Fjármálaáætlun veldur vonbrigðum

„Þótt ég hafi kannski vitað í grófum dráttum hvað var í vændum eftir að hafa lesið fjármálastefnu ríkisstjórnarinnar, verð ég að viðurkenna að ég leyfði mér að vona að áhrif Vinstri-grænna yrðu til þess að framlög myndu nægja betur til að takast á við bráðavanda ýmissa innviða, grípa til varna fyrir lág- og millitekjufólks og til þess að milda hömlulausa hægri stefnu Sjálfstæðisflokksins þegar kemur að skattamálum.” sagði Logi Einarsson, formaður Samfylkingarinnar í lokaorðum á Alþingi í umræðu um fjármálaáætlun ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur.
Lesa má ræðu Loga í heild sinni hér.
Eftir loforðaflaum í síðustu kosningum biðu margir eftir þessu mikilvæga plaggi sem fjármálaáætlunin er – því það sýnir forgangsröðun nýrrar ríkisstjórnar svart á hvítu.
Ríkisstjórnin hefur í kjölfarið komið fram með stórkostlegar yfirlýsingar stjórnarliðsins um að fram undan sé mikil uppbygging heilbrigðis- og velferðarkerfisins, samgöngu og menntakerfisins – en ein af annarri hafa þær verið hraktar af stjórnarandstöðunni, forstöðumönnum, viðskiptalífi og almenningi.
Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur sýnir enga framsýni í fjármálaáætlun. Í henni birtist gamaldags hægri stefna sniðin að sérhagsmunum efsta lags samfélagsins og allar líkur eru á að hún auki misskiptingu í landinu.
Raunar má segja að í þessu felist bæði hagstjórnarleg mistök og kosningasvik, þar sem stórsókn í innviðauppbyggingu er langt frá því sem flokkarnir lofuðu fyrir kosningar. Betra hefði verið að afla tekna fyrir útgjöldum: Hlífa fólki með lágar og meðaltekjur en sækja tekjur til þeirra sem allra best hafa það.
Þótt hægt sé að benda á jákvæða punkta í áætluninni er forgangsröðunin röng og þingmenn Samfylkingarinnar hafa gagnrýnt eftirfarandi atriði harðlega:
- 20-30 milljarða tekjur eru gefnar eftir á toppi uppsveiflunnar sem aðallega gagnast þeim tekjuhæstu og bönkum
- Barnabætur og vaxtabætur standa í stað
- Tekjuskattbreytingarnar gagnast þeim tekjuhæstu þrisvar sinnum betur en tekjulægstu
- Framlög til aldraðra og öryrkja samsvarar aðallega fjölgun þessara hópa
- Samneysla dregst saman næstu fimm ár þvert á loforð
- Framhaldsskólarnir fá nánast ekki krónu í viðbót
- Háskólarnir fá þrisvar sinnum minna en ríkisstjórnin lofaði
- Framlög til samgöngumála eru allt of lág til að mæta bráðavanda og ná ekki einu sinni 10 ára meðaltali framlaga til málaflokksins
- Nægt rekstrarfé til spítalanna ekki tryggt.
- Framlög til uppbyggingar leiguíbúða er lækkað um helming
- Framlög til ferðamála lækka
- Veiðigjöld og hvers kyns auðlindarenta stendur í stað
- Framlög til menningar, lista, íþrótta og æskulýðsmála lækka
Ríkisstjórnin á að senda skýr skilaboð um bættan hag barna, ungra fjölskyldna á Íslandi og þeirra sem minnst hafa handa á milli, með því að styrkja húsnæðiskerfið, húsnæðis- og vaxtabætur, barnabætur og hækka persónuafsláttinn. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur gerir ekkert af þessu.