Það er afrakstur af metnaðarfullu málefnastarfi undanfarna sex mánuði þar sem öll athygli flokksins hefur beinst að heilbrigðis- og öldrunarmálum — samkvæmt nýrri nálgun sem lögð var upp á flokksstjórnarfundi í Hafnarfirði í mars síðastliðnum. Í útspilinu eru sett fram fimm þjóðarmarkmið og örugg skref í rétta átt.

Í vikunni mun forysta flokksins vera á ferð og flugi um land allt að kynna útspilið. Við byrjum í Reykjanesbæ í dag, verðum í Reykjavík á morgun, nánar tiltekið í Kringlunni og Skeifunni, í Hafnarfirði á fimmtudag og á Húsavík á föstudag. 

Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum

Fólk fái fastan heimilislækni og heimilisteymi

Tökum ábyrgð á heilbrigðiskerfinu í heild

„Þetta er tveggja kjörtímabila vegferð – fimm þjóðarmarkmið og örugg skref í rétta átt. Áherslurnar eru sóttar til almennings — á hátt í 40 opnum fundum um land allt. Og svo höfum við átt annað eins af fundum á vinnustöðum, með fólkinu af gólfinu og öðrum sérfræðingum um heilbrigðismál. Þetta veitir okkur styrk og fullvissu,“ sagði Kristrún á fjölmiðlafundi í Mjódd í dag við kynningu á útspilinu.

„Útspilið endurspeglar raunhæfar væntingar fólksins í landinu og breytingar sem eru gerlegar á tveimur kjörtímabilum. Það er hægt að gera þetta — með pólitískri forystu og samstöðu þjóðar um fjármögnun. Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum verða höfuðáhersla Samfylkingar í næstu kosningum til Alþingis.“

Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar, kynnti í dag útspilið Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum. 

Samfylkingin kynnir: „Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum“

Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 4. október kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar við Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Þórunn Sveinbjarnardóttir, þingmaður og  formaður Stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar, verður gestur okkar að þessu sinni.

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 
Verið öll velkomin! 

Í Bandaríkjunum var litið á það sem vandamál að í mikilvægum atvinnugreinum væri eitt fyrirtæki eða samsteypa fyrirtækja ráðandi á markaði. Þessu varð að bregðast við og samkeppnislögin sáu til þess að einokunin og fákeppnin yrði brotin á bak aftur. Í kjölfarið bötnuðu lífskjör og efnahagur Bandaríkjamanna til muna.

Það var ekki aðeins mikilvægi þess að markaðir væru skilvirkir og neytendur væru varðir fyrir fákeppni sem hvöttu Bandaríkjamenn áfram svo löngu á undan öðrum, heldur ekki síður það að fákeppninni fylgdi samþjöppun valds og áhrifa sem talin var ógna lýðræðinu.

Það var í þessum anda sem Bandaríkjamenn beittu sér fyrir því eftir síðari heimstyrjöldina að stórfyrirtækjum yrði skipt upp í Japan og Japanir tækju upp samkeppnislög. Svipað gerðist í Þýskalandi eftir stríð. Þetta lagði grunninn að endurreisn eftir síðari heimsstyrjöldina og mikilli efnahagslegri velgengni bæði í Japan og Þýsakalandi. Bandaríkjamenn voru sannfærðir um að ekki væri hægt að tryggja frið nema með lýðræði og öflugu samkeppniseftirliti. Þetta tvennt héldist í hendur.

Við Íslendingar búum við fákeppni á flestum lykilmörkuðum. Við þekkjum áhrif og völd stórra fyrirtækja sem nánast stýra heilu byggðalögunum. Sveitarstjórnir telja sig jafnvel verða að beygja sig fyrir stóru allsráðandi fyrirtækjunum sem oft eru jafnframt velgjörðamenn byggðalaga, almennings sem styrkja íþróttafélög og byggingu íþróttamannvirkja svo algeng dæmi séu tekin. Við þekkjum áhrifin sem stór fyrirtæki vilja sækja sér innan stjórnmálaflokka, m.a. með fjárframlögum.

Nú um stundir er horft til yfirburðarstöðu fyrirtækja líkt og Google, Facebook og Apple og umræða bæði stjórnmálamanna og fræðimanna æ algengari um að þau fyrirtæki geti með stöðu sinni ógnað lýðræðinu ásamt því að vera efnahagslífinu skaðleg. Bandaríkin sem áður voru í forystu í samkeppnismálum hafa nú dregist aftur úr en ESB sótt í sig veðrið. Dæmi um þetta er heilbrigðisþjónustan í Bandaríkjunum sem er mikið dýrari en í Evrópu og nær einungis til þess hluta þjóðarinnar sem hefur efni á henni. Sérhagsmunaöfl hafa gætt þess að aðgengi að heilbrigðisþjónustunni sé háð efnahag Bandaríkjamanna.

Samkeppnislöggjöfin íslenska 1993 var hluti af undirbúningi aðildar Íslands að Evrópska efnahagssvæðinu. Í gegnum EES höfum við fengið neytendavernd sem við nytum ekki án aðildar að EES. Á næstunni munum við vonandi taka upp ESB tilskipanir frá árinu 2014, um viðurlög við samkeppnisbrotum og um leiðir fyrir neytendur til að sækja rétt sinn þegar samkeppnislög hafa verið brotin. Vegna EES samningsins geta íslensk stjórnvöld ekki að öllu leyti látið undan þrýstingi sérhagsmuna og veikt samkeppniseftirlitið.

Mörg dæmi eru til um ákvarðanir sem teknar voru fyrir EES samninginn þar sem miklir almannahagsmunir voru í húfi en sérhagsmuna var frekar gætt. Sú pólitíska ákvörðun um að gefa fiskveiðikvótann frekar en að leigja hann út gegn fullu gjaldi er dæmi um ákvörðun þar sem jafnræði og hagur almennings var fótum troðinn. Sérhagsmunaöflin í sjávarútvegi og stjórnmálaflokkar sem fyrir þau vinna hafa ætíð haft betur við tilraunir til að vinda ofan af óréttlætinu.

Dæmi um leynileg verðsamráð og aðgerðir til að koma samkeppnisaðila af markaði eru mörg hér á landi, allt of mörg. Þau hafa fundist í fjármála- og bankamarkaðnum, á matvörumarkaði, fjarskiptamarkaði, eldsneytismarkaði, byggingarvörumarkaði, flutningamarkaði, póstmarkaði, flugmarkaði, í landbúnaði og í upplýsingatækni. Alls staðar brotið á neytendum og smærri fyrirtækjum.

Á síðasta kjörtímabili samþykktu stjórnarflokkarnir breytingar á samkeppnislögum til veikingar á eftirlitinu. Við í stjórnarandstöðunni komum þá í veg fyrir að lögin urðu jafn skaðleg og ríkisstjórnin vildi.

Í íslensku viðskiptalífi hefur átt sér stað gríðarleg samþjöppun valds og áhrifa. Rökin fyrir sterku samkeppniseftirliti varða ekki einungis skilvirkni markaða heldur einnig vörn fyrir lýðræðið. Lýðræðinu stendur augljós ógn af of stórum fyrirtækjum sem nýta styrk sinn gegn neytendum og smærri fyrirtækjum.

Hart er sótt að Samkeppniseftirlitinu þessa dagana. Almenningur þarf að standa vörð um sinn hag og standa með öflugu samkeppniseftirliti.

Greinin birtist á visi.is 1. október 2023. 

Íslendingar voru 100 árum á eftir Bandaríkjamönnum að setja samkeppnislög. 

Inngangur að Öruggum skrefum í heilbrigðis- og öldrunarmálum

Öryggi er tilfinning sem er mikils virði 

Við höfum öll persónulega reynslu af heilbrigðiskerfinu. Þegar það virkar sem skyldi þá veitir það fólki öryggi. Og það er á okkar viðkvæmustu stundum sem reynir á — þegar eitthvað kemur upp á hjá okkur sjálfum eða fólkinu sem stendur okkur næst. Þá reynir á hvort við búum við sterka velferð. 

Þetta er tilfinning sem er erfitt að lýsa með orðum eða meta til fjár. Heilbrigðisþjónustan getur virst okkur fjarlæg um stundarsakir — eða jafnvel lengst af séum við heppin — en á einu augnabliki getur hún orðið svo nálæg að nær allt annað hverfur í samanburði. Þá veltur öryggið á aðgengi að vel menntuðu og vel þjálfuðu heilbrigðisstarfsfólki, sem vinnur við öruggar vinnuaðstæður og getur nýtt eins fullkomin tæki og lyf og kostur er á.

En öryggið felst líka í fleiru sem er erfitt að mæla í afköstum eða skilvirkni: í mannlegri tengingu. Augnsamband, hönd á öxl, manneskja sem tengir, hlustar og skilur — einhver sem annast mann og hefur tíma til að gera það af fullri athygli og alúð. Þessi mannlega tenging getur skipt sköpum þegar á reynir.

Stjórnmálafólk ber ábyrgð á umgjörð og stjórn heilbrigðis- og öldrunarmála í landinu. Milljarðarnir sem fara til þessara málaflokka á ári hverju geta virst fjarlæg stærð. En við sem erum í stjórnmálum megum þó aldrei missa sjónar á hinum daglega veruleika fólks sem þetta snýst allt um þegar upp er staðið.

Þess vegna settum við í Samfylkingunni – Jafnaðarflokki Íslands af stað metnaðarfullt málefnastarf með breyttu sniði eftir kjör nýrrar forystu í flokknum. Við gerðum það að meginverkefni flokksins að opna starfið upp á gátt; færa málefnavinnuna nær almenningi um land allt, hleypa öllum að og halda fleiri tugi opinna funda — þar sem fólk innan og utan flokks var hvatt til að mæta til leiks.

Heilbrigðis- og öldrunarmál voru fyrst á dagskrá og þau hafa átt athygli okkar alla síðasta hálfa árið. Næstu málaflokkar verða svo atvinna og samgöngur, sem við tökum fyrir næsta hálfa árið, og loks húsnæðis- og kjaramál.

Nú eru að baki hátt í 40 opnir fundir um heilbrigðis- og öldrunarmál með almenningi um land allt — í bakaríum, menningarsölum, húsakynnum verkalýðsfélaga og félagsheimilum. Og annað eins af fundum á vinnustöðum, með fólkinu af gólfinu og öðrum sérfræðingum um heilbrigðiskerfið. Þó að vinna af slíku umfangi sé vitaskuld leidd af pólitískri forystu og grundvallist á klassískum gildum jafnaðarmennsku þá er tilfinningin, innblásturinn og forgangsröðunin sótt milliliðalaust til fólksins í landinu. Það gefur okkur styrk og fullvissu.

Á opnu fundunum teiknaðist fljótt upp skýr mynd. Fólk vill öryggi en upplifir víða öryggisleysi. Margir sakna þess að hafa ekki fastan tengipunkt við heilbrigðiskerfið. Það munar mestu fyrir eldra fólk og þau okkar sem þurfa reglulega að reiða sig á heilbrigðisþjónustuna — en þessi skortur á festu hefur líka áhrif á allt kerfið. Til dæmis eru innlagnir á sjúkrahús um 30% algengari hjá þeim sem hafa ekki fastan heimilislækni.

Eldri maður upplifir öryggisleysi þegar hann hittir alltaf nýtt heilbrigðisstarfsfólk á heilsugæslunni. Konan hans hefur áhyggjur af því að fá ekki viðeigandi heimaþjónustu eða hjúkrunarrými þegar þar að kemur. Og brotakennd þjónusta við þennan hóp bitnar líka á hraustu fólki á höfuðborgarsvæðinu þegar það þarf að leita á bráðamóttöku Landspítala — fyrir utan alla umönnunarbyrðina sem lendir í fangi aðstandenda á öllum aldri. Á landsbyggðunum er óöryggið ennþá áþreifanlegra. Foreldrum er ekki rótt nema hægt sé að reiða sig á samgöngur og sjúkraflutninga. Og ef læknirinn í bænum þarf að fara á eftirlaun eða flytja þá er engin bráðamóttaka eða læknavakt þar sem fyllir í skarðið.

HEILBRIGÐISSTARFSFÓLK VILL LÍKA ÖRYGGI

Saga heilbrigðismála á Íslandi er saga stórkostlegra framfara. Heilbrigðiskerfið okkar er hjartað í því velferðarsamfélagi sem tekist hefur að byggja upp á Íslandi. Það er afrakstur stórhuga pólitískra ákvarðana og ósérhlífni fjölda fólks — samstöðu á vettvangi stjórnmála, verkalýðshreyfingar, atvinnulífs og frjálsra félagasamtaka. Enda vill fólkið í landinu halda fast í grundvallarprinsippið um frjálst og jafnt aðgengi að heilbrigðisþjónustu á Íslandi; að við hjálpum hvert öðru þegar heilsan brestur — óháð tekjum fólks, bakgrunni eða búsetu. Þetta veitir okkur öryggi og stolt.

En við þekkjum líka aðra hlið á heilbrigðiskerfinu. Hjúkrunarfræðingar sem þurfa að hlaupa alltof hratt með þeim afleiðingum að fjórðungur þeirra er hættur að sinna hjúkrun innan 5 ára frá útskrift. Læknar með fulla biðstofu sem hafa vart tíma til að horfa í augun á sjúklingnum. Og sjúkraliðar sem ná ekki að nema óvænt bakslag í ástandi einstaklings því að það bíður alltaf annað og brýnt verkefni sem þarf að sinna með hraði.

Við heyrum hvernig niðurskurður í stoðþjónustu hefur grafið undan heilbrigðisþjónustunni. Og við vitum að það fer enginn neitt einn — ekki heldur heilbrigðisstarfsfólk. Í einu sjávarplássinu hitti ég hjúkrunarfræðing sem hafði gefist upp og fundið sér annað starf, meðal annars af því að húsnæðið var óásættanlegt. Hún sagði frá því að húsverðinum hefði verið sagt upp í sparnaðarskyni og þá var enginn til staðar til að passa alla litlu hlutina sem skipta samt svo miklu máli; skortur á viðhaldi og endalaus aukaverkefni sem heilbrigðisstarfsfólk þurfti í kjölfarið að sinna sjálft. Fyrir tilviljun kom húsvörðurinn á opna fundinn um kvöldið. Þá kom á daginn að hann hafði gerst verktaki í bænum eftir áratuga starf á sjúkrastofnunni — og viti menn; nú var hann einmitt farinn að taka að sér verkefni á sínum gamla vinnustað.

Ég hef átt samtöl við fjölda heilbrigðisstarfsfólks. Við höfum fundað með fagfélögunum. Svo þekki ég líka til persónulega því að mamma starfaði sem heimilislæknir og á bráðamóttöku Landspítalans, systir mín er læknir í Svíþjóð og mágkona mín er sjúkraliði á Grensásdeildinni. Heilbrigðisstarfsfólk þráir í rauninni það sama og fólkið sem það sinnir: Öryggi. Það vill öruggar vinnuaðstæður, viðunandi mönnun og meiri tíma með sjúklingnum svo það geti sinnt starfi sínu eins og best verður á kosið. 

Það er eilífðarverkefni að passa upp á heilbrigðiskerfið. Þar hafa síðustu ríkisstjórnir lagt ýmislegt gott til en annað má betur fara. Það sem liggur algjörlega fyrir er að uppi er pólitískur ágreiningur um sýn og stefnu, aðferðir og fjármögnun. Þar vill Samfylkingin bjóða upp á skýran valkost. Þess vegna kynnum við nú — með góðum fyrirvara fyrir kosningar — sýn okkar og stefnu: Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum — verklýsingu fyrir nýja ríkisstjórn, fimm þjóðarmarkmið og örugg skref í rétta átt.

Þetta útspil er ekki tæmandi listi yfir aðgerðir sem þarf að ráðast í. Við segjumst ekki geta gert allt fyrir alla. Það er ekki sérstakur kafli um einstaka undirflokka heilbrigðismála, jafnvel þó víða sé ærið verk að vinna — til að mynda á sviði geðheilbrigðis, krabbameins og kvennaheilsu. Þetta plagg tekur hins vegar á heildarmyndinni. Við höfum hlustað, meðtekið og aflað upplýsinga sem búa að baki. Spurningarnar sem við höfum reynt að svara eru til dæmis: Hvað sameinar fólkið í landinu? Hvernig styrkjum við grunninn í heilbrigðiskerfinu svo að hinir ýmsu hlutar þess geti starfað með betri hætti? Og hvernig nýtum við fjármagn sem best? 

Það er sú leið sem við veljum í stað þess að lofa að leysa stakan biðlista á einum stað eða ráðast í afmarkað mönnunarátak annars staðar í kerfinu. Enda er víða verið að vinna afbragðsvinnu í dag sem má halda áfram. 

Upplifun mín er sú að fólk sé ekki endilega að biðja um eitthvað flókið eða óframkvæmanlegt. Flestir sem við töluðum við hafa raunhæfar vonir um gerlegar breytingar sem myndu styrkja grunnþjónustu heilbrigðiskerfisins. Og almenningur skilur alveg heildarsamhengi hlutanna — þar á meðal samspilið á milli skatta og velferðar. Það útheimtir fjármagn að taka örugg skref í stórum málaflokkum eins og heilbrigðis- og öldrunarþjónustu. En fólk skilur líka að meðvituð ákvörðun um fjármögnun getur leitt til aukinna útgjalda til skamms tíma en um leið komið í veg fyrir ómeðvitaðan og óumflýjanlegan vöxt í útgjöldum til lengri tíma. Stundum þarf að taka ákvarðanir um fjármögnun viljandi til að koma í veg fyrir að kostnaðurinn vindi upp á sig og maður fái útgjöldin í fangið óviljandi.

Samfylkingin boðar engar töfralausnir. Við erum hreinskilin við fólkið í landinu um að þetta mun allt taka sinn tíma — en við viljum fá þjóðina með okkur í þetta verkefni. Samfylkingin vill styrkja grunnstoðir heilbrigðiskerfisins fyrir alla landsmenn: Við viljum að fólk fái fastan heimilislækni og heimilisteymi, þjóðarátak í umönnun eldra fólks og öruggt aðgengi að heilbrigðisþjónustu um land allt — af því að samþjöppun í þjónustunni má ekki vera á kostnað aðgengis í dreifbýli.

Samhengið er svo þannig að það mun hafa áhrif á allt heilbrigðiskerfið að styrkja grunninn með því að tryggja fólki fastan heimilislækni og heimilisteymi og bæta úr brotakenndri þjónustu við eldra fólk. Það mun létta á álagi annars staðar kerfinu, ekki síst á sjúkrahúsum, og um leið styðja við betri mönnun og öryggi á vinnustað. Samfylkingin vill að heilbrigðisstarfsfólk fái meiri tíma með sjúklingnum — svo sem með því að styrkja stoðþjónustuna, fjárfesta í nýjum tæknilausnum og draga úr tímanum sem er varið í ýmiskonar skriffinnsku. Það mun jafnframt styðja við betri mönnun. Loks viljum við taka ábyrgð á heilbrigðiskerfinu í heild og tryggja að einkarekstur verði á forsendum hins opinbera og almannahagsmuna.

Fólk á það til að ofmeta hvað hægt er að gera á einu ári en vanmeta hve mikið er hægt að gera á einum áratug. Við ætlum ekki að umturna heilbrigðis- og öldrunarmálunum á örfáum árum — það er hvorki gerlegt né skynsamlegt. Við teljum hins vegar að nú sé tækifæri til að breyta um kúrs við stjórn velferðar- og efnahagsmála í landinu. 

Meðal þess sem heilbrigðisstarfsfólk óskar helst eftir er skýr framtíðarsýn og pólitísk forysta. Stóra verkefni Samfylkingarinnar núna er að veita fólkinu sem starfar í heilbrigðisþjónustu von um að hægt sé að bæta vinnuaðstæður og tryggja betri mönnun, styrkja þannig grunn heilbrigðiskerfisins og getu þess til að mæta áskorunum framtíðar. Um leið vonumst við til að vekja traust almennings á þessum tillögum. Þess vegna erum við gagnorð og horfum á stóru myndina — en við veljum ekki auðveldustu verkefnin; þau sem hægt er að afgreiða hratt og líta vel út í fréttatilkynningu en krafsa í raun bara í yfirborðið. Og þess vegna biðjum við um tíma til að framkvæma í öruggum skrefum — til að virkja samstöðu þjóðar og fjármagna þessa vegferð í átt að sterkari velferð og betur reknu ríki.

Við getum litið á þetta sem tveggja kjörtímabila vegferð — þar sem fólkinu í landinu gefst tækifæri til að taka punktstöðu í hálffleik. Valkosturinn sem Samfylkingin býður upp á í næstu kosningum verður skýr — en það verður auðvitað í höndum fólksins í landinu að velja þessa leið.

Njótið lestursins. Og komið sem flest með okkur!

	Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar – Jafnaðarflokks Íslands

Sérstakar þakkir: Stýrihópur Samfylkingarinnar um heil- brigðis- og öldrunarmál, Anna Sigrún Baldursdóttir formaður, Guðný Birna Guð- mundsdóttir og Sindri Kristjánsson, auk fjölda fólks um land allt sem mætti til leiks og lagði okkur lið með einum eða öðrum hætti í málefnavinnunni. 

Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 11. október kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar við Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Logi Einarsson, þingmaður og fyrrv. formaður Samfylkingarinnar, verður gestur okkar að þessu sinni.

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 
Verið öll velkomin! 

Laugardagskaffið verður á sínum stað laugardaginn 2. desember í Sunnuhlíða kl. 11 - 13. 

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 
Verið öll velkomin!

27. nóvember, kl. 18:00 á Strandgötu 43. Boðið verður uppá súpu að hætti hússins.

Bæjarfulltrúar flokksins í Hafnarfirði Guðmundur Árni Stefánsson, Sigrún Sverrisdóttir, Árni Rúnar Þorvaldsson og Stefán Már Gunnlaugsson (í forföllum Hildar Rósar Guðbjargardóttur) munu fara yfir áherslur Samfylkingarinnar í Hafnarfirði og fara yfir stöðu mála í bænum okkar nú þegar fjárhagsáætlun Hafnarfjarðarbæjar verður afgreidd í byrjun desember. Skipulagsmál, húsnæðismál, almannavarnir, heilsugæsla, hjúkrunarheimili, leikskólar og grunnskólar. Allt þetta og miklu meira á dagskrá.

Vertu með í mótun stefnunnar og hafðu áhrif, öll eru velkomin og við hlökkum til að sjá ykkur!

Varða, rann­sókn­ar­stofn­un vinnu­markaðar­ins, birti niður­stöður rann­sókn­ar um sam­ræm­ingu fjöl­skyldu- og at­vinnu­lífs á dög­un­um. For­eldr­ar barna á aldr­in­um 12 mánaða til 12 ára voru í úr­taki könn­un­ar­inn­ar. Niður­stöðurn­ar eru slá­andi en orðrétt seg­ir í skýrsl­unni:

„Þrátt fyr­ir eina mestu at­vinnuþátt­töku kvenna í heim­in­um og að Ísland komi vel út í alþjóðleg­um sam­an­b­urði á jafn­rétti kynj­anna bera kon­ur ennþá meiri þunga af vinnu­álagi vegna heim­il­is­starfa og barna­upp­eld­is. Um þriðjung­ur kvenna er í hluta­starfi, lang­flest­ar til að auðvelda sam­ræm­ingu fjöl­skyldu- og at­vinnu­lífs.“

Sem sagt, kon­ur á vinnu­markaði aðlaga sig þörf­um fjöl­skyld­unn­ar en karl­arn­ir ekki. Þær bera þyngstu byrðar allra vakt­anna, þeirr­ar fyrstu, annarr­ar og þriðju, ásamt því að færa fórn­irn­ar sem þeim fylgja þegar kem­ur að starfs­frama og tekju­mögu­leik­um. „Það hrikt­ir í heims­mynd minni!“ voru kald­hæðnis­leg viðbrögð tveggja barna móður á besta aldri við þess­um tíðind­um.

Kon­ur minnka í mun meiri mæli starfs­hlut­fall sitt en karl­ar, þær lengja fæðing­ar­or­lofið en þeir ekki og þær bera mun meiri ábyrgð á sam­skipt­um við skóla barna. Ekki kem­ur á óvart að fjár­hags­staða ein­hleypra for­eldra er mun verri en sam­búðarfólks og þeir eiga erfiðara með að bregðast við starfs­dög­um í skóla og löngu sum­ar­leyfi barna.

Yf­ir­gnæf­andi meiri hluti karla er í fullu starfi og þeir þurfa ekki að hafa mikl­ar áhyggj­ur af því að leik- eða grunn­skól­inn hafi fyrst sam­band við þá ef barn veikist eða eitt­hvað kem­ur fyr­ir á skóla­tíma. Þeir virðast ekki hafa mikl­ar áhyggj­ur af því að geta sam­ræmt fjöl­skyldu- og at­vinnu­líf.

Í gær fögnuðu Íslend­ing­ar 105 ára full­veldi, sjálf­stæði lands og þjóðar. Á þessu ári eru líka 103 ár liðin frá því að all­ar kon­ur og fá­tæk­ir karl­ar fengu kosn­inga­rétt hér á landi. Ég minni líka á að fyr­ir meira en 60 árum var samþykkt á Alþingi að kon­ur og karl­ar skyldu fá sömu laun fyr­ir sömu vinnu. En eins og reynsl­an sann­ar, þá er eitt að breyta lög­gjöf og annað að breyta viðhorf­um, menn­ingu og sam­fé­lagi. Á það hafa kven­frels­is­kon­ur bent ára­tug­um sam­an.

Það þarf að rjúfa sam­stöðuna sem rík­ir hér á landi um tekju­fórn­ir kvenna og kyn­legt heim­il­is­hald. Það er ekk­ert eðli­legt við það að kon­ur hafi um það bil 20% lægri at­vinnu­tekj­ur en karl­ar. Lægri tekj­ur fram­kall­ast í lægri eft­ir­laun­um og verri rétt­ind­um á vinnu­markaði. Það er ekki held­ur nátt­úru­leg skip­an að mæður taki miklu stærri hluta fæðing­ar­or­lofs­ins en feður. Hætt­um að láta eins og þetta sé í lagi. Fyrst þá skap­ast for­send­ur fyr­ir efna­hags­legu sjálf­stæði kvenna og þeirra sem þær hafa á fram­færi.

Greinin birtist í Morgnublaðinu 2. desember 2023. 

Þann 1. desember árið 1918 varð Ísland fullvalda ríki. Það var mikilvægur áfangi sem við minnumst í dag.

En fengið fullveldi ríkis er enginn endapunktur í frelsisbaráttu þjóðar. Fólkið sem bjó í landinu fékk til dæmis ekki almennan kosningarétt fyrr en síðar – og fátækralögin alræmdu giltu fram á fjórða áratug síðustu aldar. Raunverulegt sjálfstæði og frelsi fólks ræðst af því hvernig er farið með fullveldisréttinn.

Það velferðarsamfélag sem við höfum byggt upp innan ramma þjóðríkisins fyllir okkur stolti þegar það virkar sem skyldi. Það er öflugt í alþjóðlegum samanburði þó að víða þurfi að gera miklu betur. Og tilgangur þess er einmitt að stuðla að raunverulegu sjálfstæði og frelsi þjóðar – til dæmis undan því að lifa í óöryggi um lífsafkomu, húsnæði eða mannréttindi að öðru leyti.

Þannig fléttast saman markmið um sterka velferð og stolta þjóð – sem nýtir fullveldi sitt til fullnustu í þágu hinna mörgu en ekki hinna fáu. Ég lít á það sem verkefni mitt og ábyrgð, bæði sem þjóðkjörinn þingmaður og sem formaður Samfylkingarinnar, að vinna að þessu jöfnum höndum og virkja til þess samstöðu fólksins í landinu.

Að lokum spyr ég eins og Halldór Laxness gerði af sama tilefni á fyrrihluta síðustu aldar: „Hvað líður frelsisbaráttu hinnar íslensku þjóðar, fólksins, almenníngs, hins venjulega manns, þín, mín? Er henni lokið? Eða heldur hún áfram?“

Og ef hún heldur áfram – hver eru þá næsta skref?

Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar – Jafnaðarflokks Íslands

„Í dag er dagur hinna mörgu, en ekki hinna fáu, dagur fólksins, sá dagur sem er tileinkaður málstað fólksins, frelsisins til að lifa eins og mönnum sæmir.“ - Halldór Laxness 1935. 

Aðalfundur FSR var haldinn 30. nóvember í sal Samfylkingarinnar við Hallveigarstíg og var hann vel sóttur. 

Fundurinn var vel sóttur og umræður voru líflegar. Björk Vilhelmsdóttir gerði grein fyrir störfum framkvæmdastjórnar FSR síðastliði ár og Sigfús Ómar Höskuldsson kynnti ársreikning. Formenn aðildarfélaganna í Reykjavík sögðu frá starfinu á árinu. Sara Björg Sigurðardóttir varaborgarfulltrúi fór yfir störf kjörinna fulltrúa í borginni og Dagbjört Hákonardóttir þingmaður fór yfir stöðina í stjórnmálunum og störfin á þingi. 

Björk Vilhelmsdóttir var endurkjörin formaður Fulltrúaráðsins og Sigfús Ómar Höskuldsson endurkjörinn gjaldkeri. 

Í stjórn voru svo kjörin Bjarni Jónsson, Ragnheiður Sigurjónsdóttir og Viktor Stefánsson. Í varastjórn eru Margrét S. Björnsdóttir, Ásgeir Beinteinsson, Oddný Sturludóttir, Mörður Árnason og Ragna Sigurðardóttir .

Björk endukjörn formaður Fulltrúaráðs Samfylkingarinnar í Reykjavík 

Leit um „��“

2328 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������“