Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 29. maí kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar, Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Gestur okkar á fundinum verður Viðar Eggertsson fyrrverandi skrifstofustjóri Landssambands eldri borgara og varaþingmaður Samfylkingarinnar. 

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 

Verið öll velkomin! 

„Ég hef átt góð samtöl við forystu og sérfræðinga ÖBÍ og Þroskahjálpar um þetta mál – en ég tel hafa skort á raunverulegt samráð hjá ríkisstjórninni við vinnslu frumvarpsins. Nú megum við engan tíma missa og því vil ég boða hinn almenna öryrkja til Alþingis til samtals. Samfylkingin mun í kjölfarið leggja fram breytingartillögur við örorkufrumvarpið,“ segir Jóhann Páll sem er bæði fulltrúi Samfylkingar í velferðarnefnd Alþingis og formaður í stýrihópi flokksins um húsnæðis- og kjaramál.

Frumvarp ríkisstjórnarinnar til breytinga á örorkulífeyriskerfinu var lagt fram af félagsmálaráðherra á Alþingi í vor. Nú stefnir ríkisstjórnin að því að afgreiða málið með hraði fyrir þinglok um miðjan júní. Jóhann Páll hefur skrifað um stórhættulega ágalla á frumvarpinu sem hann telur brýnt að lagfæra. Þetta má meðal annars lesa um í nýlegri grein á vef Vísis.

„Verið hjartanlega velkomin þriðjudaginn 11. júní kl. 9:30 í nýbyggingu Alþingis (Smiðju). Gengið er inn um norðurinngang Smiðju sem snýr að Alþingishúsinu og Austurvelli. Boðið verður upp á kaffi og kruðerí og gert er ráð fyrir að fundurinn standi til kl. 11:00 eða þar um bil,“ segir Jóhann Páll í kynningu á fundinum.

Fundargestir eru beðnir að skrá sig á fundinn: Skráið ykkur með því að smella hér!

Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar býður öryrkjum Íslands til samtals á Alþingi um örorkufrumvarp ríkisstjórnarinnar.

Jóhann Páll býður öryrkjum til samtals á Alþingi


Svæði til sjókvíaeldis við Íslandsstrendur eru takmörkuð auðlind sem er á forræði íslenskra stjórnvalda. Með útgáfu rekstrar og starfsleyfa er leyfishöfum veitt takmörkuð og tímabundin réttindi til hagnýtingar á þeim.


Textann hér að ofan má finna í stefnu Svandísar Svavarsdóttur matvælaráðherra um uppbyggingu og umgjörð lagareldis til 2040 sem kynnt var í október. Hún er sögð byggja á stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar um umgjörð, lagaframkvæmd og stjórnsýslu sjókvíaeldis frá febrúar 2023 og skýrslu sem erlent ráðgjafafyrirtæki vann fyrir ráðuneytið.

Í vikunni mælti nýr matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir sem einnig er á þingi fyrir Vinstri hreyfinguna – grænt framboð, fyrir frumvarpi um lagareldi, sem tekur til eldis á landi og í sjó. Þar kveður við annan tón og lagt er til að rekstrarleyfi til sjókvíaeldis verði ótímabundin. Það er í hrópandi ósamræmi við stefnuna sem frumvarpið er sagt byggja á. 

Hingað til hafa fiskeldisfyrirtækin fengið rekstrarleyfum úthlutað til 16 ára í senn með möguleika á framlengingu að þeim tíma liðnum. Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar leggur til, af fullri alvöru og að því er virðist eindrægni, að afhenda núverandi og nýjum handhöfum rekstrarleyfa í sjókvíaeldi ótímabundin yfirráð yfir sameiginlegri náttúrulegri auðlind. Það er, að afhenda einkaaðilum sameiginlegar auðlindir þjóðarinnar á silfurfati, án þess að gjald komi fyrir. 

Við fyrstu umræðu um frumvarp ráðherrans tókst þingmönnum stjórnarflokkanna ekki að styðja þessa fásinnu með neinum haldbærum rökum. Enginn gat svarað því hvers vegna ekki væri byggt á stefnumótuninni frá því í haust. Ekkert þeirra gat svarað því hvers vegna rekstrarleyfi í sjókvíaeldi geti ekki verið tímabundin eins og flest önnur nýtingarleyfi. Orkufyrirtækjum í landinu er til dæmis úthlutað tímabundnum rekstrarleyfum. 


Þingmenn héldu því fram að hér væri einungis verið að bregðast við tilmælum Ríkisendurskoðanda um að núgildandi löggjöf sé óskýr. Athyglisvert í ljósi þess að nú er einmitt tækifærið til að taka af öll tvímæli um réttarstöðu rekstrarleyfishafa og kveða skýrt á um tímabindingu leyfanna. Í löndum þar sem sjókvíaeldi er stöndugur atvinnuvegur, eins og Færeyjum, Írlandi, Skotlandi, Síle og Nýja-Sjálandi, eru heimildirnar tímabundnar. Í stjórnarsáttmála norsku ríkisstjórnarinnar má finna fyrirætlanir um tímabindingu.

Tæpum aldarfjórðungi eftir að nefnd Jóhannesar Nordal skilaði tímamótaskýrslu um auðlindamál erum við stödd á byrjunarreit. Frumvarp matvælaráðherra má ekki verða óbreytt að lögum. Það stríðir gegn almennri skynsemi og kröfunni um réttláta auðlindastefnu þar sem almenningur nýtur rentunnar af nýtingu náttúruauðlinda í sameiginlegri eigu okkar. 

Í vikunni mælti nýr matvælaráðherra, Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir sem einnig er á þingi fyrir Vinstri hreyfinguna – grænt framboð, fyrir frumvarpi um lagareldi, sem tekur til eldis á landi og í sjó. 

Dagana 28.-30. maí verða vinnufundir málefnanefnda haldnir í gegnum Zoom og gefst þar félögum út um allt land tækifæri á að taka þátt við að móta stefnu Samfylkingarinnar. 

Á fundunum í maí munum við skoða stefnu Samfylkingarinnar og safna athugasemdum frá flokksfélögum um hvað við teljum nauðsynlegt að uppfæra og endurskoða. Öllum athugasemdum verður safnað saman og þær nýttar við endurskoðun á stefnunni. Drög að uppfærðri stefnu verður svo kynnt á vinnufundi málefnanefnda í ágúst áður en nefndin sendir vinnuna frá sér til stjórnar. Stjórn sendir svo tillögurnar á aðildarfélögin sem hafa tækifæri til að rýna tillögurnar sem verða að lokum lagðar fyrir og afgreiddar á landsfundi.

Hér er að finna dagskrá nefndanna dagana 28. - 30. maí og skráningarblað.

28. maí 
Kl. 17 - 19 - Efnahags- og atvinnumál
Kl. 20 - 22 - Mennta- og menningarmál 

29. maí 
Kl. 17 - 19 - Alþjóðamál 
kl. 20 - 22 - Stjórnarfar og mannréttindi 

30. maí 
Kl. 17 - 19 - Loftslags- og umhverfismál 
Kl. 20 - 22 - Velferðarmál 


Við hvetjum öll til að taka þátt í að þróa stefnu flokksins.

Fjarfundahlekkir verða sendir á alla skráða fyrir fundina. 

I.
Hæstvirtur forseti, fulltrúi Samfylkingar í háttvirtri allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis fór ágætlega yfir hér áðan, í ræðu sinni, meginlínur í afstöðu okkar til þessa frumvarps um breytingar á lögum um útlendinga og alþjóðlega vernd. Þetta er viðkvæmur málaflokkur, sem snertir hug og hjörtu fólks, og mikilvægi málaflokksins hefur sannarlega farið vaxandi á síðustu árum – ekki bara hér á Íslandi heldur víðast hvar á Vesturlöndum, og reyndar í heiminum öllum.

Fólki á flótta hefur fjölgað. Fólki sem sækist eftir vernd hér á Íslandi hefur fjölgað. Og þar með hafa viðfangsefni íslenskra stjórnvalda vaxið á þessu sviði – varðandi móttöku flóttafólks og möguleika þess til þátttöku í samfélaginu.

Um leið hefur þörfin fyrir skilvirkt og mannúðlegt móttökukerfi orðið enn meira knýjandi en áður.

Þar bera stjórnvöld, stjórnmálamenn og stjórnmálaflokkar mikla ábyrgð – á að hafa stjórn á þessum málaflokki þannig að það geti verið breið sátt í samfélaginu um stefnu sem er réttlát og raunsæ. Þá er líka ábyrgðarhluti fyrir stjórnmálafólk að ýta ekki undir skautun með ýkjukenndum málflutningi eða upphrópunum sem eru illa ígrundaðar. Að mínu mati ætti þessi málaflokkur helst ekki að vera pólitískt bitbein heldur frekar úrlausnarefni þar sem leiðandi stjórnmálaöfl leggja hart að sér að viðhalda breiðri sátt.

II.
Við jafnaðarmenn þekkjum vel þær tilfinningar sem málefni fólks á flótta, og málefni umsækjenda um alþjóðlega vernd, vekja hjá almenningi. Enda snúa þau iðulega að fólki sem stendur höllum fæti, hvort sem það reynist eiga rétt á því að fá vernd hér á Íslandi eða ekki þegar upp er staðið. Við skiljum líka þörfina fyrir skilvirkni í móttökukerfinu og áttum okkur á samhenginu milli skilvirkni og mannúðar í þessum málaflokki: Óskilvirkt kerfi er ómannúðlegt – og ósjálfbært til lengri tíma.

Forseti, það er mikilvægt að fólkið í landinu viti að það getur treyst Samfylkingunni til að hafa stjórn á málum sem snúa að flóttafólki og fólksflutningum – af öryggi og virðingu: Við erum með opin augun, við getum brugðist við breytingum og við getum stuðlað að breiðri sátt – með því að taka ábyrgð og vera reiðubúin til samvinnu, jafnt í stjórn sem stjórnarandstöðu.

Þannig vinnur Samfylkingin og þessu á fólk að geta treyst: Samfylkingin axlar ábyrgð á Íslandi, jafnt í stjórn sem stjórnarandstöðu.

III.
Forseti, ég legg áherslu á þetta vegna þess að þetta er sú nálgun sem Samfylkingin hefur haft og mun hafa við afgreiðslu á frumvarpi hæstvirts dómsmálaráðherra um breytingar á útlendingalögum. Við tökum ábyrgð okkar alvarlega: Bæði þegar kemur að því að hafa stjórn á þessum málaflokki og stuðla að breiðri sátt – og varðandi það að vinna gegn skautun í samfélaginu.

Þess vegna stígum við inn í málið af festu og erum reiðubúin til samvinnu við afgreiðslu þess. Fyrst vil ég segja: Samfylkingin styður meginmarkmið frumvarpsins. Þau markmið miða að því að samræma lög um útlendinga við löggjöf í öðrum Evrópuríkjum, einkum á Norðurlöndum, og að auka skilvirkni og bæta nýtingu fjármagns í málaflokknum - en á sama tíma tryggja mannúðlega meðferð stjórnvalda í málefnum útlendinga og að alþjóðlegar skuldbindingar okkar séu virtar. Á þetta sérstaklega við Flóttamannasamning Sameinuðu þjóðanna og samninga Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins og fatlaðs fólks.

Við munum styðja einstök efnisatriði frumvarpsins sem fela í sér breytingar í rétta átt.

Svo eru önnur atriði í frumvarpinu sem við skiljum – og þar sem við styðjum yfirlýst markmið – en myndum vilja útfæra með öðrum hætti. Þar leggjum við fram uppbyggilegar og útfærðar tillögur til betrumbóta á frumvarpi dómsmálaráðherra; þrjár breytingartillögur sem við leggjum til að Alþingi samþykki.

Það eru einkum þrjú viðmið eða kríteríur sem við í Samfylkingunni höfum haft að leiðarljósi í þessu máli: (1) Mannúð, (2) skilvirkni og (3) samræmi við reglur í Evrópuríkjum og á Norðurlöndum. Afstaða okkar byggir á þessum viðmiðum.

En áður en lengra er haldið vil ég segja – og það er mikilvægt að það komi skýrt fram: Samfylkingin styður ekki þær takmarkanir á rétti til fjölskyldusameiningar flóttafólks sem lagðar eru til í frumvarpinu. Það er mat okkar að sú breyting falli á öllum prófum; bæði á prófinu um mannúð og líka skilvirkni – og að breytingin vinni illilega gegn markmiði um aðlögun eða inngildingu, án þess þó að færa reglur á Íslandi til samræmis við reglur í Evrópu í raun og veru.

Ég kemur betur að þessu á eftir. En þetta ákvæði felur í sér ágalla sem eru að okkar mati veigamiklir og alvarlegir. Við leggjum til breytingartillögu við þetta atriði en verði hún ekki samþykkt þá munum við greiða atkvæði gegn þessu ákvæði í frumvarpinu.

IV.
Forseti, ég tek undir öll þau sjónarmið sem eru sett fram í nefndaráliti 2. minnihluta allsherjar- og menntamálanefndar. Nú vil ég fara aðeins efnislega yfir hvern þátt frumvarpsins fyrir sig og lýsa meginlínunum í pólitískri afstöðu Samfylkingar, án þess þó að gerast of tæknileg.

Í fyrsta lagi: Við styðjum skilvirkari kærunefnd útlendingamála og þær breytingar sem lagðar eru til á skipan og starfsumhverfi nefndarinnar til að ná því marki. Þar munar mestu um að nefndarmenn verði færri en allir í fullu starfi og að meginreglan verði sú að tveir þeirra geti úrskurðað í málum sem nefndinni berast.

Í öðru lagi þá styðjum við styttingu á gildistíma dvalarleyfa til samræmis við önnur Norðurlönd, enda er það eitt af þeim viðmiðum sem við höfum lagt til grundvallar okkar mati. Því til viðbótar teljum við rétt að stjórnvöldum gefist færi á að endurmeta aðstæður áður en ótímabundin dvalarleyfi eru veitt, sem hefur verið gert að fjórum árum liðnum samkvæmt gildandi framkvæmd eða á sama tíma og fyrsta leyfi rennur út þegar um er að ræða alþjóðlega vernd.

Í þriðja lagi teljum við mikilvægt að gerðar verði breytingar á 2. málsgrein 36. greinar útlendingalaga – sem felur í sér séríslenskt ákvæði um undanþágur. Þar er tiltekið að umsókn um alþjóðlega vernd megi taka til efnislegrar meðferðar vegna sérstakra tengsla við Ísland eða sérstakra ástæðna, þó að umsækjandi hafi þegar fengið vernd í öðru Evrópuríki og í málum þar sem heimilt er að krefja annað ríki um að taka við umsækjanda.

Þetta er líklega veigamesta atriði þessa frumvarps og ég vil því ræða það sérstaklega.

Flest bendir til þess að gildandi málsmeðferð á grundvelli þessa ákvæðis hafi verið þung í vöfum og dregið úr skilvirkni í stjórnsýslu útlendingamála og þar með átt sinn þátt í því að málsmeðferðartími hefur lengst í öllum málaflokkum. Þá heyrir til undantekninga að mál séu tekin til efnismeðferðar á þessum grundvelli.

Það er einkum ákvæðið um sérstakar ástæður – fremur en um sérstök tengsl – sem felur í sér afar matskennda stjórnvaldsákvörðun og kallar því á ítarlega rannsókn mála. Sérstök tengsl er hins vegar auðveldara að kanna með hlutlægum hætti.

Það þarf að vega og meta kosti og galla þessa fyrirkomulags í  samhengi við kerfið í heild. Og hér verðum við að tala hreint út um samhengið milli skilvirkni og mannúðar í þessum málaflokki.

Séríslenskt ákvæði sem skapar í mörgum tilfellum falska von um að fólk geti fengið efnismeðferð og vernd á Íslandi – jafnvel fólk sem hefur þegar fengið vernd annars staðar og er ekki á lengur á flótta – sem þyngir og hægir á stjórnsýslu útlendingamála og lengir þá málsmeðferðartíma allra annarra í kerfinu – það kallar á að við metum þetta fyrirkomulag á ábyrgan hátt og leitum leiða til umbóta.

Því að óskilvirkt kerfi er ómannúðlegt – og dregur úr getu okkar til að sinna skyldum okkar sem best gagnvart fólki á flótta með breiðri sátt í samfélaginu.

Að því sögðu eru jaðartilvikin sem 2. málsgrein 36. greinar er ætlað að taka á líka mikilvæg. Og þar hefur Samfylkingin einkum litið til stöðu barna. Án þessa undanþáguákvæðis þyrfti að vera alveg skýrt við framkvæmd útlendingalaga að hvergi yrði slegið af kröfum um hagsmuni barna. Og sömuleiðis ætti 3. grein Mannréttindasáttmála Evrópu og meginreglur þjóðarréttar um bann við endursendingu (e. non-refoulement) að taka á slíkum tilfellum almennt.

En í tilfellum þar sem fólk hefur sérstök tengsl við Ísland og hefur ekki þegar fengið vernd annars staðar þá teljum við í Samfylkingunni rétt að áfram verði hægt að taka á jaðartilvikum með því að taka mál til efnislegrar meðferðar, þó að heimilt sé að krefja annað ríki um að taka við umsækjanda, eins og til dæmis í Dyflinnarmálum.

Þess vegna gerum við breytingartillögu í þeim anda við þetta ákvæði í frumvarpinu: Samfylkingin leggur til „norsku leiðina“ – þar sem áfram yrði litið til sérstakra tengsla við Ísland en ekki til sérstakra ástæðna, sem eru matskenndari og meira íþyngjandi fyrir kerfið, og þar sem þetta undanþáguákvæði myndi ekki gilda um fólk sem þegar hefur fengið vernd. Þá myndi líka „12 mánaða reglan“ falla á brott, sem kveður á um að fólk sem hefur ekki fengið endanlega niðurstöðu í máli sínu á stjórnsýslustigi innan 12 mánaða frá því að umsókn var lögð fram fái sjálfkrafa efnislega meðferð.

Með því að fara norsku leiðina yrði horfið frá beitingu matskenndrar reglu um sérstakar ástæður og leitast við að tryggja, með hlutlægum og fyrirsjáanlegum viðmiðum, að umsækjendur um alþjóðlega vernd verði ekki slitnir frá aðstandendum sínum. Um leið yrði stuðlað að aukinni skilvirkni og fækkun umsókna frá einstaklingum sem þegar hafa fengið vernd í öðru ríki.

Þannig teljum við í Samfylkingunni að markmiðum um skilvirkni og mannúð verði best náð að þessu leyti – og þar með yrði reglum á Íslandi breytt til samræmis við sams konar reglur í Noregi. Þá yrði áfram hægt að taka á jaðartilvikum vegna sérstakra tengsla við Ísland.

Nú hef ég lýst afstöðu til breytinga í frumvarpinu sem snúa að kærunefnd útlendingamála, gildistíma dvalarleyfa og undanþáguákvæði 2. málsgreinar 36. greinar útlendingalaga.

Í fjórða lagi teljum við rétt að bráðabirgðaatvinnuleyfi fólks sem bíður endanlegrar ákvörðunar í máli sínu um alþjóðlega vernd haldi gildi sínu þar til niðurstaða kærunefndar útlendingamála liggur fyrir í stað niðurstöðu Útlendingastofnunar, eins og lagt er til í frumvarpinu. Því leggjum við til minniháttar breytingartillögu sem lýtur einungis að þessu atriði sem háttvirtur þingmaður Dagbjört Hákonardóttir hefur þegar farið yfir.

Í fimmta lagi, og að lokum, vil ég víkja að því atriði frumvarpsins sem Samfylkingin telur að feli í sér veigamikla og alvarlega ágalla. Það eru þær takmarkanir á rétti til fjölskyldusameiningar flóttafólks sem lagðar eru til í þessu frumvarpi og eiga við um fólk með viðbótarvernd og mannúðarleyfi.

Samfylkingin hefur beitt sér gegn þessari breytingu. Og afstaða okkar grundvallast á þeim þremur viðmiðum sem ég fór yfir hér áðan – um mannúð, skilvirkni og samræmi við reglur í Evrópuríkjum og á Norðurlöndum. Eins og ég sagði áðan þá er það mat okkar að breytingin falli á öllum þessum viðmiðum; prófinu um mannúð og líka skilvirkni – og að breytingin vinni illilega gegn markmiði um aðlögun eða inngildingu, án þess þó að færa reglur á Íslandi til samræmis við reglur í Evrópu í raun og veru.

Í stuttu máli gengur tillaga hæstvirts dómsmálaráðherra út á að innleiða tveggja ára biðtíma áður en að fólk getur sótt um fjölskyldusameiningu sem hefur fengið viðbótarvernd eða mannúðarleyfi hér á Íslandi – og sú breyting sem meirihluti allsherjar- og menntamálanefndar leggur til á þessu ákvæði, til að mæta meðal annars gagnrýni okkar í Samfylkingu, virðist því miður vera haldlaus og ljóst er að áhrif hennar hafa ekki verið metin til hlítar.

Breytingartillaga meirihlutans felur í sér að biðtíminn verði áfram 2 ár en að 1 ári liðnu verði hægt að veita undanþágu ef umsækjandi uppfyllir skilyrði um trygga framfærslu og íbúðarhúsnæði, sem má telja málefnalegt, en þar að auki er gerð krafa um fulla virkni á vinnumarkaði og íslenskukunnáttu – sem þó er óútfærð og verður að teljast óraunhæf í flestum tilfellum fólks á flótta sem er nýkomið til landsins og í fullri virkni á vinnumarkaði. Þetta er því haldlaus breytingartillaga í raun og þess vegna leggur Samfylkingin til aðra tillögu til betrumbóta.

Förum nú yfir þetta lið fyrir lið: Stuðlar 2 ára biðtími eftir fjölskyldusameiningu að mannúð? Nei, augljóslega ekki. Mannúðlegast er að fjölskyldur geti búið saman og það eru mikilvæg réttindi fyrir fólk sem hefur fengið vernd eins og aðra.

Stuðlar 2 ára biðtími eftir fjölskyldusameiningu að aðlögun og inngildingu í íslenskt samfélag? Nei, þvert á móti. Farsælast fyrir aðlögun og inngildingu er að fjölskyldur búi saman – og hætt er við að annað ýti einmitt undir einangrun og grafi undan möguleikum til þátttöku í samfélaginu.

Stuðlar 2 ára biðtími eftir fjölskyldusameiningu að skilvirkni? Nei, nefnilega ekki. Þessi breyting tekur aðeins til fólks með viðbótarvernd og mannúðarleyfi – ekki þeirra sem hafa fengið alþjóðlega vernd. Og eins og þingmenn Samfylkingar bentu á í fyrstu umræðu um frumvarpið þá yrðu þessar breyttu reglur um fjölskyldusameiningu til þess fallnar að skapa nýjan réttarágreining og fjölga kærumálum.

Kærunefnd útlendingamála hefur nú lýst sömu skoðun – og bendir á það í umsögn sinni að þeir sem hljóta viðbótarvernd hjá Útlendingastofnun munu kæra þá niðurstöðu í auknum mæli til kærunefndar útlendingamála í von um að geta fengið alþjóðlega vernd og þar fjölskyldusameiningu án biðtíma. Og því er hætt við að mismunandi skilyrði milli ólíkra verndarflokka auki á flækjustig og álag í stjórnsýslu verndarkerfisins, þvert á yfirlýst markmið frumvarpsins.

Loks má geta þess að samkvæmt dómi Mannréttindadómstóls Evrópu frá árinu 2021 voru aðeins 5 af þeim 36 Evrópuríkjum sem heimila fjölskyldusameiningar með reglur um sérstakan biðtíma.

Þess vegna gerum við breytingartillögu við þetta ákvæði í frumvarpinu eins og nefndarmaður hefur farið yfir, þar sem fallið er frá biðtíma en áhersla á trygga framfærslu.

V.
Forseti, þetta eru helstu atriðin sem ég tel mikilvægt að komi fram varðandi afstöðu okkar til frumvarpsins. Líkt og ég sagði hér í upphafi hefði verið freistandi að snerta þetta mál ekki einu sinni með priki, víkja sér undan ábyrgð og segja að málaflokkurinn sé í höndum annarra. En það er ekki það ábyrga í stöðunni – hið ábyrga í stöðunni er að styðja það sem gott er, bæta það sem upp á vantar og vera lausnamiðaður og draga svo skýra línu í sandinn þar sem ekki er hægt að ná saman. Þetta frumvarp mun ekki leysa allar áskoranir sem finna má í þessum málaflokki, langt því frá, en ákveðin ákvæði munu styðja við þá vegferð að mínu mati. Annað þurfum við, helst í sameiningu, að vinna betur.

Ræða Kristrúnar Frostadóttur, formanns Samfylkingarinnar, í 2. umræðu á Alþingi um frumvarp dómsmálaráðherra til breytinga á lögum um útlendinga:

Ræða formanns um breytingar á útlendingalögum

Hvað var stjórn SAMAK að gera á Íslandi?
„SAMAK er Samráðsnefnd alþýðusamband og jafnaðarflokka á Norðurlöndum. Samfylkingin og ASÍ eiga aðild að SAMAK. Við höldum stjórnarfundi til skiptis í höfuðborgum Norðurlanda en það er orðið langt síðan við höfum haldið stjórnarfund hér á Íslandi, svo það var kominn tími til.

Jan-Erik Støstad, framkvæmdastjóra  SAMAK, fannst spennandi kostur að koma með stjórnina til Íslands. Kannski að einhverju leyti vegna áhuga á nýrri forystu í flokknum og bætts gengis okkar í fylgiskönnunum. Annars var þetta bara reglulegur stjórnarfundur en orkumál voru sérstakt þema að þessu sinni, bæði vegna orkukrísu í Evrópu og sérstöðu Íslands á þessu sviði.“

Hverjir eiga sæti í stjórn SAMAK? Og hver eru helstu verkefnin?
„Alþýðusambönd Norðurlanda og systurflokkar Samfylkingarinnar eiga einn fulltrúa hvert í stjórninni og það eru yfirleitt flokksritarar flokkanna og varaforsetar alþýðusambandanna sem sækja fundina, oft ásamt alþjóðafulltrúum eða aðstoðarfólki. Ég sit í stjórninni fyrir hönd Samfylkingarinnar og Kristján Þórður Snæbjarnarson fyrir ASÍ en Kristján Þórður var fjarri góðu gamni í vikunni og Auður Alfa Ólafsdóttir, sérfræðingur hjá ASÍ, sat því fundinn í hans stað.

Helstu verkefni SAMAK eru samráð og samstaða um norræna módelið og það gerir nefndin með ýmsum hætti, t.a.m. með Nordenskolen eða Norðurskólanum þar sem módelið er beinlínis kennt ungu fólki í flokki og hreyfingu. Héðan fóru 6 nemendur í fyrra, 3 frá verkalýðshreyfingunni og 3 frá Samfylkingunni og nú er verið að velja nemendur fyrir næsta árgang sem byrjar í haust. Að auki er SAMAK vettvangur til að miðla upplýsingum og þekkingu sem er t.d. gert með vinnustofum og skýrslum um ýmis málefni eða aðferðir til að ná sem mestum árangri í verkalýðshreyfingunni og í stjórnmálunum.

Ríkin skipta á milli sín að veita SAMAK forystu. Finnar eru nýteknir við og forysturíkið stjórnar þá gerð skýrslu eða úttekt á sérstöku efni. Undir forystu Norðmanna kom út skýrsla um hlutastörf og tímabundnar ráðningar og í Svíþjóð kom skýrslan um hæfni sem sérstakt tæki verkafólks til betri kjara og aðstæðna. Það verður til mikil þekking innan SAMAK sem er verðmæt fyrir jafnaðarflokkana og alþýðusamböndin og getur verið verulega gagnleg fyrir okkur hér.“

Hver var aðkoma Samfylkingarinnar og ASÍ að fundinum?
„Við skipulögðum fundinn með stjórn SAMAK. Ásamt mér vann Auður Alfa að undirbúningi í forföllum Kristjáns Þórðar og fundurinn var haldinn í Bárubúð, fundarsal miðstjórnar ASÍ, en Samfylkingin stóð fyrir móttöku daginn áður. Þar hitti stjórnarfólk í SAMAK Kristrúnu Frostadóttur, formann Samfylkingarinnar, í fyrsta sinn. Árlegur leiðtogafundur SAMAK fór fram í Helsinki í vetur en um svipað leyti eignaðist Kristrún dóttur og því gat hún ekki hitt kollega sína í það sinn.“

Hvað sagði Kristrún? Hvernig leist fólki á?
„Kristrún fór yfir þær áherslubreytingar sem hún hefur staðið fyrir hjá flokknum, áherslu á fá en mikilvæg mál fyrir venjulegt vinnandi fólk. Hún fékk spurningar m.a. um opnu fundina fimmtíu sem hún hélt í áður en hún varð formaður, sem þeim þótti áhugavert. Ég sé ekki betur en að sú strategía sem flokkurinn fylgir núna hafi vakið áhuga gestanna og Kristrún lét þess getið að aðrir íslenskir stjórnmálaflokkar séu byrjaðir að líkja eftir okkur, halda fleiri opna fundi með fólki en þeir eru vanir, sjá hjá okkur að þetta virkar. Það fór ekkert á milli mála í samtölum mínum við stjórnarfólk SAMAK eftir móttökuna að þau voru stórhrifin, fannst mikið til Kristrúnar koma. Það gladdi mig og fyllti sjálfan mig stolti yfir mínum flokki.“

Hvaða sjónarmið komu fram um orkumál?
„Orkumál voru sérstakt umfjöllunarefni fundarins, bæði vegna krísunnar á Norðurlöndum, íþyngjandi hækkana fyrir heimilin en líka vegna staðsetningar fundarins. Við höfum algera sérstöðu í orkumálum, bæði vegna jarðhita og vatnsaflsvirkjana, og einnig vegna þess að við flytjum ekki út orku og erum þar með ekki aðilar að raforkumarkaði Evrópu.

Kristrún var með sérstakt erindi, svokallað political keynote, á fundinum og fór þar vel yfir bæði stöðu okkar og erfið álitamál á Íslandi, flokkun virkjanakosta í nýtingar- og biðflokk, jafnvægið milli virkjana, nýtingar og iðnaðaruppbyggingar til að skapa fleiri störf, en líka samhengið við aðgerðir í loftslagsmálum og til dæmis ferðaþjónustu.“

Hvaða augum lítur þú samstarfið í SAMAK?
„Samstarf okkar við aðra norræna jafnaðarflokka og alþýðusambönd skiptir okkur í Samfylkingunni máli. Samstarfið styrkir tengsl okkar við verkalýðshreyfinguna sem er gott fyrir vinnandi fólk á Íslandi. Þó að formleg tengsl verði ekki eins og var fyrir 1940 þá er stefna Samfylkingarinnar og verkalýðshreyfingarinnar nánast eins, það er að vinna að bættum kjörum og lífsaðstæðum venjulegs vinnandi fólks á Íslandi. Verkalýðshreyfingin berst á tvennum vígstöðvum, á götunni og/eða við samningaborðið annars vegar og hins vegar á þjóðþinginu við að tryggja eðlilega aðkomu ríkisins að bættu velferðarkerfi með lagasetningu og aðild að ríkisstjórn. Við í verkalýðshreyfingunni eigum mikið starf fyrir höndum.“

Stjórnarfundur SAMAK fór fram í höfuðstöðvum ASÍ í fyrradag. Kristrún Frostadóttir flutti erindi um orkumál á fundinum. Fulltrúi Samfylkingarinnar í stjórn SAMAK er Kjartan Valgarðsson sem svaraði nokkrum spurningum um stjórn SAMAK og efni fundarins.

Umræðufundur um útspilið „Krafa um árangur“ verður á þriðjudagskvöldinu eftir hvítasunnu, 21. maí kl. 19 - 21, á Hallveigarstíg 1. Málshefjandi er Arna Lára Jónsdóttir, bæjarstjóri og oddviti I-listans á Ísafirði og formaður stýrihópsins um atvinnu- og orkumál. Hefjum leik kl. 19.

Bæklingurinn er hér: https://xs.is/krafa-um-arangur

Verið öll velkomin. 

Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 22. maí kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Á fyrri hluta fundarins verður rætt um jafnaðarstefnuna. Málshefjandi Hörður Filippusson. Gestur fundarins kl. 11 er Skúli Helgason borgarfulltrúi.

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 

Verið öll velkomin! 

Stjórnmálamenn úr þrem flokkum; Sjálfstæðis- og Miðflokki og Flokki fólksins, hafa hvað eftir annað tjáð sig á þeim nótum að ekki má skilja þau öðruvísi en að stærsti vandi íslensks samfélags sé að hingað flytji útlendingar. Lítt dulbúin útlendingaandúð, blönduð hæfilegum hræðsluáróðri um að fólkið sem hingað kemur séu afætur á samfélaginu og af sumum þeirra stafi beinlínis hætta, hefur fengið að grassera og haft tilætlaðar afleiðingar. Jaðarhópum er stillt upp gagnvart öðrum jaðarhópum. Þeim sem verst standa í samfélaginu er sagt að innflytjendur séu sökudólgar, sem standi í vegi fyrir góðri velferðarþjónustu og betri kjörum. Ekkert er fjær lagi.

Á köflum hefur þessi súra stemmning verið áþreifanleg en líklega aldrei eins og þegar Bjarni Benediktsson forsætisráðherra skrifaði sig frá vitrænni umræðu um útlendingamál með færslu á samfélagsmiðli um tjaldbúðir Palestínumanna á Austurvelli. Þar var öllu hrært saman og klykkt út með athugasemd um skipulagða alþjóðlega glæpastarfsemi. Skotleyfið hafði verið gefið og eftir höfðinu dans limirnir.

Það er ástæða til þess að rifja upp að næstum allir innflytjendur búsettir hér á landi eru komnir til Íslands til að sinna störfum á vinnumarkaði, störfum sem einhver þarf að sinna og störfum sem okkur vantar fólk í. Gríðarlegur vöxtur ferðaþjónustunnar hefur kallað á þúsundir fólks frá öðrum löndum til starfa við verslun og þjónustu. Þessi pistill er ritaður í Smiðju, nýju skrifstofuhúsnæði Alþingis. Hún hefði ekki risið án vinnuframlags byggingarverkamanna og iðnaðarmanna frá öðrum löndum. Enn er unnið í húsinu og að frágangi lóðar. Þar tala menn oftast saman á ensku hrognamáli eða sín á milli móðurmálinu. Það er ekki íslenska. Sjúkrahús og hjúkrunarheimili um allt land væru ekki í rekstri ef ræstingum og umönnun sjúklinga væri ekki sinnt af innflytjendum. Íslenskt samfélag mundi stöðvast samdægurs ef þau 50 þúsund sem hingað hafa komið frá öðrum löndum til að taka þátt í vinnumarkaðnum færu heim til sín.

Er ekki kominn tími til að horfast í augu við þá staðreynd að Ísland ársins 2024 er ekki Ísland 20. aldarinnar. Nýjar atvinnugreinar og frjáls för fólks um EES hafa breytt samfélagsgerðinni og gera kröfur til okkar um aðlögun og umburðarlyndi. Það segir ekki fallega sögu um íslenska þjóð að hún vilji helst fleyta rjómann ofan af en leyfa öðrum að drekka undanrennuna. En þannig er staðan í raun á vinnumarkaðnum og það má kalla hið séríslenska útlendingavandamál. Sú skoðun að innflytjendur séu nógu góðir til að efla hagvöxt og velsæld fyrir okkur öll en megi helst ekki komast í rjómann.

Greinin birtist í Morgunblaðinu 16. maí 2024. 

Mikið hefur verið rætt um málefni innflytjenda í vetur, bæði á Alþingi og í úti í samfélaginu, og margt verið látið flakka. 

Leit um „��“

2744 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������“

2744 niðurstöður fundust við leit að „���������������������������“