Leiðrétt­ing veiðigjalds er sann­girn­is- og rétt­læt­is­mál. Með henni er verið að tryggja að gjaldið skili tekj­um í rík­is­sjóð um­fram þann kostnað sem rík­is­sjóður legg­ur út vegna þjón­ustu við sjáv­ar­út­veg og að þjóðin í heild fái beina og sýni­lega hlut­deild í af­komu við veiðar á nytja­stofn­um sjáv­ar.

Tekj­urn­ar munu nýt­ast í upp­bygg­ingu í þágu þjóðar­inn­ar, til dæm­is löngu tíma­bær­ar sam­göngu­bæt­ur á lands­byggðinni. Með leiðrétt­ingu veiðigjalds er ekki verið að tefla sjáv­ar­út­vegi í neina hættu. Ef vel geng­ur og hagnaður út­gerðar­inn­ar er mik­ill hækk­ar veiðigjaldið. Ef illa árar og hagnaður dregst sam­an, þá lækk­ar það.

Íslensk­um sjáv­ar­út­vegi vegn­ar vel. Það hef­ur verið góður gang­ur árum sam­an og eigið fé inn­an grein­ar­inn­ar nam yfir 500 millj­örðum króna í lok árs 2023, þrátt fyr­ir að á hverju ári skili rekst­ur fyr­ir­tækj­anna eig­end­um þeirra tug­millj­örðum króna í arð.

Rekstr­ar­hagnaðar­hlut­fall í sjáv­ar­út­vegi er mun hærra en geng­ur og ger­ist í öðrum at­vinnu­grein­um á Íslandi og verður það áfram eft­ir þess­ar breyt­ing­ar.

Ef veiðigjaldið hefði verið inn­heimt með sama hætti árið 2023 og fyr­ir­hugaðar breyt­ing­ar gera ráð fyr­ir hefði sam­an­lagður hagnaður sjáv­ar­út­vegs­ins lækkað úr 67,5 millj­örðum króna í um 60 millj­arða. Það þýðir að hagnaður grein­ar­inn­ar hefði dreg­ist sam­an um rúm 11 pró­sent árið 2023. Það er allt og sumt.

Á þessu litla dæmi sést að það er eng­inn vafi á að það er um­tals­vert svig­rúm til staðar inn­an sjáv­ar­út­vegs að greiða meira til eig­anda auðlind­ar­inn­ar fyr­ir nýt­ingu henn­ar.

Ein helsta gagn­rýn­in á frum­varpið var sú að inn­an sjáv­ar­út­vegs­ins sé þetta svig­rúm mis­mikið. Smærri fyr­ir­tæki geti ekki tekið á sig jafn­mikla hækk­un gjalda og þau stærri. Við þess­um áhyggj­um hef­ur verið brugðist með um­tals­verðri hækk­un frí­tekju­marks, sem trygg­ir að áhrif breyt­ing­anna leggj­ast helst á stærstu og breiðustu bök­in í grein­inni.

Vert er að árétta að með leiðrétt­ing­unni er ekki verið að leggja til með nein­um hætti breyt­ing­ar á rekstri fisk­vinnslu­fyr­ir­tækja eða segja út­gerðum sem eiga sín­ar vinnsl­ur sjálf­ar á hvað þær eigi að selja sjálf­um sér fisk. Það er hins veg­ar verið að færa í lög að veiðigjaldið sem út­gerðirn­ar verða að greiða taki mið af raun­veru­legu markaðsvirði afl­ans. Það er sann­gjarnt og það er rétt­látt.

Rekst­ur sam­fé­lags­ins er sam­vinnu­verk­efni. Ég var kjör­in á Alþingi til að vinna fyr­ir fólkið og fyr­ir­tæk­in í land­inu og til að gæta al­manna­hags­muna. Það hef­ur verið skýrt ákall frá þjóðinni um að sjáv­ar­út­veg­ur greiði rétt­látt gjald fyr­ir aðgang að auðlind í eigu þjóðar. Við því er verið að bregðast.

Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar í Norðausturkjördæmi.

Eydís Ásbjörnsdóttir þingmaður skrifar um veiðigjaldamálið. Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 9. júlí 2025.

Flokksstjórnarfundur verður haldinn 27. september á Stracta Hótel á Hellu. Að fundi loknum verður kvöldverður og skemmtun.  

Gistirými hafa verið tekin frá á hótelinu, til að bóka herbergi hafið þið samband með tölvupósti á info@stractahotels.is og vísið í flokksstjórnarfund Samfylkingarinnar, hótelið sendi þá greiðsluhlekk.

Standard tveggja manna herbergi - 30.500.-

Tveggja herbergja íbúð með heitum potti - 60.000.-

Morgunverður innifalinn ásamt aðgangi að heitum pottum og sánum í hótelgarði fyrir allar herbergistýpur.

Vinsamlegast skráið þátttöku á fundinn með því að fylla út skráningarformið sem er að finna hér. 

Stjórnarandstaðan hefur undanfarið lagst í grímulaust málþóf vegna leiðréttinga á veiðigjöldum. Það er í þágu fárra, á kostnað margra. Lengi hefur verið rætt um að sanngjarnt sé að þjóðin fái þriðjung auðlindarentunnar á móti útgerðinni. Það finnst mér ekki hár hlutur. Til að bíta höfuðið af skömminni hafa veiðigjöldin aðeins numið 16-18% af auðlindarentunni sl. 12 ár. Ekki þarf að hafa mín orð fyrir því. Þetta kemur fram í Auðlindinni okkar, sameiginlegu riti fyrri ríkisstjórnar og sjávarútvegsins sem kom út í fyrra. Tillaga um löngu tímabæra leiðréttingu veiðigjalda liggur því fyrir Alþingi og á að afgreiða tafarlaust.

Afleiðingarnar af þessari misskiptingu á auðlindarentunni birtast meðal annars í því að auður hefur safnast upp hratt í sjávarútvegi. Í lok árs 2023 voru eignir sjávarútvegsfyrirtækja umfram skuldir komnar í 449 milljarða samkvæmt upplýsingum sem sjávarútvegurinn sjálfur lét Deloitte taka saman. Þetta eigið fé hafði vaxið um 152 milljarða á aðeins tveimur árum. Milljarðatugir hafa verið teknir í arð út úr fyrirtækjunum og meðal annars verið fjárfest í öðrum og óskyldum rekstri. Hagfræðistofnun HÍ vinnur nú að skýrslu um þennan anga málsins, að beiðni minni og fleiri þingmanna. Á sama tíma hafa samfélagslegir innviðir verið látnir drabbast niður.

Tvær fréttir frá byrjun vikunnar draga fram óviðunandi afleiðingar af málþófi stjórnarandstöðunnar. Grindvíkingar bíða stuðningsúrræða fyrir fólk og fyrirtæki sem samþykkja þarf á Alþingi. Í máli Fannars Jónassonar bæjarstjóra Grindavíkur á mbl.is á mánudaginn segir hann málin föst í þinginu vegna veiðigjaldamálsins. Biðin skapi óvissu. Það er því miður hárrétt. Breytingar á Jöfnunarsjóði bíða einnig. Þar fengi Grindavíkurbær rúmar hundrað milljónir vegna breytingartillögu meirihluta umhverfis- og samgöngunefndar. Þær tillögur eru einnig fastar.

Vegagerðin greindi frá því á RÚV á mánudaginn að tafir á boðuðum fjárveitingum frá Alþingi hefðu haft mikil og neikvæð áhrif á framgang viðhaldsverkefna á landsbyggðinni. Fresta þurfi stærri styrkingarverkefnum á vegakerfinu því langt sé liðið á sumar og stærri útboð þar með útilokuð. Þetta er ömurlegt.

Það er ekki aðeins Vegagerðin sem bíður samþykktar fjáraukalaga þar sem þrír milljarðar eiga að fara aukalega í viðhaldsverkefni um landið. Þar eru einnig fjárveitingar til að tryggja að meðferðarúrræðum vegna fíknivanda verði ekki lokað í sumar og fjárveitingar til að fjölga lögreglumönnum um fimmtíu. Fjöldi annarra mikilvægra mála líður fyrir málþóf.

Veiðigjaldamálið er fyrsta stóra prófmál nýrrar ríkisstjórnar. Enginn bilbugur á stjórnarmeirihlutanum að standa með almenningi og greiða atkvæði með hærri veiðigjöldum. Og nú er mál að linni. Burt með málþófið.

Höfundur er alþingismaður Reykvíkinga. Greinin birtist í Morgunblaðinu 2. júlí 2025.

Stjórnarandstaðan hefur undanfarið lagst í grímulaust málþóf vegna leiðréttinga á veiðigjöldum. Það er í þágu fárra, á kostnað margra. Lengi hefur verið rætt um að sanngjarnt sé að þjóðin fái þriðjung auðlindarentunnar á móti útgerðinni.

Grindavík og vegabætur líða fyrir málþóf

Þegar ég las fyrir nokkru að Morgunblaðið væri farið að kalla 71. gr. þingskapa „kjarnorkuákvæði“ var mín fyrsta hugsun að það væri takmörkuð þekking á kjarnorku á þeim bænum. Áróðurinn trompar allt.

Þetta ákvæði þingskapa fjallar sem sagt um það að forseti Alþingis eða níu þingmenn geta kallað fram atkvæðagreiðslu um að ljúka umræðu um tiltekið mál. Það er reyndar áskilið að ekki sé hægt að takmarka hana við minni tíma en þrjár klukkustundir.

Fyrir áhugafólk er ákvæðið nákvæmlega svona, (aðrir geta hoppað bara beint í millifyrirsögnina): Er þetta nýtt?

„Ef umræður dragast úr hófi fram getur forseti úrskurðað að ræðutími hvers þingmanns skuli ekki fara fram úr ákveðinni tímalengd. Forseti getur stungið upp á að umræðum sé hætt og einnig getur forseti lagt til, hvort heldur í byrjun umræðu eða síðar, að umræðum um mál skuli lokið að liðnum ákveðnum tíma.

Eigi má þó, meðan nokkur þingmaður kveður sér hljóðs, takmarka ræðutíma við nokkra umræðu svo að hún standi skemur en þrjár klukkustundir alls. Tillögur forseta skulu umræðulaust bornar undir atkvæði og ræður afl atkvæða úrslitum.

Sömuleiðis geta níu þingmenn krafist þess að greidd séu atkvæði um það umræðulaust hvort umræðu skuli lokið, umræðutími eða ræðutími hvers þingmanns takmarkaður.

Nú hefur verið samþykktur takmarkaður umræðutími eða ákveðinn ræðutími hvers þingmanns og skal þá forseti skipta umræðutímanum í heild sem jafnast á milli fylgismanna og andstæðinga máls þess sem er til umræðu, án þess að hann sé bundinn við í hvaða röð þingmenn hafa kvatt sér hljóðs, eða milli flokka ef hentara þykir. Ákvæði þessarar greinar ná einnig til ræðutíma ráðherra.“

Ákvæðið í 71. gr. þingskapanna er sannarlega ekki nýtt. Þvert á móti er það að stofni til frá 1875 í þeim bráðabirgðaþingsköpum sem Danakonungur lagði fram með stjórnarskránni sem hann færði Íslendingum (einsog það var orðað) sama ár. Þjóðþingið hélt ákvæðinu óbreyttu í þingsköpum sem samþykkt var eftir yfirlegu árið eftir, 1876. Ákvæðið í núverandi mynd er frá 1936 og þá bættist við að óheimilt væri að takmarka umræður með ákvæðinu nema þær hefðu þegar staðið í að minnsta kosti þrjár klukkustundir. Í þingtíðindum má lesa að þingmenn úr öllum eða nær öllum flokkum hafa fært rök fyrir gildi ákvæðisins á síðustu öld. Þeirra á meðal Stefán Jóhann Stefánsson fyrrv. forsætisráðherra Alþýðuflokksins, Hermann Jónasson fyrrv. forsætisráðherra Framsóknarflokksins, Benedikt Sveinsson faðir Bjarna Benediktssonar eldri og aðrir forystumenn Sjálfstæðisflokksins.

Ljóst er af lestri umræðna á Alþingi frá síðustu öld að búist var því að greinin yrði meira notuð en raunin hefur orðið. Það er þó ekki svo að hún hafi ekki verið notuð. Fyrst árið eftir að hún varð til í núverandi mynd, árið 1937 í umræðu um Slíldarverksmiðjur ríkisins. Árið 1947 í umræðu um dýrtíðarráðstafanir (verðbólgu) sem staðið hafði í átta klukkustundir. Árið 1949 í umræðu um aðildina að Atlantshafsbandalaginu var umræðan takmörkuð við þrjár klukkustundir í upphafi umræðunnar með atkvæðagreiðslu á grundvelli greinarinnar. Árið 1959 í umræðu um fjármálaráðstafanir sem staðið höfðu fram á nótt. Að endingu var greininni beitt árið 1989, einnig að næturlagi, en þá gætti forseti þess ekki að bera tillögu sína undir atkvæði og baðst í kjölfarið afsökunar.

Öll þjóðþing nágrannaríkja okkar hafa sambærilegar greinar (og okkar er uppruna dönsk). Slíkar greinar eru þó notaðar sjaldan eftir því sem ég kemst næst. Ástæðan er sú að fyrir margt löngu hefur verið tekið á skipulagi þingstarfa þannig að umfjöllun þingsins er skipulögð fram í tímann en ekki frá degi til dags, einsog það hefur verið fram á þennan dag á Alþingi Íslendinga. Það hefur satt best að segja verið merkilegt að kynnast því að vita ekki að kvöldi hvernig dagskrá morgundagsins er líkt og áratuga hefð er fyrir á Alþingi. Þó mætti ætla að þingmenn þyrftu að undirbúa sig vel fyrir mikilsverðar umræður. Allir sem fylgjast með umræðum á þingi vita að í málþófi fer skipulag og innihald veg allrar veraldar og stjórnarandstaðan einokar jafnan ræðustólinn.

Alþingi hefur verið hikandi að beita þessu ákvæði og kannski hefur það ekki þurft. Það er líklega vegna þess að undir yfirborði þeirra átaka sem jafnan hefur einkennt lokadaga hvers þings þá hefur búið sameiginlegur skilningur á því að þingræðisreglan er sú að stjórnarmeirihlutinn eigi að geta komið sínum málum til atkvæða en stjórnarandstaðan hefur aftur á móti ríkt málfrelsi og getur þannig haft áhrif á framgang mála. Ég kann þess þó engin dæmi að stjórnarandstaðan hafi gefið skýrt til kynna að stöðvaður verði framgangur allra þingmála vegna andstöðu stjórnarandstöðunnar við eitt mál. Nú er uppi af hálfu stjórnarandstöðu ófrávíkjanleg krafa um að frumvarp um veiðigjöld þurfi að draga til baka eða breyta. Það er ólýðræðislegt. Það er ekki í samræmi við niðurstöðu síðustu Alþingiskosninga. Það er ekki í samræmi við þingræðið. Þetta er staðan nú og því er að mínu mati algjörlega eðlilegt að beita ákvæðinu þótt það hafi ekki verið planið. 71. gr er í núverandi stöðu er eðlilegur hluti þingskapa til að tryggja framgang lýðræðisins frekar en að ógna því á nokkurn hátt enda hefur allt verið reynt áður en til hennar er gripið.

Hver verða áhrifin af því að beita 71. gr?

Fyrstu áhrifin af því að beita 71. gr. er að Veiðigjaldamálið gengur til atkvæðagreiðslu. Loksins. Vilji þingsins kemur þar með fram. Það mun án efa taka einhvern tíma og kalla á umræðu. Það er eðlilegt. Framhaldið varðandi afgreiðslu annarra mála getur ráðist af frekari viðræðum stjórnar og stjórnarandstöðu eða það verður gripið til þess að skipuleggja frekari þingstörf á grunni þingskapa næstu vikur. Ég hef lýst þeirri skoðun áður að fyrstu kynnin af Alþingi hafa verið góð. Það er hins vegar augljóst að það er mikið verk að vinna í markvissara skipulagi þingstarfa, líkt og innleitt hefur verið á Norðurlöndum og Bretlandi og miklu víðar undanfarin ár og áratugi. Ásýnd Alþingis og virðing ber alltaf hnekki í málþófi og þeim átökum sem því fylgir. Ræður þingmanna sl. öld bera þess merki að það er langt síðan allir hafa gert sér grein fyrir því. Gott væri að ná breiðri samstöðu um að breyta þessu til hins betra. Það væri hægt að gera með því að skipuleggja hverja viku á grundvelli 71. gr. á fundi forseta Alþingis með þingflokksformönnum á hverjum mánudegi. Eða skipuleggja veturinn í heild í í meiri smáatriðum í upphafi hans að norrænni fyrirmynd. Hvorugt hefur eitthvað með kjarnorku að gera heldur myndi fyrst og fremst leiða til betri og markvissari vinnubragða. Hvoru tveggja væri til byltingakenndra bóta og myndi bæta starfsaðstæður þingsins, þingmanna, almennings og fjölmiðla. Allt hefur þetta verið gert og oft fyrir margt löngu í nágrannalöndunum. Allir aðrir vinnustaðir á Íslandi eru líka löngu komnir inn í nútímann að þessu leyti. Þar á meðal borgarstjórn og sveitarstjórnir. Það er löngu kominn tími til þess á Alþingi.

Höfundur er þingmaður Reykvíkinga. Greinin birtist fyrst á Vísi.is 11. júlí 2025.

Dagur B. Eggertsson skrifar um 71. gr. þingskapa.

Ungt jafnaðarfólk á Akranesi bíður í alvöru partý barsvar í Samfylkingarsalnum á Akranesi. Stillholti 16, í kvöld!

Húsið opnar kl. 20 og á slaginu 20:30 byrja spyrlar kvöldsins að þylja upp spurningar.

Drykkir í boði Samfylkingarinnar á Akranesi, vinningar fyrir efstu sætin og almenn stemming. Tilvalin upphitun fyrir Írska daga!

Hlökkum til að sjá ykkur! Kostar ekkert að taka þátt og öll velkomin!

Formaður

Kristrún Frostadóttir

Varaformaður

Guðmundur Árni Stefánsson

Ritari

Guðný Birna Guðmundsdóttir

Gjaldkeri

Jón Grétar Þórsson

Formaður framkvæmdastjórnar

Katrín Júlíusdóttir

Þingflokksformaður

Guðmundur Ari Sigurjónsson

Formaður Sveitarstjórnarráðs

Árni Rúnar Þorvaldsson

Hildur Rós Guðbjargardóttir

Meðstjórnandi

Lilja Hrönn Önnudóttir Hrannarsdóttir

Jóhanna Ösp Einarsdóttir

Sindri Kristjánsson

Eyrún Fríða Árnadóttir

Stein Olav Romslo

varamaður

Arnór Benónýsson

Vilborg Oddsdóttir

Magnea Marinósdóttir

Kjartan Valgarðsson

Haraldur Þór Jónsson

Ágúst Arnar Þráinsson

Framkvæmdastjórn flokksins

Formaður Ungs jafnaðarfólks

Formaður Landssamtakanna 60+

Kristín Áslaug Guðmundsdóttir

Formaður Kvennahreyfingarinnar

Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir

Formaður Verkalýðsmálaráðs

Gylfi Þór Gíslason

Áheyrendafulltrúar með málfrelsi og tillögurétt

Gjaldkeri
Reykjanesbær

Ritari
Fjarðarbyggð

Stefán Þór Eysteinsson

Varamaður
Reykjavík

Guðný Maja Riba

Varamaður
Norðurþingi

Benóný Valur Jakobsson

Stjórn sveitarstjórnarráðs

Agnieszka Ewa Ziólkowska

Ingibjörg Ósk Birgisdóttir

Finnbogi Sveinbjörnsson

Steindór Örn Gunnarsson

Þorvarður Bergmann Kjartansson

Reynir Sigurbjörnsson

Ásbjörn Ólafsson

Sigurður H Einarsson

Verkalýðsmálaráð

Steinunn Gyðju- og Guðjónsdóttir

meðstjórnandi

Birgitta Ásbjörnsdóttir

Agla Arnars- og Katrínardóttir

fyrir hönd þingflokks

Dagbjört Hákonardóttir

Valgerður Halldórsdóttir

Hrund Valsdóttir

Stjórn Kvennahreyfingar Samfylkingarinnar

Kristín Ágústa Guðmundsdóttir

Finnur Birgisson

Jónas Sigurðsson

Helena Mjöll Jóhannsdóttir

Jónas Hreinsson

Reynir Vilhjálmsson

Gunnlaugur H. Jónsson

Stjórn 60+

formaður

Aldís Mjöll Geirsdóttir

Laganefnd

Nytsamlegir hlekkir

Sátta- og trúnaðarnefnd Samfylkingarinnar

Við í Samfylkingunni gerum kröfu um góða hegðun, þess vegna höfum við sett okkur siðareglur og stefnu gegn hverskyns einelti og áreiti, við höfum einnig ákveðið verklag til að taka á slíkum málum komi þau upp.

Við viljum að öllum líði vel og flokksmenn starfi að heilindum og háttvísi, séu sér og öðrum til sóma í hvívetna.

Ef eitthvað kemur upp á má senda hverskyns ábendingar og erindi á trunadur@samfylking.is, trúnaðarmenn flokksins fylgjast með pósthólfinu og kalla sátta- og trúnaðarnefndina til þegar erindi berast. 

Björn Þór Rögnvaldsson

aðalmaður

Ragnheiður Sigurjónsdóttir

Þóra Jónsdóttir

Trúnaðarmaður

Í flokksstjórn eiga sæti með fullum atkvæðisrétti:

b. Þrjátíu og einn fulltrúi kjörnir af kjördæmisráðunum (sbr. gr. 9.14)

c. Þrjátíu fulltrúar kjörnir á landsfundi:

d. Alþingismenn og sveitarstjórnarfulltrúar Samfylkingarinnar – jafnaðarmannaflokks Íslands enda séu þeir jafnframt félagar í Samfylkingunni – jafnaðarmannaflokki Íslands

e. Formenn kjördæmis- og fulltrúaráða

Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn í borgarstjórn Reykjavíkur lögðu fram tillögu gegn auknum tekjum í borgarsjóð. Hvers vegna er þeim svo umhugað um að rýra einn helsta tekjustofn sveitarfélagsins um tæpa tvo milljarða á ári – eða heila átta milljarða á einu kjörtímabili? Fyrir hverja vill Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn niðurgreiða húsnæði?

Tekjuöflun sveitarfélaga er takmörkuð á meðan ríkið hefur miklu meira svigrúm til að afla tekna. Reglulegar tekjur sveitarfélaga koma aðallega úr þremur áttum; frá fasteignaeigendum í sveitarfélaginu, frá vinnandi íbúum sem búa í sveitarfélaginu og frá Jöfnunarsjóði sveitarfélaga.

Í borginni okkar er gjaldtaka hófleg í samanburði við sveitarfélögin í kringum okkur en hlutfall fasteignagjalda er lægra í Reykjavík en það var fyrir áratug og er með þeim lægstu á landinu. Raunar eru bara eitt sveitarfélag sem er með lægra hlutfall fasteignaskatts á íbúðarhúsnæði en Reykjavík, Kópavogur. Í því sambandi má nefna að Kópavogur fær tæplega 1,2 milljarða í framlög í ár til grunnskóla og með börnum af erlendum uppruna í gegnum Jöfnunarsjóð sveitarfélaga á meðan Reykjavíkurborg eitt sveitarfélaga á landsvísu hefur ekki fengið þetta framlag með sínum grunnskólum né börnum af erlendum uppruna. Það myndi heyrast hátt í bæjarstjóra Kópavogs ef sá tekjustofn yrði tekinn af Kópavogi, vegna þess að tekjur skipta máli fyrir sjóðstreymi sveitarfélaga - líka Reykjavík.

Miklir afslættir fasteignagjalda fyrir tekjulága

Það hefur lengi verið pólitískur vilji meirihlutans í Reykjavík að koma til móts við tekjulægstu hópa samfélagsins, líka þeirra sem eiga fasteignir, einmitt til að tryggja húsnæðisöryggi. Um er að ræða mótvægisaðgerðirfyrir eldra fólk og örorkuþega, að vissum skilyrðum uppfylltum. Um er að ræða afslátt á bilinu 50-100% af fasteignagjöldum og ráða tekjur fólks hve mikinn afslátt er hægt að fá. Einstaklingar með undir 5,7 milljónir króna í árslaun og hjón með samanlagðar tekjur undir 8 milljónum greiða engin fasteignagjöld, fá 100% afslátt. Í ár er áætlað að 600 milljónir króna fari í þennan stuðning, eða samtals tæplega 2,2 milljarðar króna á kjörtímabilinu.

Heilt yfir þá eru fasteignaskattar ekki háir í Reykjavík. Að halda öðru fram lélegur áróður til að reyna að breiða yfir þá skýru staðreynd að Reykjavík er vel rekið sveitarfélag með sanngjarnar álögur, sem sinnir félagslegri þjónustu langt umfram önnur sveitarfélög.

Fyrsta kosningaloforð Framsóknar og Sjálfstæðisflokksins er komið í loftið núna 11 mánuðum fyrir kosningar. Þeir virðast ætla að róa í sömu hugmyndafræðilegu átt, niðurgreiða húsnæði fyrir efnameira fólk á kostnað þeirra tekjulægri og hafna tekjum í borgarsjóð upp á tæplega tvo milljarða króna. Fyrrum borgarstjóri og oddviti Framsóknar ætti að vita betur. Vita hversu mikilvægur tekjustofn kemur inn til borgarinnar af fasteignum. Það er mikið hægt að gera fyrir tæplega tvo milljarða króna á ári, 8 milljarða á kjörtímabili, eins og að koma betur til móts við viðkvæmustu hópana í samfélaginu

Í þessu kristallast að þessir flokkar vilja auka á ójöfnuð í Reykjavík. Það er líka mikil hræsni fólgin í því að á meðan Sjálfstæðisflokkurinn talar gegn uppbyggingu óhagnaðardrifin húsnæðis og vill alls ekki að samneyslan tryggi húsnæði fyrir tekjulægri hópa, mæli flokkurinn á sama tíma fyrir niðurgreiðslu á húsnæðiskostnaði fólks sem hefur efni á því að borga hóflegt gjald í samneysluna.

Það er áhugavert að Framsóknarflokkurinn virðist kominn á sama stað, stokkinn hugmyndafræðilega um borð í bát Sjálfstæðisflokksins. Eða er bara um að ræða popúlískar beitur stjórnmálaflokks sem rær sinn lífróður í skoðanakönnunum ?

Sara Björg Sigurðardóttir, varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar í Reykjavík

Fast­eigna­gjöld eru lág í Reykja­vík

Mikið hefur verið rætt um sameiningu MA og VMA undanfarna daga og ekki að undra. Um málið hefur ekki formlega verið rætt á vettvangi bæjarstjórnar Akureyrarbæjar, en líklega eru skiptar skoðanir um málið innan hennar. Ég hef verið spurð út í mína skoðun á málinu og tel ég eðlilegt að bæjarfulltrúar tjái sig um jafn mikið hagsmunamál samfélagsins sem við þjónum og hér er rætt um.

Í stuttu máli hef ég gríðarlegar efasemdir um að tilgangur umræddrar sameiningar sé í raun „efling framhaldsskóla“ heldur snúist fyrst og fremst um sparnað. Sá sparnaður muni fyrst og fremst birtast í fækkun starfsfólks, kennara, náms- og starfsráðgjafa og sálfræðinga, ef áformin ná fram að ganga yfirleitt. Líkt og skólameistari MA hefur ítrekað bent á þá er alþjóðleg reynsla af sameiningu menntastofnana af rekstrarstjórnarmiðum einum saman sýni að það séu 90% líkur á að þær mistakist. Þá hef ég séð settar fram miklar efasemdir um þá tölfræði sem snýr að fækkun nemenda, sem formaður Félags framhaldsskolakennara hefur m.a. bent á (sjá https://www.ki.is/media/nxdiepmu/ályktun-vegna-áforma-um-sameiningar-framhaldsskóla.pdf  og http://skolathraedir.is/2023/07/03/starfsnam-eda-boknam/ )

Þá hef ég ekki séð hvort og þá hvernig námið sjálft ætti að verða betri í þessum skólum með sameiningu, eða hvort að átt sé við að því sé nú með einhverjum hætti ábótavant.

Öflugir skólar og ólíkir
VMA og MA eru eftir því sem ég best veit öflugir skólar og sem betur fer ólíkir. Ég tel ekki að einn valmöguleiki, einn ríkisskóli, verði betri fyrir nemendur. Þvert á móti tel ég mikilvægt að „hin borgin“ bjóði ungmennum upp á ólíka valkosti. Vissulega eru aðrir valkostir um framhaldsskóla á svæðinu en þeir eru þó í um klukkustunda akstursfjarlægð frá Akureyri og fjarnám töluvert ólíkt í eðli sínu. Þeir skólar skipta þó líka máli og henta sumum, sem er jákvætt.

Allt þetta breytir því þó ekki að áskoranirnar virðast vera all nokkrar og nauðsynlegt er að fara vel með almannafé. Ætlun mín er alls ekki gera lítið úr vinnu starfshóps vegna málsins né efast ég um heilindi þeirra, hins vegar hefði ég gjarnan vilja sjá að uppleggið hefði ekki aðeins verið tvær sviðsmyndir, sameining eða ekki sameining, heldur að einnig hefði verið teiknuð upp önnur sviðsmynd t.d. um hvort og þá hvernig hægt væri að ná ætluðum árangri t.d. með aukinni samvinnu og samstarfi skólanna.

Mistök að hafa ekki meira samráð

Miklu máli virðist skipta fyrir umræðuna að fram komi hvort að sá sem tjáir sig um málið hafi verið í öðrum hvorum skólanum eða eigi eða hafi átt börn í öðrum hvorum skólanum. Því ber að taka fram að ég og eiginmaður minn erum stúdent frá VMA og höfum við átt börn í MA og MTR. Hins vegar þykist ég nokkuð sannfærð um að erfitt sé fyrir mig að bera þann VMA sem ég útskrifaðist úr árið 1997 saman við þann VMA er í boði nú, enda hafi væntanlega báðir skólarnir breyst töluvert á undanförnum árum. Kannski ekki síst þess vegna tel ég það mikil mistök að samráð við nemendur og kennara hafi ekki verið meira hingað til en raun ber vitni.

Greinin birtist í Vikublaðinu 8. sept. 2023.  

Nú er stríð í Evrópu, átök í Mið-Austurlöndum og ófriður víða í heiminum. Nýjar ógnir hafa komið fram sem felast ekki aðeins í hefðbundnum hernaði eða hryðjuverkum. Með skipulegum hætti er grafið undan upplýstri umræðu og lýðræði auk þess sem unnin eru skemmdarverk á mikilvægum samfélagslegum innviðum landa í okkar heimshluta.

Skýr skilaboð til þjóðarinnar um öryggi og varnir Íslands

Ríkisstjórn Íslands er staðráðin í að styrkja öryggi og varnir landsins. Það gerum við í þéttu samstarfi með bandalagsríkjum okkar í Atlantshafsbandalaginu (NATO).

Á óróatímum sendum við skýr skilaboð til þjóðarinnar í þessum efnum:

1. Aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verða áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO.

2. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands. Þannig eflum við getu okkar til að vinna með bandalagsríkjum.

3. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi. Það er okkar sterkasta vörn gegn áföllum og árásum í nútímavæddum heimi.

Um þetta er algjör samstaða í ríkisstjórn. Og allt fer þetta vel saman við stefnu ríkisstjórnarinnar í innanlandsmálum.

1. Aðild okkar að NATO verður áfram grunnstoð í utanríkisstefnu Íslands

Í ríkisstjórn og á Alþingi er þverpólitísk sátt um að aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verði áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Á leiðtogafundi NATO í Haag í dag munu leiðtogar aðildarríkja sammælast um að efla sameiginlegar varnir ríkjanna til muna á næstu árum. Það er jákvætt í ljósi aðstæðna.

Þó er mikilvægt að taka fram að það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO. Ísland mun áfram vera verðugur bandamaður á borgaralegum forsendum. Staða okkar innan bandalagsins er óbreytt frá því sem verið hefur síðan Ísland gerðist eitt af stofnríkjum þess árið 1949. Og því hefur verið haldið til haga á öllum okkar fundum með fulltrúum bandalagsríkja á undanförnum misserum.

Framlag okkar til sameiginlegra varna NATO-ríkja hefur alltaf falist í öðru en beinum fjárframlögum til hermála. Við höfum ekki her og njótum skilnings á þeirri stöðu. Enda væri það ekki skynsamleg nýting á okkar fjármagni og framlagi. Hins vegar fylgjum við áfram Norðurlöndum og öðrum NATO-ríkjum þegar kemur að stuðningi okkar við varnarbaráttu Úkraínu í innrásarstríði Rússa.

En fyrst og fremst munum við styrkja stöðu Íslands sem bandalagsríkis með því að einbeita okkur að því sem við þekkjum, kunnum og getum hér heima. Þannig tryggjum við hagsmuni Íslands.

2. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands

Landfræðileg lega Íslands hefur mikla þýðingu og styrkleikar okkar sem bandalagsríkis felast ekki síður í áreiðanleika í samstarfi, öflugum innviðum og áfallaþoli. Hér heima höfum við aðstöðu til að taka á móti bandamönnum okkar og til þátttöku í sameiginlegum æfingum á sviði varnarmála. Við leggjum til búnað og mannskap til að sinna loftrýmisgæslu og eftirliti á eigin nærsvæði í Atlantshafinu. Þá sjáum við um leitar- og björgunaraðgerðir á hafi umhverfis landið.

Á sviði áfallaþols búum við yfir þekkingu og kunnáttu. Þar eru almannavarnir og björgunarsveitirnar okkar í broddi fylkingar. En einnig er þörf á að efla Landhelgisgæslu Íslands, eftirlit á landamærum, netöryggi, löggæslu og aðra þætti í réttarvörslukerfinu. Þá er nauðsynlegt að auka áfallaþol með því að byggja upp og verja innviði sem snúa að orku, fjarskiptum og samgöngum.

Ísland mun leggja sitt af mörkum til NATO með því að styrkja þessa þætti hér heima. Þarna getum við gert betur og þarna ætlum við að gera betur. Markmiðið er að árið 2035, eftir tíu ár, verjum við 1,5% af vergri landsframleiðslu til að styðja við öryggi og varnir á þennan hátt – en gróflega áætlað stöndum við nú þegar undir helmingnum af þessu viðmiði.

Ríkisstjórnin hefur gengið í verkið með fjármálaáætlun um öryggi og innviði Íslands. Einnig er unnið að mótun öryggis- og varnarmálastefnu með fulltrúum allra stjórnmálaflokka á Alþingi sem verður lögð fram á þingi í haust.

Svona byggjum við áfram á styrkleikum okkar. En allar ákvarðanir um fjárfestingu og framlög verða eftir sem áður teknar endanlega á Alþingi í fjárlögum. Það er engin ástæða til ótta – en það er rík ástæða til að vera vel undirbúin.

3. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi

Það er lykilatriði að við gerum allt sem við getum til að standa saman vörð um það einstaka traust og samheldni sem einkennir íslenskt samfélag. Þetta er okkar pólitík. Traustið og samheldnin er líka okkar öflugasta vörn gegn áföllum og árásum af ýmsum toga.

Í nútímavæddum heimi er ráðist að frjálslyndum lýðræðissamfélögum með fjölbreyttum aðferðum. Það er ekki aðeins gert með beinum hætti og hefðbundnum hernaði. Nú hafa óbeinar árásir færst í aukana sem er ætlað að grafa undan upplýstri og lýðræðislegri umræðu. Það er meðal annars gert með skipulagðri dreifingu á falsfréttum, netárásum og öðrum fjölþáttaógnum.

Svarið við slíku felst ekki aðeins í því að fjárfesta í netöryggi og fjarskiptainnviðum og að vinna gegn falsfréttum. Það er ekki síður brýnt að huga að félagslegum þáttum sem auka traust og samheldni – með því að hlúa að fólkinu okkar og rjúfa félagslega einangrun. Þannig sköpum við sterkt samfélag. Ríkisstjórnin er meðvituð um þetta. Þegar öllu er á botninn hvolft þá snúast aðgerðir okkar í varnar- og öryggismálum um að vernda það sem skiptir okkur mestu í daglegu lífi.

Síðast en ekki síst stöndum við alltaf með gildum okkar um lýðræði, mannréttindi og virðingu fyrir alþjóðalögum. Við stöndum með saklausum borgurum sem líða þjáningar vegna stríðsátaka – hvort sem það er í Úkraínu, Palestínu eða annars staðar – og við stöndum alltaf með friði.

Það eru óróatímar í heimsmálum. Þá er frumskylda ríkisstjórnar að standa vörð um þjóðaröryggi. Og það mun ríkisstjórnin gera af heilum hug og hollustu við Ísland.

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra,

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra

og Inga Sæland félags- og húsnæðismálaráðherra

Við Íslendingar höfum búið við öryggi og frið frá lokum seinni heimsstyrjaldar. Samfélagið okkar er meðal þeirra öruggustu og friðsælustu í heimi og hér ríkir traust og samheldni sem gerir Ísland að frábæru landi og fyllir okkur stolti.

Ríkisstjórn Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins hefur boðað að þeir sjö milljarðar sem þjóðin fær í sinn hlut með þessari leiðréttingu muni renna beint til samgönguframkvæmda á landsbyggðinni. Með samþykkt frumvarpsins munu því eigendur útgerðarfélaganna, hvort sem þeir eru búsettir í Reykjavík eða annars staðar, greiða réttlátan hlut til þjóðarinnar sem verður nýttur til að efla öryggi og bæta vegasamgöngur á landsbyggðinni.

Þetta skiptir máli enda veit fólk sem býr ekki á höfuðborgarsvæðinu eða sem ferðast um landið okkar að þörf er á stórsókn í viðhaldi vega, bættu umferðaröryggi og að byggðarlög verði betur tengd með jarðgangagerð. Þetta hefur ríkisstjórn Samfylkingar, Viðreisnar og Flokks fólksins boðað en nauðsynleg forsenda slíkra framkvæmda er að verkefnin séu fjármögnuð.

Útgerðarfyrirtækin hafa hagnast vel á síðustu árum á því að nýta auðlind sem er sameign íslensku þjóðarinnar samkvæmt lögum. Árið 2023 var hagnaður útgerðarfélaganna 67,5 milljarðar króna og nálgast eigið fé félaganna nú 500 milljarða. Með leiðréttu veiðigjaldi og bættum vegaframkvæmdum á landsbyggðinni hefði hagnaður félaganna því farið úr 67 þúsund milljónum niður í 60 þúsund milljónir á ári. Félögin munu áfram standa sterk með öfluga starfsemi hringinn í kringum landið og hafa burði til að ráðast í fjárfestingar og nýsköpunarverkefni sem drífa áfram verðmætasköpun fyrirtækjanna.

Útgerðarfélögin eru þó fjölbreytt og það bárust umsagnir frá sjávarútvegssveitarfélögum landsins þegar frumvarpið var birt sem lýstu yfir áhyggjum af því að minni og meðalstór fyrirtæki myndu hugsanlega ekki ráða við hærra veiðigjald og að það gæti leitt af sér sameiningar félaga. Við þessu hefur atvinnuveganefnd brugðist með hækkuðu frítekjumarki sem ver minni og meðalstóru fyrirtækin og veitir þeim afslátt af því að greiða þjóðinni þann 33% hlut í hagnaði sem lögin kveða á um.

Á Alþingi hefur þetta mál mikið verið rætt og hafa einstaka þingmenn stjórnarandstöðunnar boðað að þeir stefni á að beita málþófi til að koma í veg fyrir að frumvarpið komist til atkvæðagreiðslu í sumar. Það gera þeir til að koma í veg fyrir að eigendur útgerðarfyrirtækjanna borgi réttan hlut til þjóðarinnar og koma þannig í veg fyrir að fjármögnun sé tryggð í nauðsynlegar samgöngubætur um land allt.

Þessi afstaða minnihlutans er alvarleg gagnvart lýðræðinu í landinu en ekki síður alvarleg í ljósi þess að þarna fara fremstir í flokki fulltrúar flokka sem að sátu í ríkisstjórn síðastliðin 7 ár. Það var ríkisstjórnin sem ber ábyrgð á þröngri stöðu ríkissjóðs og ástandi vega vítt um land. Það var greinilega ekki nóg fyrir þessa flokka að veikja rekstur

ríkissjóðs og öryggi vegakerfisins þegar þeir voru í ríkisstjórn heldur ætla þeir einnig að vinna gegn því að sú ríkisstjórn sem fékk lýðræðislegt umboð þjóðarinnar í þeirra stað nái að tryggja nauðsynlegar framfarir á landsbyggðinni.

Ríkisstjórnarflokkarnir eru hins vegar samstíga og ákveðnir í að klára þetta mikilvæga réttlætismál fyrir þjóðina. Það er skylda okkar sem sitjum á Alþingi að virða lýðræðislega niðurstöðu kosninga og þá þinglegu meðferð mála sem endar með atkvæðagreiðslu. Þar geta þingmenn sýnt með atkvæði sínu hvort þeir standi með þjóðinni í þessu máli eða eigendum stærstu útgerða landsins. En með viðstöðulausu málþófi sínu á þingi er stjórnarandstaðan í raun að berjast gegn framförum á landsbyggðinni.

Það er öllum ljóst að ríkisstjórnin mun klára þetta mál. Spurningin er hins vegar þessi: Hversu langt mun stjórnarandstaðan ganga gegn lýðræðinu til að verja hagsmuni nokkurra fjölskyldna?

Nú hefst þriðja vikan af umræðum um veiðigjaldafrumvarpið á Alþingi. Tilgangur þess er að tryggja að þau 33% sem þjóðin á lögum samkvæmt að fá af hagnaði af fiskveiðum í kringum landið séu reiknuð af raunverulegu markaðsverði en ekki verði sem útgerðin hefur sjálf áhrif á með innri viðskiptum.

Rétt­læti fyrir þjóðina, fram­farir fyrir lands­byggðina

Leit um „��“

2742 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������������������������������“

2742 niðurstöður fundust við leit að „���������������������������������������������������“