Eldhúsdagur - ræða Oddnýjar

Herra forseti - kæru landsmenn.

Eitt af einkennum hægristjórna er að ráðast að eftirlitsstofnunum og veikja þá sem standa vörð um almannahag. Og búa svo um hnútana að þeir sem eiga mikið, fái meira. Núverandi ríkisstjórn er þar engin undantekning og þau hafa nýtt kjörtímabilið vel til þessara verka.

Áður en Kórónuveirufaraldurinn skall á voru stjórnarflokkarnir búnir að gera Fjármálaeftirlitið að deild í Seðlabankanum og í kjölfarið tóku þau til við að veikja Samkeppniseftirlitið. Hættan á blokkamyndun- samþjöppun fyrirtækja, auðs og valda - er mikil í þeim aðstæðum sem nú hafa skapast á vinnumarkaði. Að veikja eftirlitsstofnanir og búa þannig til kjöraðstæður fyrir ráðandi fyrirtæki á fákeppnismarkaði er því alls ekki rétta leiðin áfram. Slíkt gengur augljóslega gegn hag almennings.

Þá var Neytendastofa holuð að innan og embætti skattrannsóknarstjóra lagt niður sem sjálfstæð stofnun. Skattrannsóknir fara nú fram í deild hjá Skattinum með mildari refsingum og óvissu um hver eigi að rannsaka stærri skattsvikamál. Í Panama-skjölunum voru margir efnaðir Íslendingar og rannsókn málanna flókin. Samherjaskjölin kalla líka á viðamikla rannsókn á flóknum millifærslum og skoðun í að minnsta kosti þremur löndum. Hagur almennings er ekki varinn með því að draga tennurnar úr skattrannsóknum hér á landi. Þvert á móti.

En þetta er ekki allt. Það stendur til að selja Íslandsbanka.

Ríkisstjórninni liggur mikið á að selja hluti í bankanum áður en kjörtímabilinu lýkur. Og það áður en lykilspurningum um framtíðarbankakerfi hefur verið svarað. Um bankakerfi sem á að þjóna venjulegu fólki og fyrirtækjum til langs tíma en ekki skammtíma hag sérhagsmunaafla.

Eftir söluna geta nýir eigendur tekið til við að dæla til sín arði og draga úr lánveitingum.

Þannig hefur Ríkisstjórnin markvisst verið að búa í haginn fyrir þá sem sýsla með mikla peninga hér á landi.

Ítrekað höfum við í Samfylkingunni bent á að yfirráð fárra yfir fiskveiðiauðlindinni gefi þeim fáu aukin völd og staða þeirra sé óeðlilega sterk gagnvart stjórnvöldum og fjölmiðlum. Völd þeirra geti valdið skaða og áhrif þeirra á ákvarðanir í stjórnkerfinu unnið gegn almannahag. Nákvæmlega þetta hefur sýnt sig svo greinilega undanfarið með Samherjaskjölunum og eftirmálum þeirra. Mútugreiðslur, skattsvik, peningaþvætti og óeðlileg afskipti af umfjöllun fjölmiðla og stjórnmálamanna.

Samherjahjónin greiddu börnum sínum arf, fyrirfram sem metinn er á tugi milljarða króna. Verðmætar eignir sem hafa orðið til vegna aðgangs að auðlind þjóðarinnar. Arður af auðlindinni, sem ætti að renna í ríkissjóð og sveitarsjóði og þaðan til allra barna og velferðarkerfisins, rennur nær óskiptur í vasa útgerðarmanna og þaðan beint til barna þeirra. (Hér er heimatilbúinn aðall sem á flest það verðmætasta á Íslandi).

Sérhagsmunagæsla ríkisstjórnarinnar um völd og auð þessa fólks ætti öllum að vera ljós enda hefur hún ekkert gert til að taka á augljósum vanda.

Leið Samfylkingarinnar um útboð á aflaheimildum og tímabundnum samningum er besta leiðin út úr þessum vanda, þar sem tekið er tillit til stærðar útgerða og byggðasjónarmiða og nýliðun gerð möguleg. Það hallar verulega á okkur eigendur auðlindarinnar og þegar spillingarmálin blasa við sem kerfið elur af sér, verður aldrei sátt um kerfið eða breytingar sem taka ekki á rót vandans.

Við þurfum ríkisstjórn sem horfist í augu við spillingarmálin og þorir að taka á þeim.

Kæru landsmenn
Stjórnarflokkarnir samþykktu á síðasta degi maímánaðar, fjármálaáætlun til næstu fimm ára. Sameiginlega stefna VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar  fyrir næsta kjörtímabil er því komin fram.

Við í Samfylkingunni teljum stefnu þeirra í grundvallaratriðum ranga leið upp úr efnahagslægðinni.
Þau hyggjast ekki bæta kjör öryrkja eða eldra fólks og ætla ekki að styðja betur við barnafjölskyldur.  Þau ætla ekki að byggja upp almenna félagslega íbúðakerfið. Þau ætla ekki að taka á biðlistum í heilbrigðiskerfinu né mæta vanda á þeim landssvæðum sem hafa orðið verst úti í heimsfaraldrinum.

Við jafnaðarmenn leggjum til aðra leið. Við viljum fjölga störfum og auka græna verðmætasköpun. Tryggja aðgang að heilsugæslu og efla öryggismál um land allt. Og við munum bæta kjör barnafólks, öryrkja og eldra fólks og draga úr skerðingum sem hvergi í kringum okkur tíðkast í jafn ríkum mæli og hér. Með réttlátri tekjuöflun munum við auka jöfnuð og hagsæld.

En ríkisstjórnin vill frekar leggja ofuráherslu á að ná ákveðnu skuldahlutfalli neðar, sem er þó mjög lágt í öllum alþjóðlegum samanburði. Þau ætla að fara gömlu niðurskurðarleiðina á næsta kjörtímabili ef þau komast í þá stöðu. Leið sem ekkert annað land er að fara. Þau hafa tekið pólitíska ákvörðun um að auka ójöfnuð og búa enn betur í haginn fyrir auðmenn verði þau saman við völd eftir kosningar. Það er í okkar höndum, kæru landsmenn, að koma í veg fyrir það.

Góðar stundir