Á fundi sínum 17. nóvember tók fulltrúaráð Samfylkingarfélaganna í Reykjavík (FSR) ákvörðun um aðferð við val á frambjóðendum fyrir borgarstjórnarkosningar í vor.

Á fundinum var samþykkt einróma að efna til flokksvals í Reykjavík og fela flokksmönnum þannig vald til að velja sex efstu sæti listans í bindandi flokksvali. Útlit er fyrir að Samfylkingin verði eini stjórnmálaflokkurinn í Reykjavík sem efnir til prófkjörs um öll efstu sæti á framboðslista.

Björk Vilhelmsdóttir, formaður fulltrúaráðsins, segir það í samræmi við sterka lýðræðislega hefð Samfylkingarinnar í Reykjavík sem hefur allt frá stofnun stuðst við flokksvalsleiðir við uppstillingu efstu sæta á lista fyrir borgarstjórnarkosningar. „Með þessari aðferð sköpum við mikil tækifæri til endurnýjunar, enda hafa flokksvöl þar sem flokksmenn geta valið sína frambjóðendur gefið góða raun hjá okkur í gegnum tíðina. Við lítum svo á að lýðræðislegt flokksval hafi verið lykilatriði og muni áfram leggja grunn að góðum árangri Samfylkingarinnar í Reykjavík. Aðrir flokkar boða nú ýmist uppstillingu þar sem uppstillingarnefnd er falið þetta vald eða þá leiðtogaprófkjör þar sem aðeins er kosið um efsta sæti á lista.“

Hjá Samfylkingunni í Reykjavík verður niðurstaða flokksvals bindandi fyrir efstu sex sæti listans en uppstillingarnefnd verður falið að stilla upp í sæti 7 til 46 á listanum.

Í flokksvalinu hafa einungis flokksmenn kosningarétt skv. 3.1. gr. skuldbindandi reglna um val á framboðslista og framboðslistinn verður paralisti samkvæmt 5.5. gr. hinna skuldbindandi reglna sem er útskýrð svona: „Kvenframbjóðandi skal hið minnsta skipa annaðhvort sæti 1 eða 2, hið minnsta annaðhvort næstu tveggja sæta og svo koll af kolli í hver tvö sæti.“

Framboðsfrestur er til hádegis 3. janúar 2026.

Flokksvalið fer fram með rafrænni kosningu þann 24. janúar 2026 og verður opið frá 00:00 til 18:00. Boðið verður upp á atkvæðagreiðslu utan kjörfundar en kjörstjórn er falin útfærsla hennar skv. hinni samþykktu tillögu.

Á fundinum var skipuð uppstillingarnefnd sem og kjörstjórn fyrir flokksvalið.

„Mikil tækifæri til endurnýjunar,“ segir formaður fulltrúaráðsins. 

Samfylkingin heldur flokksval um sex efstu sætin í Reykjavík

Kaffispjall um daglega lífið á Akureyri með Loga Einarssyni menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðherra og þingmanni Samfylkingarinnar. Verið velkomin í Brauðgerðarhúsið við göngugötuna, Hafnarstræti (þar sem áður var Kristjánsbakarí) laugardaginn 22. nóvember kl. 15:45.

Hvernig léttum við daglega lífið þitt?

Samfylkingin vinnur í þágu þjóðar og mótar stefnu með fólkinu í landinu. Þess vegna ferðast forysta Samfylkingar um landið nú í vetur og bankar á dyr með sjálfboðaliðum – til að spyrja: Hvernig léttum við lífið þitt? Hverju viltu breyta? Hvernig getur Samfylkingin aðstoðað?

„Daglega lífið“ er fyrsta forgangsmál í nýju málefnastarfi Samfylkingar. Nýtt útspil flokksins verður kynnt í mars eftir vinnu stýrihóps um daglega lífið með flokksfólki og almenningi um land allt. „Einföldun regluverks“ verður næsta forgangsmál og „Öryggi borgaranna“ þar á eftir.

Hér má finna útspil Samfylkingar frá síðasta kjörtímabili:
Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum – https://bit.ly/3y7dFPm
Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum – http://bit.ly/3UE77zJ
Framkvæmdplan í húsnæðis- og kjaramálum – https://bit.ly/3AhIhzo
Og hér eru upplýsingar um næstu fundi: www.facebook.com/samfylkingin/events

Fyrri fundarstaðsetning var auglýst sem Axelsbakarí á Akureyri en fundurinn hefur verið færður í Brauðgerðarhúsið við göngugötuna í Hafnarstræti.

Akureyri: Kaffispjall með Loga um daglega lífið 

Í tilefni Kvennaársins boða Verkalýðsmálaráð Samfylkingarinnar og Kvennahreyfing Samfylkingarinnar til opins fundar um kynjajafnrétti.

Hvenær: Fimmtudagur 20. nóvember kl. 17:00-19:00
Hvar: Húsakynni BSRB, Grettisgötu 89 (bílastæði aftan við hús)

Fjarfundur: https://teams.microsoft.com/dl/launcher/launcher.html?url=%2F_%23%2Fl%2Fmeetup-join%2F19%3Ameeting_YzY0MWU2M2ItNzQ2OC00NmRkLWJhYTktZjcxNTVkMmU0OTli%40thread.v2%2F0%3Fcontext%3D%257b%2522Tid%2522%253a%2522616941cf-00ef-4db6-8c3f-6ebf3994663f%2522%252c%2522Oid%2522%253a%252290d2d4b1-ad7e-4abd-8140-37784143d0bc%2522%257d%26anon%3Dtrue&type=meetup-join&deeplinkId=aef08669-01cc-4cb5-b2ac-4c10f74b5e5e&directDl=true&msLaunch=true&enableMobilePage=true&suppressPrompt=true

Á fundinum ræða hagfræðingarnir Sigríður Ingibjörg Ingadóttir (BSRB) og Steinunn Bragadóttir (ASÍ) kynjaða tölfræði sem þær hafa tekið saman og skrifað greinar um – tölfræði sem varpar skýru ljósi á kynjamun og misrétti í íslensku samfélagi í dag.

Þær fjalla meðal annars um:
Menntun og vinnumarkað
Atvinnuþátttöku og laun
Kynbundin áhrif barneigna á atvinnu og tekjur

Í erindum sínum draga þær saman helstu niðurstöður, sýna rauða þráðinn í tölfræðinni og útskýra hvað gögnin segja okkur um stöðu kynjajafnréttis árið 2025.

Að loknum framsögum verða umræður þar sem kjörnir fulltrúar Samfylkingarinnar, Heiða Björg Hilmisdóttir, borgarstjóri, og Víðir Reynisson, þingmaður, ríða á vaðið í umræðunni.

Fundarstjóri: Magnea Marinósdóttir, stjórnmálafræðingur.

Heitt á könnunni og öll hjartanlega velkomin!

Opinn fundur um stöðu kynjajafnréttis á Íslandi

Stjórn Samfylkingarfélagsins á Akranesi boðar til stýrðs vinnudags laugardaginn 15. nóvember kl. 10:00 til 16:00  í húsnæði okkar að Stillholti 16-18.

Hákon Gunnarsson leiðir kerfisbundna PIP-greiningu (Potential Improvement Points) á innra og ytra starfi: við kortleggjum styrkleika, veikleika og forgangsröðum úrbótum fram að kosningum 2026.

Skráning er nauðsynleg og sæti eru takmörkuð við 25; raðast í skráningarröð.

Hér er tækifæri okkar bæjarbúa að hafa áhrif á og móta framkvæmdaráætlun fram að kosningum 2026.

Frekari upplýsingar: Ásbjörn Þór, s: 7891781, netfang: asbjornthor@gmail.com. 

Vinnudagur – PIP-greining Samfylkingarinnar á Akranesi

📅 Miðvikudagur 19. nóvember kl. 17:00–18:30
📍 Fjósið á Hlíðarenda - Veislusalur Vals

Á fundinum taka borgarfulltrúar Samfylkingarinnar þátt í opnu samtali um málefnin:
✨ Sabine Leskopf, formaður mannréttindaráðs
✨ Skúli Helgason, formaður menningar- og íþróttaráðs
✨ Sara Björg Sigurðardóttir, fulltrúi í velferðarráði

Sérstakur gestur fundarins:
🌟 Heiða Björg Hilmisdóttir, borgarstjóri Reykjavíkur

Komdu og taktu þátt í samtali um framtíð skóla, íþrótta og frístundastarfs í Reykjavík.
☕ Kaffiveitingar og góð stemning – öll hjartanlega velkomin!

Samfylkingarfélagið í Reykjavík býður til opins fundar þar sem við ræðum skóla-, íþrótta- og frístundamál í borginni okkar.

Ræðum saman um skóla-, íþrótta- og frístundamál í borginni okkar

Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 26. nóvember kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar, Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Gestur okkar verður Eydís Ásbjörnsdóttir þingmaður.

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því.

Verið öll velkomin!

Kvöldspjall um daglega lífið á Kópaskeri með Kristrúnu Frostadóttur forsætisráðherra og formanni Samfylkingar. Verið velkomin í Öxi (fyrir ofan Skerjakollu) fimmtudaginn 20. nóvember kl. 19:30. Á meðal gesta verður einnig Logi Einarsson menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðherra og 1. þingmaður Norðausturkjördæmis.

Hér má finna útspil Samfylkingar frá síðasta kjörtímabili:
Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum – https://bit.ly/3y7dFPm
Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum – http://bit.ly/3UE77zJ
Framkvæmdplan í húsnæðis- og kjaramálum – https://bit.ly/3AhIhzo

Og hér eru upplýsingar um næstu fundi: www.facebook.com/samfylkingin/events

Kópasker: Kvöldspjall með Kristrúnu Frostadóttur um daglega lífið á  

Reglur Samfylkingarinnar um félagaskrá flokksins 

Skrifstofa Samfylkingarinnar heldur rafræna félagaskrá fyrir flokkinn og öll aðildarfélög hans skv. grein 2.12 í lögum flokksins. 

Reglur þessar gilda um félagaskrá flokksins og öll aðildarfélög hans. Þær gilda einnig um hvers konar áritanir úr skránni og aðrar upplýsingar sem kunna að felast í félagaskrá flokksins og aðildarfélaga hans. Með áritun úr félagaskrá er átt við útgáfu staðfestinga, vottorða eða upplýsinga úr félagaskrá flokksins. Undir það falla viðveruskrár frá fundum þar sem einungis skráðir eða kjörnir flokksfélagar eiga sæti í. 

Aðildarfélög Samfylkingarinnar geta fengið rafrænan aðgang að félagaskrá viðkomandi félags eftir að hafa undirritað yfirlýsingu um meðferð skráarinnar. Aðgangurinn skal takmarkast við formann aðildarfélags eða þann aðila sem stjórn þess tilnefnir. 

Skrifstofu Samfylkingarinnar er óheimilt að láta öðrum en aðildarfélaginu sjálfu í té félagaskrá þess eða annast áritanir úr því skv. grein 2.12 í lögum flokksins. 

Söfnun upplýsinga, vinnsla og miðlun félagaskráa eða úrtaka úr þeim skal ávallt vera í samræmi við lög um persónuvernd og meðferð persónuupplýsinga. 

Stjórnmálafélög sem hlíta vilja grundvallarstefnuskrá Samfylkingarinnar, undirgangast lög hennar og hafa a.m.k. 10 fullgilda félaga, eiga rétt á aðild að Samfylkingunni skv. grein 3.01 í lögum flokksins. 

Enginn getur verið aðalfélagi nema í einu aðildarfélagi. Um réttindi og skyldur aukafélaga fer skv. lögum viðkomandi aðildarfélags skv. grein 3.10 í lögum flokksins. 

Félagaskrá Samfylkingarinnar miðast við póstnúmeraskrá og eftir atvikum sveitarfélagsnúmer. Hún er tengd þjóðskrá og skal uppfærð a.m.k. mánaðarlega og oftar ef þurfa þykir s.s. vegna útsendingu bréfa, tölvupósta, kynninga vegna flokksvals, kosninga o.s.frv. 

Skráning í Samfylkinguna skal vera a) á rafrænu formi í gegnum heimasíðu flokksins b) vera skrifleg og undirrituð af viðkomandi og tveimur vottum c) framvísun viðurkenndra skilríkja. Viðkomandi aðili skráir sig í ákveðið aðildarfélag, þátttöku í félagsstarfi og samþykkir reglur flokksins þar með talið um meðferð félagaskrár. 

Skriflegum skráningum skal beina til aðalskrifstofu flokksins skv. grein 3.09 í lögum flokksins. 

Einstaklingar sem eru undir 35 ára aldri og sækja um inngöngu í Samfylkinguna skulu vera skráðir í staðbundið aðildarfélag Ungra jafnaðarmanna eftir búsetu þeirra komi ekki fram ósk um annað skv. grein 3.09 í lögum flokksins. Ef ekki kemur fram ósk um annað ber þeim sem tekur á móti skráningunni að upplýsa um hvaða félög þeim standi til boða. 

Allar nýskráningar skal geyma í 7. ár rafrænt eða á pappír eftir atvikum og skulu þær vera rekjanlegar. 

Flutningur flokksfélaga á milli aðildarfélaga 

Skrifstofa Samfylkingarinnar sér um að færa fólk á milli aðildarfélaga í samræmi við búferlaflutninga skv. þjóðskrá og tilkynna stjórnum aðildarfélaga um það skv. grein 2.12 í lögum flokksins. 

Félagsmaður sem ekki tilkynnir sérstaklega um búsetuskipti flyst sjálfkrafa á milli aðildarfélaga við búsetuskipti í þjóðskrá. Félagsmaður skráður í landsfélag, flyst ekki á milli aðildarfélaga við búsetuskipti. 

a) á rafrænu formi í gegnum heimasíðu flokksins 

b) vera skrifleg og undirrituð af viðkomandi og tveimur vottum 

c) framvísun viðurkenndra skilríkja á skrifstofu flokksins. 

Allar úrsagnir skal geyma í 4. ár rafrænt eða á pappír eftir atvikum nema annars sé óskað og skulu þær vera rekjanlegar. 

Meðferð félagaskrár í flokksvali og kosningabaráttu 

Þrátt fyrir ákvæði 1. greinar í reglum þessum er skrifstofu Samfylkingarinnar heimilt að miðla upplýsingum úr félagaskrá í þeim tilvikum sem nefnd eru í þessari grein gegn vinnslusamningum. 

Í flokksvali til bæjar- og sveitarstjórna og til Alþingis fá formenn kjörstjórna, fyrir hönd kjörstjórnar, afhenta félagaskrá á rafrænu formi. 

Í kosningum kjördæmisráða eða sveitarstjórna fær kosningastjóri, fyrir hönd kosningastjórnar afhenta félagaskrá á rafrænu formi. 

Að flokksvali eða kosningum loknum er formanni kjörstjórnar í forvali og kosningastjóra í kosningum skylt að afhenda aðalskrifstofu Samfylkingarinnar félagaskrána, með þeim breytingum sem kunna að hafa verið gerðar. 

Eingöngu er heimilt er að afhenda frambjóðanda, sem skráður er í Samfylkinguna, í flokksvali Samfylkingarinnar til bæjar- og sveitarstjórna og til Alþingis afrit af félagaskrá á prentuðu formi að undirrituðum vinnslusamningi milli aðila. Félagaskráin skal innihalda nafn, aldur, heimili og síma. Frambjóðendum er skylt að fara með skrár skv. lögum flokksins og lögum um persónuvernd. Skrárnar eru eingöngu notaðar í þeim tilgangi að hafa samband við flokksfélaga í flokksvali og eytt á sannanlegan hátt að flokksvali loknu. Heimilt er að afhenda félagaskrána gegn gjaldi. 

Í þeim tilfellum sem Samfylkingin býður fram með öðrum stjórnmálaflokkum er óheimilt að afhenda samframboðsflokknum félagaskrá Samfylkingarinnar. 

8. grein
Netfangaskrá og útsendingar skv. félagaskrá 

Aðalskrifstofa Samfylkingarinnar heldur netfangaskrá fyrir flokkinn í heild. 

Engum má senda tölvupóst samkvæmt netfangaskrá nema samþykki viðkomandi liggi fyrir. Félagsmaður telst hafa gefið samþykki sitt hafi hann gefið Samfylkingunni upp netfangið sitt eða skráð sig sérstaklega á netfangaskrá flokksins. Óski félagsmaður að taka netfang sitt af skrá, skal skrifleg beiðni send til skrifstofu flokksins. 

Aðalskrifstofa Samfylkingarinnar sendir út tölvupóst á netfangaskrána. Aðrir hafa ekki heimild til að senda tölvupóst. Ekki má senda út annað efni á netfangaskrá en sem við kemur flokksstarfinu. 

Aðildarfélög geta nýtt sér þau netföng til útsendingar til flokksfélaga sem þau hafa safnað saman í félagsstarfi sínu og ber þeim að senda aðalskrifstofu jafnóðum allar breytingar á netföngum sem þeim berast. 

Þegar aðildarfélag sendir út almennan póst eða tölvupóst á félagsmenn sína s.s. vegna innheimtu á félagsgjöldum o.s.frv. er notuð nýjasta útgáfa af félagaskrá. Flokkurinn hefur persónuverndarstefnu sem tryggir persónuvernd félagsmanna og stuðningsmanna flokksins. 

Rísi upp ágreiningur varðandi reglur þessar skal leggja hann fyrir framkvæmdastjórn sem sker úr deilunni eins fljótt og tök eru á. 

Reglur þessar voru upphaflega samþykktar af framkvæmdastjórn þann 25. september 2006 og með áorðnum breytingum síðast 19. nóvember 2018 og öðlast þær strax gildi. 

Hér er hægt að lesa reglur um stuðningamenn. 

Samfylkingarfélagið í Reykjavík

Sigfús Ómar Höskuldsson

Samfylkingin á Seltjarnarnesi

Árni Emil Bjarnason

Samfylkingin í Kópavogi

Gunnar Gylfason

Samfylkingin í Garðabæ

Ragnheiður Hergeirsdóttir

Samfylkingin í Hafnarfirði

Tryggvi Rafnsson

Samfylkingin í Mosfellsbæ

Erna Björg Baldursdóttir

Alþýðuflokksfélag Reykjavíkur

Hákon Óli Guðmundsson

Hallveig - Ungir Jafnaðarmenn í Reykjavík

Steindór Örn gunnarsson

60+ Reykjavík

Hörður Filippusson

Höfuðborgarsvæðið

Samfylkingarfélagið á Akranesi

Ásbjörn Þór Ásbjörnsson

Samfylkingin í Borgarbyggð

Logi Sigurðsson

Samfylkingarfélagið á Vestfjörðum

Gylfi Þór Gíslason

Samfylkingarfélagið í Húnaþingi Vestra

Magnús Vignir Eðvaldsson

Samfylkingarfélag A-Hún. Blönduósi

Oddný María Gunnarsdóttir

Samfylkingin í Skagafirði

Guðni Kristjánsson

Norðvesturkjördæmi

Samfylkingin í Grindavík

Siggeir Fannar Ævarsson

Samfylkingarfélagið í Suðurnesjabæ

Thelma Dís Eggertsdóttir

Samfylkingin í Reykjanesbæ

Aðalheiður Hilmarsdóttir

Samfylkingin á Hornafirði

Eyrún Fríða Árnadóttir

Samfylkingin í Vestmannaeyjum

Arna Huld Sigurðardóttir

Samfylkingin á Suðurlandi

Haraldur Þór Jónsson

Sigríður - Ungir jafnaðarmenn á Suðurlandi

Gunnar Karl Ólafsson

Suðurkjördæmi

Félag jafnaðarmanna í Fjallabyggð

Ólafur Haukur Kárason

Samfylkingarfélagið á Dalvík

Ingvar Kristinsson

Samfylkingin á Akureyri

Unnar Jónsson

Salka UJ á Akureyri

París Anna Bergmann

Samfylkingarfélagið í Þingeyjarsýslu

Reynir Ingi Reinhardsson

Samfylkingin á Vopnafirði

Ólafur Kristinn Ármannsson

Samfylkingin á Austurlandi

Stefán Þór Eysteinsson

Samfylkingin í Fjarðabyggð

Björgvin Valur Guðmundsson

Norðaustur

Félag frjálslyndra jafnaðarmanna

Jónas Már Torfason

Íslandshreyfingin

Ómar Ragnarsson

Landsmálafélagið Rósin

Guðmundur Ingi Þóroddsson

Þjóðvaki

Jóhanna Sigurðardóttir

Alþýðuflokksfélagið í Reykjavík

Landsfélög

Forseti Ungs jafnaðarfólks

Jóhannes Óli Sveinsson

Kvennahreyfing Samfylkingarinnar

Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir

Landssamtökin 60+

Kristín Á. Guðmundsdóttir

Landshreyfingar

Fulltrúaráð Samfylkingarinnar í Reykjavík

Björk Vilhelmsdóttir

Kjördæmisráð í Norðaustur

Kjördæmisráð í Norðvestur

Steindór Runiberg Haraldsson

Kjördæmisráð í Suðvestur

Gauti Skúlason

Kjördæmisráð í Suðurkjördæmi

Eggert Valur Guðmundsson

Kjördæmisráð

Seinna áttu vestfirskir bændur samskipti við baskneska sjómenn á máli aðkomumanna, eða á blendingi beggja mála, og austfirskir bændur við franska sjómenn á sama hátt. Enn síðar bjuggu landsmenn við danska kaupsýslu og danska embættismenn eins og vel er þekkt. Það er því ekkert nýtt í því að landsmenn þurfi að venja sig við fleira en eitt tungumál. Á heimsvísu er það algengara en ekki. Þrátt fyrir þetta sambýli tungumála tölum við enn íslensku en það er ekki sjálfgefið. Nútíminn með allt sitt framboð af afþreyingu á ensku er áskorun sem þarf að gefa gaum svo íslenskan haldi áfram að dafna fallega.

Íslenskan er stór hluti af sjálfsmynd okkar ásamt ýmsu öðru í umhverfinu sem stendur okkur nærri, hvort sem það eru Þingvellir eða Snæfellsjökull, og líkt og náttúran er íslenskan sprelllifandi og hreyfir sig oft á annan hátt en við sáum fyrir. Íslenskan er sterkt tungumál og okkur þykir vænt um hana en höfum áhyggjur af framtíð hennar ef marka má umræður og könnun sem ráðuneytið lét gera síðasta vor.

Fjöldi fólks leggur þó íslenskunni lið með afgerandi hætti. Háskólarnir sinna hefðbundnu íslenskunámi og kennslu íslensku sem annað tungumál. Árnastofnun hefur það hlutverk að sinna bæði íslenskri tungu og íslenskum bókmenntum, stunda rannsóknir og miðla þekkingu. Miðstöð íslenskra bókmennta sér um að efla bókmenningu á Íslandi og stuðla að útbreiðslu íslenskra bókmennta, bæði heima og erlendis. Almannarómur heldur svo vel utan um íslenska máltækni að eftir því er tekið víða um heim. Svo eru það allir skólarnir að ótöldum fjölmörgum stofnunum, félagasamtökum, fyrirtækjum, einstaklingum og listafólki. Þegar allt er talið eru það ansi margir sem leggjast á árarnar enda eru verkefnin mörg með baldið barn. Ég er þakklátur þeim sem þreytast ekki á að benda á það sem betur má fara, á því tek ég mark, en um leið þarf barnið að þroskast og stækka og ekki alltaf á þá leið sem foreldrarnir sáu fyrir sér.

Íslensk tunga er opinbert mál á Íslandi, ásamt íslensku táknmáli, og um þau gilda sérstök lög. Í þeim segir að íslenskan sé sameiginlegt mál allra landsmanna og að stjórnvöld skuli tryggja að unnt verði að nota hana á öllum sviðum þjóðlífsins. Allir sem hér eru búsettir skulu eiga þess kost að læra og nota íslensku. Að þessu vinna stjórnvöld nú í samræmi við aðgerðaráætlun í málefnum íslenskrar tungu. Þar eru margar aðgerðir sem tengjast sérstaklega íslenskukennslu fyrir innflytjendur; til dæmis starfstengt íslenskunám fyrir innflytjendur samhliða vinnu, unnið er að því að bæta gæði íslenskukennslu fyrir innflytjendur, fjarnám í íslensku sem öðru máli, háskólabrú fyrir innflytjendur, efling íslenskuhæfni starfsfólks í skóla- og frístundastarfi sem og í heilbrigðis- og ummönnunargreinum. Aðgerðaáætlunin gildir út árið 2026 og undirbúningur að gerð nýrrar áætlunar er þegar hafinn.

Íslendingar eru bókaþjóð eins og sést best á þessum árstíma en mér finnst áhyggjuefni að bóklestur sé að verða jaðaríþrótt á Íslandi, eins og nýleg lestrarkönnun Miðstöðvar íslenskra bókmennta sýnir. Á því munum við taka í nýrri bókmenntastefnu sem er væntanleg næsta vor. Við höfum þegar hafið virkan undirbúning með því að láta gera úttekt á íslenskum bókamarkaði sem er nú í vinnslu.

Mig langar að nefna nokkur dæmi um hvað verið er að gera fyrir íslenskuna, oftar en ekki í samstarfi við hina fjölmörgu vini íslenskunnar. Áherslan er iðulega að stuðla að betra aðgengi, meira framboði og auknum gæðum.

Barnamenning er mikilvægur hluti af því að hlúa að íslenskunni. Sem dæmi má nefna verkefnin Skáld í skólum sem ráðuneytið styrkir og Rithöfundasamband Íslands fer fyrir. Svakalega lestrarkeppnin er glæsilegt verkefni sem lauk í síðustu viku en tæplega 17 þúsund börn í 1.–7. bekk í 90 skólum um land allt tóku þátt. Óhætt er að segja að um „svakalegan“ árangur hafi verið að ræða en samtals lásu börnin í 9,7 milljónir mínútna á einum mánuði.  Barnabókahöfundarnir Blær Guðmundsdóttur og Eva Rún Þorgeirsdóttir standa að Svakalegu lestrarkeppninni sem er hluti af verkefninu List fyrir alla sem styrkt er af ráðuneytinu. Málæði er annað verkefni á vegum List fyrir alla þar sem unglingum landsins í 8.–10. bekk er boðið að semja lög og texta í samstarfi við íslenskt tónlistarfólk. Málæði er ætlað að hvetja ungt fólk til að tjá sig á íslensku í tali og tónum. Skilaboðin eru að tungumálið sé okkar allra og að það megi leika sér með það. Dagur íslenskrar tungu er svo á sunnudaginn næsta, 16. nóvember, en þá verður einnig uppskeruhátíð Málæðis sýnd á RÚV. Svo má nefna að í frumvarpi til laga um framlengingu á endurgreiðslu til kvikmynda er lögð sérstök áhersla á framleiðslu barnaefnis á íslensku.

Undanfarin ár hafa stjórnvöld veitt yfir 400 milljónir á ári í stuðning við útgáfu bóka á íslensku sem hefur reynst mikil innspýting inn í bæði sköpun og útgáfu íslenskra bókmennta. Með tilkomu nýrrar bókmenntastefnu verður mörkuð frekari útfærslu á stuðningi hins opinbera við bókmenntir og lestur, sem eru að svo miklu leyti grunnur að íslenskri tungu. 
Benda má á að nú er mikið um að vera í bókmenntaheiminum. 70 ár voru fyrr í mánuðinum frá því að Halldór Laxness hlaut Nóbelsverðlaun í bókmenntum og um helgina verður 50 ára ártíðar Gunnars Gunnarssonar minnst. Þar verður sérstaklega fjallað um Gunnar og innflytjendabókmenntir og svo verður Aðventa lesin upp á 20 tungumálum samtímis í Veröld og Eddu. Það er vel til fundið núna þegar styttist í jól.

Um helgina hefst einnig bókahátíð í Hörpu, sem er eins konar upphaf jólabókaflóðsins sem margir bíða eftir, og í vikunni stendur einnig yfir bókmenntahátíðin Iceland Noir þar sem von er á fjölmörgum erlendum gestum til að kynna sér íslenskar bókmenntir, ekki síst íslenskar glæpasögur.

Einn af mikilvægustu þáttunum í þróun tungumáls okkar er máltækni, það er að segja samvinna tungumáls og tölvutækni í hagnýtum tilgangi svo sem hvernig tæknin getur skilið, talað, lesið, þýtt og skrifað tungumál.

Stjórnvöld starfa eftir máltækniáætlun ráðuneytisins sem fjallar ítarlega um uppbyggingu máltæknilausna, gervigreindar og stafrænnar innviða. Meðal verkefna sem hlotið hafa styrk úr hagnýtingarhluta áætlunarinnar eru Hljóðbókasafn Íslands, Landspítali og Almannarómur – miðstöð máltækni og gervigreindar sem leiðir þróun máltæknilausna fyrir opinbera aðila og atvinnulífið. Ísland tekur einnig þátt í uppbyggingu Norrænu gervigreindarmiðstöðvarinnar, sem stuðlar að sameiginlegum norrænum lausnum og þekkingaruppbyggingu á sviði máltækni. Þá má nefna íslenskugáttina m.is, upplýsingavef með aðgangi að orðabókum og öðru hjálparefni á sviði íslensks máls, sem er einkum ætlaður yngri málnotendum og þeim sem ekki hafa íslensku að móðurmáli.

Nýrðasmíð er gömul og góð iðja sem fleiri mættu stunda. Jónas Hallgrímsson var manna duglegastur að smíða ný orð á íslensku og ótal mörg þeirra eru í daglegri notkun í dag. Allir þekkja nýyrðin sjónauki, láréttur og tunglmyrkvi. Færri þekkja orðið skoplítill þótt það komi fyrir á 10.000 króna seðlinum sem einmitt skartar mynd af Jónasi. Nýrðasmíði er ekki bara skemmtilegur samkvæmisleikur heldur leið til að teygja á íslenskunni og halda henni lifandi í heimi þar sem tæknin þróast hraðar en nokkru sinni fyrr. Erlend tökuorð eru gjarnan tengd tækni en gleymum ekki því að þar getum við málað yfir með nýjum íslenskum orðum. Gervigreind er gott dæmi um slíka þýðingu. Á nýyrðavef Árnastofnunar er einnig að finna fjölda skemmtilegra nýyrða sem almenningur hefur meðal annars sent inn. Þar er til dæmis að finna orðið þyrnihrós sem stendur fyrir hrós sem meint er á niðrandi hátt, blátalari yfir hátalara sem tengdur er með blátannarbúnaði, bölvunarakstur sem þýðing á „road rage“ og margt fleira í þeim dúr.

Veitum íslenskunni athygli og hvernig við getum hvert og eitt stutt við hana. Veljum íslenska afþreyingu, stöldrum við áður en ensk heiti er notuð í stað íslenskra, hvort sem er í tali eða merkingum fyrirtækja. Virkjum hugmyndaflugið og sköpum nýyrði frekar en að nota erlend heiti en verum einnig opin fyrir því að tökuorð eru ekki alltaf slæm séu þau skrifuð á íslensku. Þannig er snúsa mikið notað, þó sjálfum finnist mér blunda huggulegra, en kynslóðarbil hefur alltaf endurspeglast í orðfæri og það er ekkert að því.

Dagur íslenskrar tungu og verðlaun Jónasar Hallgrímssonar

Að lokum langar mig að nefna að á sunnudaginn kemur, 16. nóvember, er dagur íslenskrar tungu sem haldinn er hátíðlegur á hverju ári á afmæli Jónasar Hallgrímssonar. Þann dag verða veitt verðlaun Jónasar Hallgrímssonar til einstaklings sem hefur með eftirtektarverðum hætti unnið íslenskri tungu gagn eða glætt hana nýju lífi, til dæmis með skáldskap, fræðistörfum, kennslu, þýðingum eða á annan hátt stuðlað að framgangi íslenskunnar, eflingu hennar, miðlun eða nýsköpun. Við sama tækifæri er veitt viðurkenning íslenskrar tungu til hóps, félags, samtaka, fyrirtækis eða stofnunar sem hefur á einn eða annan hátt sýnt íslenskri tungu ræktarsemi, vakið athygli á henni eða sýnt henni stuðning í verki. Verðlaunin verða veitt í Eddu kl. 14 og eru allir velkomnir. Handritasýningin Heimur í orðum er opin milli 13 og 17 og verður aðgangur ókeypis þennan dag. Þá er þar sérstök barnasmiðja í boði fyrir yngri kynslóðina.

Mig langar að biðla til allra þeirra sem bera hag tungumálsins fyrir brjósti að veita því sérstaka athygli á degi íslenskrar tungu. Velta fyrir sér sínum eigin orðaforða og hvort skoðanir okkar á þessum málum og aðgerðir séu í takt. Það er eitt að finnast alls konar en annað að framkvæma samkvæmt því.

Menningar,- nýsköpunar- og háskólaráðherra.

Íslensk tunga hefur búið í nánu sambýli við aðrar tungur öldum saman. Eitt sinni töluðu lærðir menn latínu og prestar fóru með bænir á forntungu Rómverja í ræðustóli.

Leit um „��“

2843 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „������������������������������������������������������������“

2843 niðurstöður fundust við leit að „������������������������������������������������������������“