Í næstu kosningum til Alþingis mun ráðast hvaða leiðir verða farnar til að mæta stórum áskorunum sem við stöndum frammi fyrir sem samfélag og sem þjóð meðal þjóða. Þar mun valið standa á milli þess að sýn jafnaðarmanna verði höfð að leiðarljósi eða hvort notast verði áfram við gömlu leiðirnar sem hafa nú þegar sýnt að duga ekki í velferðarsamfélagi.

Leiðarljós jafnaðarstefnunnar eru öflug heilbrigðis- og velferðarþjónusta fyrir alla, jafnrétti til náms, heilbrigður vinnumarkaður sem stendur vörð um réttindi launamanna, mannúð, jafnrétti og mildi.  Með efnahagsstjórn jafnaðarmanna er þetta mögulegt. Ævinlega skal taka almannahagsmuni fram fyrir sérhagsmuni og tryggja að þjóðin fái fullt verð fyrir auðlindir sínar. Ranglæti og spillingu má ekki líða.

Við erum rík þjóð og eigum að gæta að lífsgæðum allra, ekki síst barna. Það er hægt og við höfum efni á því!

Á Íslandi býr fjöldi barna við efnislegan skort. Hér finnast mörg dæmi um sárafátækt og þúsundir barna geta ekki tekið þátt í tómstunda- og íþróttastarfi vegna þess að foreldrarnir eiga ekki peninga nema rétt fyrir fæði, klæði og húsnæði. Þau börn verða oft út undan og líður illa.

Ókeypis skólamáltíðir í grunnskóla er framfaraskref sem náðist í gegnum síðustu kjarasamninga. Við þurfum einnig að styðja nemendur í framhaldsskólum til kaupa á námsgögnum, niðurgreiða hádegismat í framhaldsskólum og bæta aðgengi allra barna og ungmenna að íþróttum og félagsstarfi.

Það er löngu þekkt að stöðu ungra fjölskyldna má bæta með því að nota jöfnunartækin sem ríkið hefur yfir að ráða. Tækin sem hafa sýnt sig að virka best; barnabætur, vaxtabætur og annar húsnæðisstuðningur. Jafnvel þó að með síðustu kjarasamningum hafi fylgt hækkun á barnabótum þarf að gera mun betur því fólk með meðaltekjur nær vart endum saman og fær samt verulega skertar barnabætur í núverandi kerfi. Íslenskar fjölskyldur hafa því miður aldrei notið barnabóta í líkingu við hin norrænu ríkin.

Fyrirheit um barnvænt samfélag og leiðir til að uppfylla barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, líkt og lögbundið er, þurfa að vera að fullu fjármögnuð. Þar á meðal til að vinna á biðlistum eftir þjónustu við börn, hvort sem er vegna greiningar eða meðferðarúrræða. Varnir gegn hvers kyns ofbeldi og vanrækslu barna verður að styrkja.

Stjórnvöld mega aldrei hunsa réttindi barna eða setja börn í hættulegar aðstæður hvort sem er innan lands eða utan. Þess vegna á t.d. að sjá til þess að Yazan, sem er 11 ára drengur og á yfir höfði sér brottvísun úr landi þrátt fyrir alvarleg veikindi og fötlun, fái hér heimili og örugga höfn.

Þessa dagana fögnum við fjölbreytileikanum. Sjáum til þess að með jafnrétti, mannúð og mildi verði svo áfram um ókomin ár.

Greinin birtist í Morgunblaðinu 10. ágúst 2024. 

Kvennahreyfing Samfylkingarinnar fagnar kvennréttindadeginum í ár eins og fyrri ár. Opið hús á Hallveigarstíg 1.

Rakel Adolphsdóttir fagstjóri Kvennasögusafnsins verður með erindi.

Auk þess lofum við skemmtun og góðum félagsskap.

Léttar veitingar í boði Kvennahreyfingarinnar.

Vorið 1994 markaði merk pólitísk tímamót á Íslandi. Þá bauð Reykjavíkurlistinn fyrst fram til borgarstjórnar og sigraði með glæsibrag. Þau sem nutu þeirrar gæfu að taka þátt í kosningabaráttunni í borginni þetta afdrifaríka vor gleyma því aldrei. Vongleðin, baráttuandinn og samtakamátturinn var áþreifanlegur. Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, sem þá var þingkona Kvennalistans, var í baráttusæti listans og  borgarstjóraefni hans. Hún var óskoraður leiðtogi þeirra fjögurra flokka sem að R-listanum stóðu: Alþýðubandalags, Alþýðuflokks, Framsóknarflokks og Kvennalista.

Félagshyggjufólk og femínista hafði lengi dreymt um sameinað stjórnmálaafl þeirra sem staðsettu sig á miðju og vinstri væng íslenskra stjórnmála en sundrungin hafði ráðið för áratugum saman. Við vissum öll í hjarta okkar að sameinuð gætum við náð árangri fyrir borgarbúa, sem ekki næðist á meðan orkan færi í karp um keisarans skegg. Og árangurinn lét ekki á sér standa. 


Uppbygging leikskólanna er í mínum huga mesta lífsgæðabylting R-listans. Fólk er flest löngu búið að gleyma „þjóðflutningunum“ sem fram fóru í hverju hádegi á höfuðborgarsvæðinu þegar foreldrar barna á leikskólaaldri neyddust til að skreppa úr vinnunni og skutla börnum úr hálfs dags plássinu til dagmömmunnar eða í aðra gæslu. Árið 1994 voru 30% barna með heilsdagspláss í leikskóla. Átta árum síðar var það hlutfall komið í 80%. Árangurinn var sannkallaður leikbreytir fyrir íslenskt samfélag. Í dag þykir sjálfsagt að sveitarfélögin í landinu tryggi börnum og foreldrum örugga vistun að loknu fæðingarorlofi. Ætli það sé ekki stærst ástæðan fyrir því að Ísland er skilgreint sem jafnréttisparadís á alþjóðlegum mælikvörðum.

Fleiri þjóðþrifamál skulu tínd til. Hætt var að þjappa saman uppbyggingu félagslegs húsnæðis og algerlega ný nálgun innleidd félagslegri þjónustu með áherslu á réttindi fólks til aðstoðar. Þjónustumiðstöðvar voru færðar út í hverfin. R-listinn var líka grænn og á heiðurinn af því að skólphreinsa strandlengjuna höfuðborgarinnar. Stjórnkerfi borgarinnar var tekið í gegn og menning fyrirgreiðslu og frændhygli aflögð. Konur fengu loks að njóta menntunar og verðleika sinna og voru ráðnar í efstu stjórnunarstöður innan borgarkerfisins. R-listinn gerði borgina líka skemmtilegri og fallegri. Menningarnótt og Vetrarhátíð eru bara tvö dæmi vel heppnaða viðburði sem hafa fest sig rækilega í sessi. 

R-listinn færði borgarbúum langþráðan nútímann, bæði í stjórnunarháttum og pólitík. Frumkvæði, djörfung og framsýni einkenndi ákvarðanir hans. Ákvarðana sem við njótum öll enn þann dag í dag.

Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar býður öryrkjum Íslands til samtals á Alþingi um örorkufrumvarp ríkisstjórnarinnar.

Verið hjartanlega velkomin þriðjudaginn 11. júní kl. 9:30 í nýbyggingu Alþingis (Smiðju). Gengið er inn um norðurinngang Smiðju sem snýr að Alþingishúsinu og Austurvelli. Boðið verður upp á kaffi og kruðerí og gert er ráð fyrir að fundurinn standi til kl. 11:00 eða þar um bil.

Fundargestir eru beðnir að skrá sig á fundinn hér: https://forms.gle/5FSHCkusMd4ucfGB6

Frumvarp ríkisstjórnarinnar til breytinga á örorkulífeyriskerfinu var lagt fram af félagsmálaráðherra á Alþingi í vor. Nú stefnir ríkisstjórnin að því að afgreiða málið með hraði fyrir þinglok um miðjan júní.

Jóhann Páll hefur skrifað um stórhættulega ágalla á frumvarpinu sem hann telur brýnt að lagfæra. Þetta má meðal annars lesa um í grein á Vísi: https://www.visir.is/.../stor-haettu-legir-a-gallar-a...

„Ég hef átt góð samtöl við forystu og sérfræðinga ÖBÍ og Þroskahjálpar um þetta mál – en ég tel að skort hafi á raunverulegt samráð hjá ríkisstjórninni við vinnslu frumvarpsins,“ segir Jóhann Páll sem er fulltrúi Samfylkingar í velferðarnefnd Alþingis og formaður í stýrihópi flokksins um húsnæðis- og kjaramál.

„Nú megum við engan tíma missa og því vil ég boða hinn almenna öryrkja til Alþingis til samtals. Samfylkingin mun í kjölfarið leggja fram breytingartillögur við örorkufrumvarpið.“

Jóhann Páll býður til samtals á Alþingi um örorkufrumvarp ríkisstjórnarinnar

Verið öll velkomin á sumargleði í boði Samfylkingarfélagsins í Hafnarfirði á morgun, 13. júní kl. 19:00 á Ægir brugghús, 220 Hafnarfirði.

Léttar veitingar í boði!

Jón Grétar gjaldkeri Samfylkingarinnar og Tryggvi formaður Samfylkingarinnar í Hafnarfirði fara með gamanmál og verða með barsvar.

Endilega takið með ykkur góða gesti 

Sjáumst hress!

Samfylkingin hefur lagt ofuráherslu á efnahagsmálin og heimilsbókhaldið á Alþingi í vetur – enda er ærin ástæða til þar sem ríkisstjórninni hefur algjörlega mistekist að taka á stjórn efnahagsmála og kveða niður vexti og verðbólgu. Í þeim efnum ætti ríkisstjórnin leggja betur við hlustir.

Nú í aðdraganda þingloka hefur helsta áherslumál Samfylkingar verið að knýja fram breytingar á frumvarpi ríkisstjórnarinnar um breytingar á örorkulífeyriskerfinu. Frumvarpið hefur tekið stakkaskiptum eftir aðhald okkar og uppbyggilega gagnrýni á þingi og í velferðarnefnd Alþingis. Og stærstu tíðindin í þinglokasamningum sem náðust á Alþingi í vikunni eru þau að ríkisstjórnin hefur fallist á allar helstu breytingartillögur Samfylkingar og sameinaðrar stjórnarandstöðu við örorkufrumvarpið.

Samfylkingin fagnar þessum árangri í þágu öryrkja en ítrekar að tillögurnar voru lágmarkskröfur flokksins og að baráttan heldur áfram.

Stórt mál sem varðar öryggisnet alls vinnandi fólks
„Þetta er risastórt mál sem varðar ekki aðeins kjör tugþúsunda Íslendinga og fjölskyldna þeirra heldur einnig öryggisnet hins almenna launamanns, alls vinnandi fólks í landinu. Fólk sem missir starfsgetu vegna veikinda eða slysfara verður að geta reitt sig á að örorkulífeyriskerfið sé sterkt,“ segir Jóhann Páll Jóhannsson, fulltrúi Samfylkingar í velferðarnefnd og fyrsti flutningsmaður á breytingartillögum stjórnarandstöðunnar.

„Það voru ýmis skref í rétta átt í frumvarpinu eins og það var lagt fram af félagsmálaráðherra, og heilt yfir er það til bóta, en ég benti þó á alvarlega ágalla sem væri nauðsynlegt að laga. Með aðstoð Öryrkjabandalags Íslands og Þroskahjálpar náðum við fram mikilvægum breytingum á frumvarpinu inni í velferðarnefnd, meðal annars varðandi hækkun hlutaörorkulífeyris og aukið svigrúm öryrkja til vinnu án niðurfellingar hins nýja virknistyrks.“

Tillögur smíðaðar eftir að öryrkjum var boðið til Alþingis
Þá bauð Jóhann Páll öryrkjum Íslands til Alþingis og í kjölfarið voru smíðaðar þær breytingartillögur sem öll stjórnarandstaðan sameinaðist um og sem ríkisstjórnin hefur nú fallist á að samþykkja. Þær sneru einkum að því að tryggja að enginn öryrki yrði skilinn eftir við afgreiðslu frumvarpsins og voru tillögurnar í fimm liðum.

Þær breytingartillögur sem voru samþykktar óbreyttar eru eftirfarandi:
• Heimilisuppbót hækkar sem skiptir sköpum fyrir öryrkja sem búa einir
• Hnykkt á því að enginn sem er þegar með örorkumat verði þvingaður í svokallað „samþætt sérfræðimat“ – sem enn hefur ekki verið útfært
• Alþingi fær skýrslu frá ráðherra um útfærslu á þessu nýja mati áður en það verður innleitt og velferðarnefnd mun fjalla um matið

Þær breytingartillögur sem ekki verða samþykktar að þessu sinni en taka á til frekari skoðunar eru eftirfarandi:
• Aukið svigrúm fyrir öryrkja í atvinnuleit til að finna starf við hæfi án þess að nýr virknistyrkur falli niður – ríkisstjórnin segir þetta verða tekið fyrir formlega við endurskoðun frumvarpsins árið 2028
• Skerðing á örorkulífeyri vegna fjármagnstekna maka verði afnumin – ríkisstjórnin féllst ekki á þetta að svo stöddu en segir málið verða tekið til skoðunar í fjármálaráðuneyti og félags- og vinnumarkaðsráðuneyti

Vinnum áfram að betra almannatryggingakerfi
Samfylkingin mun áfram berjast fyrir betra almannatryggingakerfi og þess má geta að Jóhann Páll Jóhannsson er formaður í stýrihópi flokksins um húsnæðis og kjaramál sem vinnur meðal annars að tillögum á þessu sviði. Útspil Samfylkingar um húsnæðis- og kjaramál verður kynnt næsta haust.

Með sameinaðri stjórnarandstöðu náði Samfylkingin nauðsynlegum breytingum í þágu öryrkja fyrir þinglok. En baráttan heldur áfram.

Breytingar í þágu öryrkja samþykktar á Alþingi

Guðlaug­ur Þór Þórðar­son orku­málaráðherra stakk niður penna í Morg­un­blaðinu á dög­un­um til að rétt­læta og út­skýra það fram­taksleysi sem hef­ur ríkt í orku­mál­um á und­an­förn­um árum. Um er að ræða mála­flokk sem Sjálf­stæðis­flokk­ur­inn hef­ur farið með í rík­is­stjórn síðan 2013. Frá því að sam­steypu­stjórn Sjálf­stæðis­flokks, Fram­sókn­ar og Vinstri grænna tók til starfa haustið 2017 hafa ekki haf­ist fram­kvæmd­ir við neina nýja virkj­un með upp­sett rafafl 10 MW eða meira og ekk­ert gilt virkj­un­ar­leyfi verið gefið út vegna nýrr­ar virkj­un­ar.

Ef marka má skrif Guðlaugs bera þó ekki aðeins stjórn­ar­flokk­arn­ir ábyrgð á kyrr­stöðu í orku­mál­um held­ur einnig Sam­fylk­ing­in vegna þess að Sam­fylk­ing­in „sit­ur á þingi“ og hef­ur stýrt Reykja­vík­ur­borg sem er stærsti eig­andi Orku­veit­unn­ar. Að orku­málaráðherra þurfi að grípa til slíkra rök­semda er kannski til marks um ákveðna ör­vænt­ingu, en ég vil nota tæki­færið og fara yfir nokk­ur atriði.

Á tíma­bil­inu 2010 til 2020 risu þrjár virkj­an­ir á Íslandi yfir 10 MW: Búðar­háls­virkj­un, Þeistareykja­virkj­un og Búr­fells­virkj­un II. Búðar­háls­virkj­un var fjár­mögnuð og reist á vakt Sam­fylk­ing­ar­inn­ar í rík­is­stjórn. Þeistareykja­virkj­un var áherslu­mál þáver­andi iðnaðarráðherra Sam­fylk­ing­ar og sett í nýt­ing­ar­flokk ramm­a­áætl­un­ar í stjórn­artíð Sam­fylk­ing­ar árið 2013. Þing­flokk­ur Sam­fylk­ing­ar­inn­ar studdi frum­varp um af­laukn­ingu virkj­ana sem þegar eru í rekstri árið 2022 og stærstu orku­öfl­un­ar­verk­efn­in sem nú eru á dag­skrá, Hvamms­virkj­un og Búr­fells­lund­ur, rötuðu í nýt­ing­ar­flokk ramm­a­áætl­un­ar með stuðningi Sam­fylk­ing­ar.

Guðlaug­ur Þór áfell­ist Sam­fylk­ing­una fyr­ir að hafa setið hjá þegar síðasta ramm­a­áætl­un var af­greidd á Alþingi eft­ir póli­tísk hrossa­kaup milli stjórn­ar­flokk­anna um til­færsl­ur virkj­un­ar­kosta. Guðlaug­ur læt­ur í veðri vaka að þannig hafi Sam­fylk­ing­in tekið af­stöðu gegn fram­förum í orku­mál­um. Það hlægi­lega við þessa gagn­rýni ráðherra er að sjálf­ur sat hann ekki bara hjá held­ur greiddi bein­lín­is at­kvæði gegn ramm­a­áætl­un árið 2013 þegar 16 virkj­un­ar­kost­ir voru sett­ir í ork­u­nýt­ing­ar­flokk, m.a. Þeistareykja­virkj­un, og Hvalár­virkj­un og jarðhita­virkj­un í Krýsu­vík sem hann klapp­ar núna upp. Ef all­ir þing­menn hefðu greitt at­kvæði eins og Guðlaug­ur Þór væri staðan í orku­öfl­un­ar­mál­um þannig enn lak­ari en hún er í dag.

Ég held að fólkið í land­inu hafi fengið nóg af upp­hróp­un­um og póli­tísk­um leikj­um í umræðu um orku­mál. Í nýju stefnuplaggi Sam­fylk­ing­ar sem ber yf­ir­skrift­ina Krafa um ár­ang­ur setj­um við fram raun­hæfa áætl­un um að koma skikk á þenn­an mála­flokk og skapa jafn­vægi milli ork­u­nýt­ing­ar og nátt­úru­vernd­ar. Við telj­um að unnt sé að auka árs­fram­leiðslu á raf­orku um 5 terawatt­stund­ir á næstu 10 árum. Þannig get­um við staðið und­ir góðum gangi í orku­skipt­um á landi og hafi, vexti til heim­ila og smærri fyr­ir­tækja í takti við fólks­fjölg­un og hóf­legri aukn­ingu til nú­ver­andi og nýrra stór­not­enda.

Til þess að áætl­un­in gangi upp þarf að fjölga virkj­un­ar­kost­um í nýt­ing­ar­flokki ramm­a­áætl­un­ar og af­greiða ramm­a­áætl­un oft­ar en tíðkast hef­ur meðan Sjálf­stæðis­flokk­ur­inn, Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn og Vinstri græn hafa stýrt land­inu. Jafn­framt þarf að ráðast í laga­breyt­ing­ar til að ein­falda og flýta leyf­is­veit­inga­ferli vegna nýrra virkj­ana án þess þó að slá af kröf­um um nauðsyn­legt sam­ráð og mat á um­hverf­isáhrif­um. Við leggj­um m.a. til að stofn­an­ir verði skyldaðar til að setja í for­gang um­sókn­ir vegna virkj­un­ar­kosta sem sett­ir hafa verið í nýt­ing­ar­flokk ramm­a­áætl­un­ar, að tíma­frest­ir verði fest­ir í lög, inn­heimt verði þjón­ustu­gjöld af fram­kvæmdaaðilum og að komið verði upp einu samþættu leyf­is­veit­inga­ferli í sta­f­rænni gagnagátt hjá nýrri Um­hverf­is- og orku­stofn­un. Allt eru þetta lyk­il­atriði til að binda enda á ára­langt fram­taksleysi í orku­mál­um.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu þann 30. apríl.

Spjallkaffi Samfylkingarinnar í Reykjavík 60+ verður á sínum stað miðvikudaginn 8. maí kl. 10:00 - 12:00 í sal Samfylkingarinnar Hallveigarstíg 1, 101 Reykjavík.

Á fyrri hluta fundarins ræðum við auðlindamál, málshefjandi er Indriði H. Þorláksson.


Gestur okkar seinni hluta fundarins, frá kl. 11:30, verður Kristrún Frostadóttir, formaður Samfylkingarinnar.

Það verður heitt á könnunni og eitthvað með því. 

Verið öll velkomin! 

Á fyrri hluta fundarins ræðum við auðlindamál, málshefjandi er Indriði H. Þorláksson.
Gestur okkar seinni hluta fundarins verður Dagbjört Hákonardóttir alþingismaður.

I.
Kæru félagar í verkalýðshreyfingunni og í Samfylkingunni, hér í Iðnó og um land allt: Gleðilegan baráttudag. Gleðilegan 1. maí!

„Eðli verkalýðsbaráttunnar er ekki skyndiupphlaup, hávaðafundir og ævintýri, heldur markvisst, sleitulaust strit fyrir málefnunum sjálfum.“

Svo mælti prentari að vestan, Jón Baldvinsson, sem var foringi Alþýðusambandsins og -flokksins fyrstu 22 árin – á meðan verkalýðshreyfingin starfaði ennþá sem ein skipulagsheild stéttarfélaga og stjórnmálaflokks. Jón sagði þetta á örlagaríkum fundi í Gamla bíó í Reykjavík, sem reyndist vera hans síðasti fundur, árið 1938.

Og við getum tekið þetta til okkar, við sem berum merki verkalýðsbaráttu og jafnaðarstefnu á Íslandi í dag: Ekki „skyndiupphlaup“, ekki „hávaðafundir“, heldur „markvisst, sleitulaust strit“.

II.
Félagar, það er meðal annars í þessum anda sem við höfum í sameiningu breytt Samfylkingunni. Til að vekja aftur von og trú og til að vinna aftur traust fólksins í landinu. Til að rísa undir ábyrgð okkar og til að ná þeim árangri sem við höfum einsett okkur að ná. Já, við litum í eigin barm. Og saman ákváðum við að fara aftur í kjarnann og ná virkari tengingu við venjulegt fólk, hinn almenna launamann. Þetta höfum við gert.

Breytingarnar felast ekki aðeins í nýrri forystu eða nýrri ásýnd og nýju merki – rauðu rósinni, sem er alþjóðlegt tákn jafnaðarfólks. Heldur höfum við raunverulega breytt forgangsröðun, áherslum og síðast en ekki síst verklagi Samfylkingarinnar. Við opnuðum faðminn og opnuðum flokkinn. Og við höfum átt einlægt samtal við fjölda fólks, innan flokks og utan, um land allt – ekki bara eitthvað út í bláinn um allt og ekkert heldur skipulega:

Í metnaðarfullu málefnastarfi tókum við fyrst hálft ár í heilbrigðis- og öldrunarmálin – og kynntum síðasta haust útspilið okkar, Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum. Svo tókum við hálft ár í atvinnu og samgöngur – og kynntum útspilið Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum. Og næsta hálfa árið tökum við síðan húsnæði og kjaramál af þessum sama þunga. Allt samkvæmt áætlun: Við tökum engu sem gefnu – en vinnum jafnt og þétt til undirbúnings. Það gerum við í von um annað tækifæri til að uppfylla hlutverk Samfylkingarinnar í þjónustu þjóðar.

Svona „markvisst, sleitulaust strit fyrir málefnunum sjálfum“, eins og forveri minn komst að orði – það kallar á skipulag og festu; úthald og þolinmæði. Það reynir á – og er erfitt, ekki síst fyrir baráttufólk í okkar eigin röðum sem er fullt af eldmóði og óþreyju. En hver sagði að þetta ætti að vera auðvelt? Það hefur aldrei verið auðvelt að sameina alþýðu manna, til sigurs.

Hitt er miklu auðveldara – að híma í stjórnarandstöðu, með mótmælaspjöldin á lofti, og láta duga að veita aðhald með gagnrýni. Í stað þess að móta samfélagið beint, eins og við viljum gera, með því að leiða stjórn landsmála yfir lengri tíma í ríkisstjórn Íslands, með gildi jafnaðarmennsku að leiðarljósi.

III.

Við erum stolt af breyttri Samfylkingu. Og næsta haust, þegar við klárum vinnuna um húsnæðis- og kjaramál, þá verðum við svo sannarlega reiðubúin málefnalega – og tilbúin til framkvæmda frá fyrsta degi í nýrri ríkisstjórn, fáum við til þess umboð í kosningum.

En kæru félagar, í Samfylkingunni og verkalýðshreyfingunni: Þetta leiðir okkur beint að næsta verkefni. Ábyrgð okkar er mikil.

Við vitum að fjöldi fólks um land allt leyfir sér nú að vona að þetta gangi upp hjá Samfylkingunni: að okkur takist að endurreisa velferðarkerfið, að okkur takist að lyfta innviðum landsins, að okkur takist að koma Íslandi aftur á rétta braut – eins og við ætlum okkur að gera.

Þetta fólk sér að málefnastaðan er sterk og styrkist með hverju útspili, því líkar verklagið – en það veit líka að næsta verk verður að manna liðið: að stilla upp framboðslistum sem endurspegla þessa breyttu Samfylkingu – breiðari flokk, stærri flokk, klassískan jafnaðarflokk með stjórnfestu – stjórnmálaflokk sem stendur þétt með þjóð sinni, við bak hins vinnandi manns, og leggur ofuráherslu á kjör, velferð og efnahag almennings.

IV.
Hvaða fólki teflum við þá fram til Alþingis? Þetta er eitthvað sem er mikið spáð í og spekúlerað – en við höfum ekki tjáð okkur um til þessa.

Ég vil lýsa því yfir hér með: Samfylkingin vill hinn almenna launamann á þing – fólk með sterkar rætur í nærsamfélagi sínu og sterka tengingu við almenning. Þingflokkur Samfylkingar á að endurspegla samfélagið sem við þjónum – og fólkið í landinu á að geta séð sig í okkar fulltrúum. Þess vegna segi ég: Við viljum fólk með fjölbreytta reynslu úr íslensku atvinnulífi – og já, takk: fólk úr verkalýðshreyfingunni.

Það er ekki nóg að gera kröfur í kjarasamningum á nokkurra ára fresti. Við verðum að móta samfélagið okkar, með beinum hætti, yfir lengri tíma – og þetta er besta leiðin til þess.

Samfylkingin er í grunninn flokkur alþýðu og verkalýðs – og núna er tækifærið: Við verðum að koma til baka, sterkari og samstilltari en nokkru sinni fyrr – til að ná þeim árangri sem við höfum einsett okkur að ná og til að standa undir væntingum fjölda fólks, víðs vegar um landið, sem vonar og reiðir sig á að okkur takist þetta.

Eins og ég sagði á flokksstjórnarfundinum á Laugarbakka, þarsíðustu helgi: Við megum ekki bregðast fólki núna. Það er bara of mikið í húfi fyrir of marga – of langur tími af of litlum árangri í íslenskum stjórnmálum.

Kæru vinir, það er þess vegna sem það skiptir öllu máli að okkur takist vel til við þetta stóra verkefni – og að Samfylkingin stilli upp sterkum framboðslistum í öllum kjördæmum. Við viljum breidd og fjölbreytileika sem endurspeglar Ísland allt – ekki bara hinar skrifandi stéttir. Þótt hagfræðingar, lögfræðingar og stjórnmálafræðingar geti verið ágætir þá er allt gott í hófi, og það segi ég nú bara sjálf sem hagfræðingur.

Við þurfum einfaldlega fólk með alls konar bakgrunn - án þess að ég fari að telja upp starfsstéttir. Alveg eins og vera ber í stórum jafnaðarflokki sem býður sig fram til að stjórna landinu.

V.
Og kæru félagar, það fór ekki hátt en á flokksstjórnarfundinum á Laugarbakka stigum við eitt skref í þessa átt, þar sem við breyttum reglum um val á framboðslista Samfylkingarinnar. Með því að opna á svokölluð leiðtogaprófkjör og skerpa á reglum um að hægt sé að fara blandaða leið þar sem yrði til dæmis kosið í 1. sæti eða 1. og 2. sæti í prófkjöri en að svo taki við kjörfundur eða uppstilling. Þannig yrði tryggt að markmið okkar náist um breidd og fjölbreytaleika á framboðslistum.

Í þessari ákvörðun flokksstjórnar felast skilaboð. Og ég tel að vel fari á því að almennir flokksfélagar Samfylkingarinnar og stuðningsmenn geti kosið sér forystufólk – oddvita á framboðslistum – í prófkjöri. En að svo taki við annað ferli þar sem gætt er að fleiri sjónarmiðum. Það virðist að minnsta kosti vera heppileg leið á þessum tímapunkti í endurreisn Samfylkingarinnar, þó að auðvitað geti mismunandi kjördæmi valið að fara mismunandi leiðir.

Þetta snýst um að stilla upp sterku teymi – efni í þingflokk sem endurspeglar samfélagið sem við þjónum, og þar sem fólkið í landinu getur séð sig í okkar fulltrúum. Þetta er ekki bara einhver leikur eða samkeppni einstaklinga um stök sæti. Heildarmyndin skiptir máli.

VI.
Kæru félagar. Ég vil þakka Samfylkingarfélaginu í Reykjavík fyrir að halda í hefðina með veglegu verkalýðskaffi í tilefni af 1. maí. Og það skemmir ekki að vera samankomin hér í Iðnó – þessu sögufræga húsi sem er svo samofið sögu okkar, verkalýðshreyfingar og Samfylkingarinnar.

Ég hlakka til að hlýða á aðra ræðumenn – Helga Pétursson, formann Landssambands eldri borgara, og Sonju Ýr Þorbergsdóttur, formann BSRB. Við dáumst að ykkar baráttu og munum vonandi fá að eiga ykkur að í þeirri málefnavinnu sem nú fer í hönd hjá Samfylkingunni, um húsnæði og kjaramál. Enda eigum við algjöra samleið í áherslumáli okkar númer eitt: sem er að endurreisa velferðarkerfið á Íslandi – eftir uppsafnaða vanrækslu á undanförnum árum. Bæði með því að efla almannaþjónustu og með því að styrkja tilfærslukerfin okkar, og þar á meðal greiðslur almannatrygginga til eldra fólks.

Þetta eru veigamikil baráttumál, eins og við vitum, hjá bæði Landssambandi eldri borgara og BSRB.

Í vetur héldum við í Samfylkingunni uppi harðri gagnrýni – í tengslum við fjárlög ríkisstjórnarinnar og fjármálaáætlun – á það að allar aðgerðir í tengslum við kjarasamninga væru ófjármagnaðar. Því var ekki sérlega vel tekið og við vorum á móti skömmuð fyrir það að að vilja ræða fjármögnunarhliðina. Eins og við munum þá fór ríkisstjórnin undan í flæmingi. En nú hefur komið daginn að fyrsta árið er fjármögnun nær alfarið sótt í vasa öryrkja – með enn einni frestun á kjarabótum fyrir þennan hóp, upp á 10 milljarða á árinu 2025. 10 milljarða! Svo eru nokkrir milljarðar kroppaðir út úr því litla sem eftir er af vaxtabótakerfinu, þrátt fyrir að hagkvæmari húsnæðismarkaður sé varla í augsýn á næstu misserum.

Þetta sýnir auðvitað nauðsyn þess að ræða alltaf velferðarkerfið okkar út frá báðum hliðum – ekki bara útgjöldin heldur líka fjármögnun. Það munum við í Samfylkingunni alltaf gera.

Frá árinu 2017 hefur örorkulífeyrir dregist rækilega aftur úr launaþróun, og nú eiga þeir enn að bíða – það er óásættanlegt. Og sama gildir um eldra fólk: Árin 2018, 2019 og 2020 hækkaði ellilífeyrir minna en launavísitala – og meira að segja minna en verðlag árin 2021 og 2022, sem er þá raunrýrnun. Allt þrátt fyrir að í 62. grein almannatryggingalaga standi skýrum stöfum að greiðslur almannatrygginga skuli „taka mið af launaþróun“ en „þó þannig að þær hækki aldrei minna en verðlag samkvæmt vísitölu neysluverðs“. Þetta er óásættanlegt, kæru félagar. Við verðum að gera betur!

Og enn á eftir að klára kjarasamninga við opinbera markaðinn, og þar á meðal félög innan BSRB, þar sem eru fjölmennar kvennastéttir og krafan er skýr: afgerandi skref í átt að launajafnrétti – meðal annars með innleiðingu á virðistmati starfa. Við fáum væntanlega að heyra meira af því hjá Sonju Ýr á eftir. BSRB á hrós skilið fyrir að hafa farið fremst í flokki að undanförnu í baráttu fyrir jafnrétti kynja og launajafnrétti. Og þið megið vita að þar eigiði alltaf fullan stuðning okkar í Samfylkingunni.

VII.
Já, félagar – við höldum ótrauð áfram. Og munum að „eðli verkalýðsbaráttunnar er (…) markvisst, sleitulaust strit fyrir málefnunum sjálfum“. Þetta er mikil vinna – sem útheimtir aga og úthald til að árangur náist.

Þar vil ég standa mig í stykkinu. Ég legg minna upp úr leiftrandi retórík og tilþrifum úr ræðustól – sem getur verið að valdi stundum einhverjum vonbrigðum. En mín tilfinning er sú að fólkið sem við viljum þjóna, þorri almennings, geri ekki neina kröfu um hástemmdar ræður eða ljóðræna lýsingu á ástandi í þess daglega lífi – heldur frekar skilning á aðstæðum og skýra áætlun um hvað við ætlum að gera öðruvísi, komumst við í ríkisstjórn; hvernig við viljum breyta við stjórn landsins. Þess vegna skulum við segja minna og gera meira.

Og þó að staðan í stjórnmálunum sé á köflum ískyggileg þá skulum við muna að stjórnmálaarmur verkalýðs og alþýðu hefur áður séð það svart og þurft að klífa brattari brekkur. Sem dæmi þá var Jón Baldvinsson í upphafi aðeins einn síns liðs á Alþingi – til dæmis þegar Vökulögin voru samþykkt, sem kváðu á um lögbundinn hvíldartíma togarasjómanna.  En þegar hann lést árið 1938, og mælti þau orð sem ég lagði út af í upphafi ræðu minnar, þá hafði hann leitt verkalýðshreyfinguna til öndvegis við stjórn landsmála, á kreppuárunum, í Stjórn hinna vinnandi stétta eins og hún var kölluð. Hugsið ykkur árangurinn, og róttæknina í raun, sem hefur lagt grunninn að farsælustu samfélögum heims á Norðurlöndunum.

Svona förum við frá vonleysi til vonar og frá von til sigurs. Nú höfum við verk að vinna. Samstillum okkur, félagar – áfram til sigurs!

Ræða Kristrúnar Frostadóttur, formanns Samfylkingarinnar, í tilefni af baráttudegi verkalýðsins – flutt í Iðnó 1. maí 2024:

Ræða formanns 1. maí: „Samfylkingin vill hinn almenna launamann á þing“

Leit um „��“

2746 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������������������������������“

2746 niðurstöður fundust við leit að „���������������������������������������������������“