávaða- og loftmengun, og spillingu lífríkis í nágrenni við flugvöllinn. Haldið verði áfram athugunum um nýtt flugvallarstæði fyrir Reykjavíkurflugvöll á grundvelli samnings ríkis og borgar. Taka skal ákvörðun um nýjan innanlandsflugvöll á höfuðborgarsvæðinu eins fljótt og unnt er. Þangað til annar jafngóður kostur eða betri er tilbúinn verður í heiðri hafður samningur aðila um viðhald og endurnýjun á vellinum í Vatnsmýrinni. Samfylkingin vill skapa sátt um nýtt flugvallarstæði á höfuðborgarsvæðinu. 

Fjarskipti ráða miklu um lífsgæði, atvinnutækifæri og byggðaþróun. Samfylkingin vill efla innviði fjarskipta hvarvetna á landinu og tryggja að við njótum öll aðgangs að áreiðanlegu ljósleiðaraneti. Með því að nýta þau tækifæri sem felast í fjölgun starfa án staðsetningar geta stjórnvöld bætt lífskjör og um leið eflt byggðir um land allt. Í því samhengi er öflug nærþjónusta sveitarfélaga nauðsyn. 

Loks er brýnt að tryggja öryggi allra landsmanna í heimabyggð. Fjármagn sem rennur til Ofanflóðasjóðs á að nýta til hraðari uppbyggingar ofanflóðavarna og þá verður farsímasamband að vera tryggt á þjóðvegum landsins.

Fátækt er ekki náttúrulögmál heldur afsprengi pólitískra ákvarðana. Í einu ríkasta samfélagi heims á enginn að þurfa að reiða sig á ölmusu. Samfylkingin vill útrýma fátækt á Íslandi. Stuðningur við fátækt fólk á að grundvallast á notendasamráði, inngildingu, valdeflingu og virðingu. Þar er lykilatriði að hvatt sé til virkni og samfélagslegrar þátttöku.

Til að útrýma fátækt á Íslandi þurfum við í fyrsta lagi að sjá til þess að velferðarsamfélagið standi undir nafni með því að halda uppi sterkri almennri velferðarþjónustu og fullnægjandi félagslegum tryggingum. Í öðru lagi verður að leggja allt kapp á að sem flest okkar geti stundað vinnu við hæfi.

Meðal þeirra hópa sem eiga mest á hættu að lenda í fátækt á Íslandi eru einstæðir foreldrar, öryrkjar, eldri borgarar með lítil eftirlaunaréttindi, fatlað fólk, innflytjendur í láglaunastörfum, námsmenn og fólk á leigumarkaði. Velferðarþjónustan, í samstarfi við mennta- og heilbrigðiskerfið, þarf að styðja þessa hópa betur. Félagsleg einangrun eykur hættuna á að fólk festist í fátækt. Þess vegna vill Samfylkingin liðka fyrir atvinnuþátttöku innflytjenda og flóttafólks og tryggja að réttindi þess séu virt og það hafi jöfn tækifæri á vinnumarkaði.

Þótt fátækt finnist í öllum aldurshópum í íslensku samfélagi geta efnahagsleg og félagsleg áhrif fátæktar haft sérlega slæmar og langvinnar afleiðingar fyrir börn.  Brýnt er að leita allra leiða til að rjúfa vítahring fátæktar og takmarkaðra tækifæra barna. Þannig vill Samfylkingin styðja myndarlega við uppvöxt barna.

Útrýmum fátækt

Samfylkingin vill að réttindi fatlaðs fólks séu virt í hvívetna á Íslandi. Þau eru mikilvægur þáttur almennra mannréttinda. Það kallar á fullt aðgengi á öllum sviðum samfélagsins og að fötluðu fólki séu tryggð tækifæri til sjálfstæðs lífs. Við krefjumst þess að samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks verði lögfestur og honum fylgt eftir með markvissum aðgerðum, meðal annars fullri fjármögnun stuðningsþjónustu og samninga um notendastýrða persónulega aðstoð (NPA). Áfram þarf að vinna að viðhorfsbreytingu í samfélaginu gagnvart réttindum fatlaðs fólks og gegn hvers kyns mismunun og fordómum í þeirra garð. Jafnframt þarf að huga betur að öryggi og vernd fatlaðs fólks  gagnvart einelti, misnotkun og ofbeldi.


Öll uppbygging og skipulag skal taka mið af algildri hönnun. Samfylkingin vill tryggja rétt fatlaðs fólks til húsnæðis í samræmi við eigin þarfir og óskir. Einnig þarf að tryggja fötluðu fólki réttindi til félagslegrar þjónustu og stuðnings sem gerir þeim kleift að reka eigið heimili og taka fullan þátt í samfélaginu.  Ryðja þarf úr vegi hömlum á aðgengi að mikilvægum stofnunum, svo sem skólum og heilbrigðiskerfi, og tryggja að fatlað fólk geti tekið virkan þátt í félagsmálum og stjórnmálastarfi og á vinnumarkaði þar sem fjölbreytt störf þurfa að bjóðast, t.a.m með auknu námsframboði. Þau sem ekki geta unnið launuð störf eiga að fá tækifæri og stuðning til annars konar iðju og tómstunda sem veita lífsfyllingu og ánægju. Samfylkingin vill endurskoða regluramma um hjálpartæki í samræmi við samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.

Réttindi fatlaðs fólks – fullt aðgengi og sjálfstætt líf

Samfylkingin vill að Ísland skipi sér í fremstu röð þegar kemur að samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda og haldi áfram samvinnu við Evrópusambandsríkin og Noreg innan loftslagssamstarfs SÞ. Lögfesta þarf loftslagsmarkmið og setja þak á magn losunar. Markmið Íslands í loftslagsmálum verða að tryggja að Ísland standi við alþjóðlegar skuldbindingar í loftslagsmálum. 

Til að ná árangri í loftslagsmálum þarf að ná fram samdrætti í losun á öllum sviðum samfélagsins og leggja fram tímasettar aðgerðaráætlanir með mælanlegum markmiðum. Ekki má einblína á losun sem er á beinni ábyrgð stjórnvalda heldur þarf einnig að taka með í reikninginn losun frá landnotkun, stóriðju og alþjóðaflugi. Öll sveitarfélög eiga að vera með áætlanir um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda sem styðja við metnaðarfull landsmarkmið í loftslagsmálum.

Samfylkingin telur brýnt að styrkja stjórnsýslu loftslagsmála og tryggja fjármagn og mannafla til að sinna nauðsynlegri greiningarvinnu, samhæfingu verkefna og eftirfylgni. Styrkja þarf stöðu Loftslagsráðs og tryggja að það hafi svigrúm og fjárhagslegt bolmagn til að gegna aðhalds- og eftirlitshlutverki gagnvart stjórnvöldum.

Aðlögun að loftslagsbreytingum er nauðsynlegur þáttur til að lágmarka tjón samfélagsins af loftslagsbreytingum. Forvirkar aðgerðir hafa jákvæð áhrif á samfélagið en geta líka sparað umtalsverðar fjárhæðir. Samfylkingin leggur áherslu á að ráðast hratt og örugglega í aðgerðir til að auka seiglu samfélagsins ‒ innviða, fyrirtækja og heimila ‒ vegna loftslagsbreytinga. Þá leggur Samfylkingin áherslu á að styðja fjárhagslega við aðlögun fátækari landa að loftslagsbreytingum og til uppbyggingar orkuinnviða. Þannig vinnum við að því að axla ábyrgð okkar sem eitt af þeim ríku löndum sem losar hvað mest miðað við höfðatölu. 

Samfylkingin leggur áherslu á samhæfingu opinberra fjármála við stefnu í loftslagsmálum og á samhæfingu stefnumörkunar og aðgerða allra ráðuneyta með tilliti til áhrifa á losun gróðurhúsalofttegunda. Samfylkingin vill að lagafrumvörp verði metin með tilliti til loftslagsáhrifa rétt eins og þau eru metin með tilliti til fjárhagslegra áhrifa. Samfylkingin telur að beita þurfi fjölbreyttum stjórntækjum til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda, til að hámarka skilvirkni loftslagsaðgerða, með jafnræði, sanngirni, jöfnuð og réttlæti að leiðarljósi. Hagræn stjórntæki eins og kolefnisgjöld og fjárhagslegir hvatar eru mikilvæg tól til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda ásamt samningum, upplýsingagjöf, fræðslu og laga- og reglusetningu. 

Samfylkingin vill að réttlát umskipti verði leiðarljós í glímunni við loftslagsvána, eins og verkalýðshreyfingin hefur kallað eftir hér heima og á alþjóðavettvangi. Dæmin sýna að engin samfélagssátt getur náðst um nauðsynlegar breytingar á atvinnu- og lifnaðarháttum nema félagsleg sjónarmið séu höfð að leiðarljósi, lífsviðurværi almennings og réttindi borgaranna verði tryggð, óháð búsetu og efnahag. Byrði þarf að deila með sanngjörnum hætti og allir landsmenn verða að njóta afraksturs nauðsynlegra breytinga.

Fest skal í lög að ekki verði borað eftir jarðefnaeldsneyti á íslensku yfirráðasvæði.

Loftslagsvá

Almenningi farnast best í opnu hagkerfi þar sem frjálsræði ríkir í viðskiptum, samkeppni er virk og gagnsæi einkennir alla efnahagsstarfsemi. Frjáls viðskipti nást ekki með afskiptaleysi hins opinbera. Þvert á móti er grundvöllur frjálsra viðskipta ævinlega fólginn í því að stjórnvöld tryggi sanngjarnar leikreglur og skýra umgjörð á markaði. Aðgerðir til að efla samkeppni og auka gagnsæi í efnahagslífi eru nauðsynlegar til að markaðir virki í þágu almannahagsmuna, sem og vernd eignarréttar, fyrirsjáanlegt regluverk og virkt eftirlit auk skilvirkni í framkvæmd löggæslu og dómsvalds. Samfylkingin er hins vegar alfarið andsnúin hvers kyns geðþóttaafskiptum stjórnvalda af atvinnulífi sem jafnan verða til þess að sérhagsmuna er gætt umfram almannahagsmuna. Jafnræði á að ríkja milli fyrirtækja og atvinnugreina og skýrar almennar leikreglur og viðurlög eiga að gilda fyrir alla.

Virk samkeppni skilar sér í lægra vöruverði og meiri kaupmætti. Við kjöraðstæður keppa fyrirtæki ekki síður um hylli neytenda með því að bjóða aukin gæði, betri þjónustu, aðgengi og úrval. Hagkerfi okkar er afar smátt og því er mjög hætt við fákeppni. Þess vegna er virk samkeppni eitt af mikilvægustu kjaramálum almennings á Íslandi. Frumkvöðlar og smærri fyrirtæki hafa einnig ríka hagsmuni af virkri samkeppni en síður stórfyrirtækin sem hafa komið sér vel fyrir í skjóli einokunar eða fákeppni, sem dregur úr hvata til fjárfestinga og aukinnar framleiðni. Mikilvægt er að smærri aðilar fái tækifæri til að taka þátt í útboðum ríkisins. 

Samfylkingin aðhyllist frelsi í alþjóðaviðskiptum. Íslenska hagkerfið er lítið, háð innflutningi á alls kyns vörum og þjónustu og tekjum af útflutningi. Ávinningur okkar af alþjóðaviðskiptum er að ýmsu leyti sá sami og af virkri samkeppni innanlands, svo sem lægra vöruverð fyrir almenning, meira úrval og frekari hvati til fjárfestinga og aukinnar framleiðni. Samkeppniseftirlitið á einmitt rætur að rekja til aðildar Íslands að Evrópska efnahagssvæðinu (EES), sem var eitt mesta heillaspor Íslendinga í efnahagsmálum á undanförnum áratugum.

Frjáls viðskipti og virk samkeppni

Til að ná árangri í loftslagsmálum þarf að ráðast í markvissar aðgerðir til að draga úr losun frá samgöngum sem er ein stærsta uppspretta gróðurhúsalofttegunda hér á landi. Samfylkingin vill hraða orkuskiptum og stórbæta almenningssamgöngur. Móta þarf metnaðarfulla áætlun um orkuskipti í samgöngum sem nær til fólksbifreiða og til flutningabíla, hópferðabíla og vinnuvéla. Þá þarf að þétta net rafhleðslu-, metan- og vetnisstöðva um allt land. Ríkisstjórn og alþingi skulu setja sér metnaðarfull en raunhæf markmið um að hætta á næstu árum innflutningi farartækja sem ganga fyrir jarðaefnaeldsneyti.

Orkuskipti ein og sér duga skammt til að ná markmiðum í loftslagsmálum. Samfylkingin vill efla almenningssamgöngur og gera þær að raunhæfum og fýsilegum valkosti til að draga úr umferðarálagi, auk þess að þétta byggð þar sem það á við. Á höfuðborgarsvæðinu þarf að flýta framkvæmdum vegna Borgarlínu og hraða uppbyggingu stofnleiða fyrir hjólreiðar eins og kostur er, sem og öðrum framkvæmdum í samgöngusáttmála höfuðborgarsvæðisins. Stjórnvöld þurfa einnig að styðja fjárhagslega við rekstur Strætó og almenningssamgangna um land allt til að bæta það kerfi sem nú er við lýði. 

Samhliða uppbyggingu Borgarlínu vill Samfylkingin byggja upp stærra samgöngunet sem þjónar landinu öllu þannig að ekki sé nánast nauðsyn að eiga bíl eða leigja til að ferðast um Ísland. Til að slíkt samgöngukerfi sé notendavænt þurfa stöðvar að vera þægilegar óháð veðri, tengdar göngu- og hjólastígum og örflæðilausnum. Brýnt er að tryggja öflugar almenningssamgöngur milli Keflavíkurflugvallar og Reykjavíkur og kanna til hlítar lestarsamgöngur frá höfuðborgarsvæðinu til Suðurnesja. 

Víða um land er innanlandsflug mikilvægur samgöngumáti. Samfylkingin vill að gerð verði úttekt á innanlandsflugi og mótuð verði um það stefna, með tilliti til byggðasjónarmiða, kostnaðar, ferðatíma, hagkvæmni og loftslagsáhrifa og að leitað verði leiða til rafvæðingar í innanlandsflugi.

Hraðari orkuskipti

Vinnan er undirstaða velferðar í samfélaginu og eiga allir íbúar rétt á því að geta unnið fyrir sér, helst á því sviði sem hæfileikar og menntun standa til. Sterk almenn velferðarþjónusta er að sama skapi undirstaða vinnu í samfélaginu og lykilatriði í því að viðhalda hárri atvinnuþátttöku og kraftmikilli verðmætasköpun.

Með öflugri velferðarþjónustu og tryggingum hlúum við best að þeim verðmætum sem felast í mannauði samfélagsins. Það er skylda samfélagsins að tryggja mannsæmandi framfærslu fólks sem finnur ekki vinnu við hæfi, tekst á við tímabundna erfiðleika eða býr við skerta starfsgetu og jafnframt að styðja þau sem geta aftur til virkni og starfa sem fyrst.

Atvinnuleitendum skal veita hvatningu og viðeigandi stuðning til að finna vinnu við hæfi. Þá þarf ávallt að leita betri leiða til að sporna við því með fyrirbyggjandi aðgerðum að starfsgeta skerðist og aðstoða fólk eftir fremsta megni við að efla og endurheimta starfsgetu þegar þess gerist þörf. Í þeim efnum skipta forvirkar aðgerðir á sviði vinnuverndar sköpum og sömuleiðis virkar vinnumarkaðsaðgerðir, gott aðgengi að starfsendurhæfingu og hvers kyns námstengdum úrræðum.  

Samfylkingin vill að innflytjendur fái vinnu við hæfi og njóti sanngirni á vinnumarkaði og að stjórnvöld auðveldi ferlið við viðurkenningu menntunar erlendis frá. Þá vill Samfylkingin að fólki sem fær hér alþjóðlega vernd bjóðist stuðningur og tækifæri til atvinnuþátttöku frá fyrsta degi. Samfylkingin vill tryggja fulla atvinnu á Íslandi þannig að fólk sem getur unnið fái að vinna. Atvinnuleysi felur í sér sóun á starfskröftum sem samfélagið hefur ekki efni á og aldrei getur talist eðlilegt að vinnufúsu fólki sé neitað um vinnu á meðan óleyst verkefni blasa hvarvetna við.

Leit um „��“

2830 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������������������������������“

2830 niðurstöður fundust við leit að „���������������������������������������������������“