Flokksstjórn — góðir áheyrendur.

Nú reynir á. Á tímum sem þessum reynir á okkur í Samfylkingunni og jafnaðarfólk um land allt. Því þegar það er óreiða hjá ríkisstjórninni — þá á þjóðin að upplifa festu í Samfylkingunni. Þegar ráðherrar eru fastir í aukaatriðum og sínum eigin vandamálum — þá á Samfylkingin að halda áfram að horfa á aðalatriðin og hlusta á fólkið í landinu. Þegar núverandi ráðamenn nálgast endastöð eftir áratug við völd — þá á Samfylkingin að bjóða upp á nýtt upphaf og nýja forystu — fyrir land og þjóð. 

Flokksstjórn. Við tökum þetta verkefni alvarlega. Látum ekki slá okkur af laginu. Nú reynir svo sannarlega á að Samfylkingin fylgi sinni eigin áætlun — en eltist ekki við upphlaupin og ringulreiðina sem við sjáum hjá ríkisstjórninni.

Kæru vinir, þess vegna erum við saman komin hér í dag á Akureyri — flokksfélagar hvaðanæva af landinu — til að ræða næstu forgangsmál í metnaðarfullu málefnastarfi Samfylkingarinnar — sem eru: Atvinna og samgöngur. Atvinna og samgöngur munu eiga athygli okkar í Samfylkingunni og vera í forgangi í málefnastarfi flokksins næsta hálfa árið — eða fram að flokksstjórnarfundi, vorið 2024. Og þannig höldum við áfram að undirbúa okkur, jafnt og þétt, til að taka við landstjórninni eftir næstu Alþingiskosningar; fáum við til þess traust hjá þjóðinni.

II. Allt samkvæmt áætlun

En áður en lengra er haldið; þá vil ég líta yfir farinn veg og taka stöðu — nú þegar tæpt ár er liðið frá landsfundi og kjörtímabilið að minnsta kosti hálfnað.

Við í Samfylkingunni völdum breytingar — og við höfum fylgt ákveðinni áætlun síðastliðið ár. Við höfum breytt Samfylkingunni:

Við höfum náð aftur virkari tengingu við venjulegt fólk, hinn almenna launamann. Við höfum brotist út úr bergmálshellinum. Og eins og við sögðum — þá höfum við gert það að meginverkefni flokksins að opna starfið upp á gátt; færa málefnavinnu nær almenningi um land allt með því að hleypa öllum að og halda fleiri tugi opinna funda — þar sem fólk innan og utan flokks er hvatt til að mæta til leiks.

Við sögðum að við myndum ekki elta skoðanakannanir eða þá sem hafa hæst á samfélagsmiðlum. Og allt hefur þetta staðið eins og stafur á bók.

Staðreyndin er þessi: Það gengur allt samkvæmt áætlun hjá Samfylkingunni. Og við ætlum að halda áfram á sömu braut.

Við kynntum Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum — fimm þjóðarmarkmið og örugg skref í rétta átt í þessum mikilvægu málaflokkum. Næst á dagskrá eru, eins og áður sagði, atvinna og samgöngur. Og svo ætlum við að taka húsnæðis- og kjaramálin með sama hætti.

En — kæru vinir — þó að allt gangi samkvæmt áætlun hjá Samfylkingunni og þó að skoðanakannanir bendi til þess að fólkið í landinu hafi miklar væntingar til okkar — þá vitum við öll vel að núna er ekki rétti tíminn til að ofmetnast eða halla sér aftur. Við tökum engu sem gefnu. Og við ætlum ekki að gera sömu mistökin og aðrir stjórnarandstöðuflokkar, sem hafa mælst vel á miðju kjörtímabili en svo mistekist að ávinna sér traust þjóðarinnar í raun þegar á hólminn var komið.

Við ætlum ekki að lofa öllu fögru. Við ætlum ekki að fara fram með ósamrýmanleg markmið. Og við ætlum ekki að sóa tíma í einhvern pólitískan æsing. Það er þess vegna sem við erum að undirbúa okkur og taka þetta málefnastarf svona alvarlega. Eitt skref í einu. Allt samkvæmt áætlun.

III. Vaxtarplan fyrir Ísland // Frelsi með ábyrgð

Kæru félagar og jafnaðarfólk. Útspilið Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum var sótt til almennings og fjölda sérfræðinga um land allt — sem veitir okkur styrk og fullvissu. Þegar við leituðum viðbragða þá fórum við beint aftur til fólksins; nú höfum við rætt þetta útspil á vettvangi flokksstjórnar og erum þegar byrjuð að nýta það efnislega á vettvangi þingsins. Fólkið veit hvar við stöndum í heilbrigðismálum og við munum halda þessum áherslum á lofti út þetta kjörtímabil.

En nú er tími til að halda áfram, horfa fram á veginn og kynna ákvörðun stjórnar Samfylkingarinnar um verklag við næstu forgangsmál — atvinnu og samgöngur. Við höfum miklar væntingar til þessarar vinnu. Ég hlakka til — þetta er spennandi verkefni og ég veit að þjóðin fylgist með okkur.

Útkoman á að vera: „Vaxtarplan fyrir Ísland“ til næstu ára og áratugar — sem Samfylkingin kynnir næsta vor að lokinni þessari vinnu.

Vaxtarplan fyrir Ísland á grunni jafnaðarmennsku; metnaðarfull áætlun um að leysa úr læðingi krafta hvers einasta Íslendings — í hverjum einasta landshluta — í þágu fjöldans en ekki fárra útvalinna; þar sem framlag allra er virt að verðleikum; þar sem við leyfum okkur að vera stórhuga og sækja fram en gerum það af ábyrgð og virðingu fyrir atvinnu fólks og lífsviðurværi þess.

Við munum skapa skýran ramma fyrir vöxt og verðmætasköpun á Íslandi. Enda snýst jafnaðarmennska um fleira en skiptingu verðmæta — við viljum skapa verðmæti og við skiljum að verðmætasköpun er samvinnuverkefni; launafólks, atvinnurekenda og hins opinbera. Í þessum skilningi kristallast ágreiningurinn við andstæðinga okkar í stjórnmálum — sem halda því fram að starfsmenn hins opinbera skapi engin verðmæti og að sterk íslensk verkalýðshreyfing sé óþörf; því að verðmætasköpun sé í raun einkaframtak fjármagnseigandans og forstjórans. Það er ekki réttur skilningur heldur beinlínis skaðlegur misskilningur.

Samfylkingin skilur samhengið milli vinnu og velferðar. Við skiljum að ábyrg hagstjórn kallar á virka aðkomu hins opinbera. Og við skiljum að það er ekkert til sem heitir frjáls markaður í raun — öll verðmætasköpun í einkageiranum á sér stað í skjóli ramma og regluverks, laga og skipulags, sem stofnanir hins opinbera halda utan um. Það er þekkt fyrirbrigði að sterkar stofnanir eru forsenda öflugs einkaframtaks, þar sem eignarréttur er virtur, leikreglur eru skýrar og fólk getur treyst því að samningar gangi eftir. Öflugustu samfélög heims, þar sem verðmætasköpun og velferð er hvað mest, eru samfélög þar sem skilningur er á mikilvægu samspili þessarar þrenningar; launafólks, atvinnurekenda og hins opinbera.

Hið opinbera á ekki að stjórna öllu — né að sleppa öllu lausu og vona það besta. Hlutverk þess er að skapa skýran ramma og taka ábyrgð á uppbyggingu og þróun samfélagsins.

Lykilorðin eru: Frelsi með ábyrgð. Þegar Sjálfstæðisflokkurinn er á undanhaldi sem breiðfylking þá getur Samfylkingin gert þessi orð að sínum: Frelsi — með ábyrgð. Mér finnst þetta gamla slagorð Gunnars Thoroddsen fanga nokkuð vel sýn okkar sósíaldemókrata á uppbyggingu í atvinnulífi — og um leið aðgreina okkur með skýrum hætti frá ofureinstaklingshyggju þeirra sem vilja setja markaðslögmál ofar öllu öðru.

Frelsi með ábyrgð — gagnvart samfélagi og náttúru — og ábyrgð okkar sem njótum gæfu gagnvart öðrum sem lífið leikur harðar.

IV. Talið við okkur // Skattar og velferð

Og já — þessi gildi og þennan skilning jafnaðarmennsku er víða að finna í íslensku samfélagi. Það er sterk jafnaðartaug í stórum hluta þjóðarinnar.

Á fundunum fimmtíu sem ég boðaði til í fyrra — áður en ég varð formaður Samfylkingarinnar — talaði ég við fjöldann allan af atvinnurekendum um land allt sem höfðu svipaða sögu að segja. Ég man eftir frumkvöðli á Egilsstöðum og alt-muligt-konu á Þórshöfn á Langanesi sem sögðu eitthvað á þessa leið: „Kristrún, ég er reyna að reka fyrirtæki. Mig vantar starfsfólk — en það vantar húsnæði og ég á nóg með minn rekstur.“ Og þegar kemur að þáttum eins og ferðakostnaði vegna heilbrigðisþjónustu þá er ekki hægt að ætlast að smærri atvinnurekendur séu að reka eitthvað sérstakt velferðarkerfi til hliðar fyrir sitt starfsfólk, til að vera samkeppnishæf um vinnuafl.

Við heyrum það sama fyrir vestan. Tugir milljarða verða til í nýjum fyrirtækjum — hvort sem það er í Kerecis eða í fiskeldi — en nauðsynlegir innviðir sitja eftir og hamla þannig samfélagsuppbyggingu. Alltof lítið hefur gerst í samgöngum og ófjármagnaður óskalisti sitjandi samgönguráðherra er lítils virði ef við sitjum áfram uppi með óbreytt stjórnarfar í landinu. Eiga atvinnurekendur sjálfir að halda úti samgöngukerfi? Eða er kannski kominn tími til að hið opinbera fjárfesti í vaxtarplani fyrir Ísland — þar sem enginn landshluti er skilinn eftir? Þetta brennur meðal annars á stjórnendum fyrirtækja.

Og ég man eftir verkalýðsforingja í ónefndu sjávarþorpi sunnar á landinu sem sagði: „Við vitum alveg að þeir geta borgað meira. Það má alveg ræða veiðigjöldin og einhverjar kerfisbreytingar — en bara í guðanna bænum ekki gera það án þess að tala við okkur. Það þarf að tala við vinnandi fólk; þetta eru okkar hagsmunir líka.“

Talið við okkur, sagði hann. Flokksstjórn — þetta er einmitt málið. Þegar stjórnmálamenn taka stórar ákvarðanir, jafnvel um heilar atvinnugreinar — þá ber okkur skylda til að eiga í virku samtali við fólkið sem þar starfar. Og það er sérstaklega mikilvægt fyrir flokk eins og Samfylkinguna; flokk launafólks. Þess vegna lofum við því að taka örugg skref — engin heljarstökk — því annars vinnum við ekki traust og umboð til að stjórna.

En sama hvað andstæðingar okkar í stjórnmálum segja — þá munum við ekki skammast okkar fyrir að tala um skatta og velferð. Við ætlum ekki að enda eins og Vinstri græn eða Framsóknarflokkurinn — sem hafa stillt sér upp sem velferðarflokkum og lofað öllu fögru án þess að finna fjármagn til að standa við stóru orðin. Það er pólitík sem er mér ekki að skapi.

Einn þáttur í þeirri vinnu sem nú fer í hönd er að móta áherslur um auðlindagjöld fyrir næsta kjörtímabil. Samfylkingin vill að arður af sameiginlegum náttúruauðlindum nýtist í þágu nærsamfélags og þjóðar. Ég ræddi þessi mál við forsætisráðherra Noregs á fundi okkar síðastliðið vor og það var fróðlegt að heyra hann segja frá stoltri hefð Norðmanna þegar kemur að nýtingu náttúruauðlinda og innheimtu auðlindagjalda — sem er skipt á milli sveitarfélaga og ríkissjóðs. En það er ekki þannig — og verður aldrei — að gjaldtaka af einhverri einni atvinnugrein eða tveimur geti staðið undir endurreisn velferðarkerfisins á Ísland. Það væri ábyrgðarlaust að tala með þeim hætti og þess vegna þurfum við að vera hreinskilin við fólkið í landinu í umræðum um skatta og velferð. Sósíaldemókrasía snýst um samtryggingu og við þurfum að rísa undir þeim væntingum sem fólkið í landinu gerir til okkar.

Að sama skapi er nauðsynlegt að Samfylkingin setji ekki fram ósamrýmanleg markmið. Við getum ekki staðið við stefnu okkar um tugi milljarða til heilbrigðis- og öldrunarmála ef við ætlum á sama tíma að taka undir ýtrustu kröfur í öllu mögulegu — jafnvel um að loka hér verksmiðjum eða heilum atvinnugreinum sem skapa okkur tekjur til velferðar. Það er hvorki trúverðugt né skynsamlegt.

Það er ærið verk fyrir höndum — og mikið undir fyrir íslenska þjóð. Við tökum atvinnu og samgöngur saman vegna þess að við skiljum samspilið þarna á milli og mikilvægi þess, bæði í höfuðborginni og ekki síður í dreifðari byggðum. Við þurfum að rjúfa kyrrstöðuna sem birtist meðal annars í algjöru jarðgangastoppi og framkvæmdafælni hjá núverandi ríkisstjórn þegar kemur að Borgarlínu og öðrum samgöngubótum á höfuðborgarsvæðinu — svo ég nefni dæmi. Og ég tala nú ekki um stefnuleysið í orkumálum og kyrrstöðu í réttlátum umskiptum á vakt sitjandi ríkisstjórnar. En nóg um það — ég er viss um að okkur mun takast vel til í þessari vinnu og ég hlakka til að hefjast handa.

Kæra flokksstjórn, nú vil ég kynna með stolti stýrihóp sem stjórn Samfylkingarinnar hefur skipað til að vera okkur til halds og trausts í málefnastarfinu um atvinnu og samgöngur.

Stýrihópinn skipa: Kristján Þórður Snæbjarnarson, forseti Rafiðnaðarsambands Íslands og fyrrum forseti Alþýðusambandsins. Margrét Kristmannsdóttir, framkvæmdastjóri Pfaff, sem hefur meðal annars gegnt varaformennsku í Samtökum atvinnulífsins og í Viðskiptaráði. Stefán Þór Eysteinsson matvælafræðingur sem einnig er oddviti Fjarðalistans og formaður bæjarráðs Fjarðabyggðar. Loks er það formaður stýrihópsins sem er Arna Lára Jónsdóttir, bæjarstjóri Ísafjarðarbæjar. Hún hefur komið víða við í atvinnulífinu og er jafnframt ritari Samfylkingarinnar. Þetta er glæsilegur hópur og við þökkum þeim kærlega fyrir að taka sér þetta veigamikla verkefni með okkur — gefum þeim gott klapp!

Á þessum tímapunkti er kannski líka viðeigandi að þakka stýrihópnum um heilbrigðismál sem skilaði okkur virkilega góðri vinnu — traustum grunni til að byggja á í ríkisstjórn: Anna Sigrún Baldursdóttir formaður, Guðný Birna Guðmundsdóttir og Akureyringurinn Sindri Kristjánsson — getiði staðið upp og leyft okkur að þakka ykkur almennilega fyrir? Þúsund þakkir!

Og takk öll — flokksfélagar, sérfræðingar og aðrir — sem hafið lagt okkur lið í málefnastarfinu þessa síðustu mánuði. Samfylkingin nýtur þess svo sannarlega að eiga lifandi grasrót um land allt.

Arna Lára og Stefán Þór munu fara betur yfir verkefnið og verklagið sem við leggjum upp hér á eftir varðandi atvinnu og samgöngur. Og svo setjum við vinnuna formlega af stað að því loknu. Ég vil biðja sem allra flest ykkur um að skrá ykkur til leiks á þar til gerðum skráningarblöðum — og leggja síðan hugmyndir í púkkið í samtalinu á eftir. Munið bara að þess vinna er rétt að byrja og það munu gefast næg tækifæri til að koma sínum sjónarmiðum á framfæri á seinni stigum. Hvert einasta aðildarfélag og hver einasta flokksfélagi getur lagt sitt að mörkum. Og eins og ég áður sagði þá munum við kynna útspil um atvinnu og samgöngur fyrir næsta flokksstjórnarfund, að vori 2024.

VI. Endurheimtum efnahagslegan stöðugleika

Flokksstjórn — að lokum vil ég koma aðeins inn á stöðuna í stjórnmálunum í dag. Það er sannarlega samhengi á milli atvinnumála, sem við ræðum hér, og þess efnahagslega óstöðugleika sem nú ríkir og birtist meðal annars í mikilli verðbólgu og háum vöxtum.

Sýn Samfylkingarinnar er skýr: Við höfum kallað eftir kjarapakka. Samfylkingin kynnti kjarapakka í tengslum við fjárlög í fyrra og verkefnalista í vor — með okkar tillögum til að verja heimilisbókhaldið og vinna um leið gegn verðbólgu. Allt sem við vöruðum við þá hefur því miður orðið að veruleika. En við köllum ennþá eftir þessum sömu aðgerðum.

Hugmyndin með kjarapakka Samfylkingarinnar er að taka á þenslunni þar sem þenslan er í raun og veru — með sértækum aðhaldsaðgerðum á tekjuhlið ríkissjóðs. Og verja heimilisbókhaldið þar sem þörfin er mest með sértækum aðgerðum á borð við vaxta- og barnabætur, tímabundna leigubremsu að danskri fyrirmynd og ívilnun til uppbyggingar á almennum íbúðum. Þannig viljum við stuðla að ró á vinnumarkaði og vinna gegn verðbólgu. En það er algjört lykilatriði til að árangur náist að svona kjarapakki sé fullfjármagnaður og meira en það.

Kæru vinir, þetta er sú leið sem við höfum bent á frá því að verðbólgan fór að láta á sér kræla. Og hún byggir á skilningi á samspili velferðar og vinnumarkaðar; verðbólgu og vaxta. Hin leiðin — sú leið sem ríkisstjórnin hefur farið — byggir á því að bíða átekta, benda á Seðlabankann og kalla þannig hærri vexti yfir heimilin og fyrirtækin í landinu. Þess vegna erum við á þeim stað sem við erum á í dag. Því að þegar ríkisstjórnin gerir minna þá þarf Seðlabankinn að gera meira. Vextirnir hækka flatt yfir öll heimili og fyrirtæki. Og ég efast stórlega um þjóðin vilji sífellt hærri vexti frekar en sértækar aðgerðir á tekjuhlið — kjarapakka eins og Samfylkingin hefur lagt til.

Nú hefur ríkisstjórnin bætt gráu ofan á svart með viðbótaraðhaldskröfu sem er öll á útgjaldahlið — og við munum nú hvar aðhaldið lenti síðasta vetur. Þegar krónutölugjöldin voru skrúfuð upp í topp.

En leið ríkisstjórnarinnar er líka skammsýn. Því að án sértækra aðgerða til að verja heimilisbókhaldið heldur vítahringur verðbólgu og hárra vaxta áfram. Kostnaðarkrísan knýr þá kröfur um almennar launahækkanir, sem lenda svo í fangi fyrirtækja, sveitarfélaga og auðvitað ríkisins. Með miklu meiri tilkostnaði en hlytist af aðgerðum af hálfu ríkisins, líkt og við höfum bent á í Samfylkingunni. Þau treysta sér ekki til að rjúfa þennan vítahring því þau eru föst í pólitískri kreddu um að fyrirsjáanleiki í sköttum sé eini fyrirsjáanleikinn sem skiptir máli — aldrei megi eiga við tekjuhlið ríkisins. Í staðinn skapa þau ófyrirsjáanleika í vaxtastigi, sem bitnar á heimilum og fyrirtækjum með flötum hætti, og fyrirtækin í landinu taka á sig velferðarhlutverkið — að vernda kaupmátt heimilanna.

Vandinn er sá að við munum aldrei losna úr vítahringnum á meðan þetta viðhorf er ráðandi innan ríkisstjórnar Íslands — að ríkið hafi nær engu hlutverki að gegna í efnahagslegum stöðugleika, líkt og fráfarandi fjármálaráðherra stillt því upp fyrr í haust. Að tæki ríkissjóðs séu ekki öflug í viðureigninni við verðbólguna eða yfirhöfuð við stjórn efnahagsmála. Undirliggjandi vandi verður ekki leystur með breytingartillögum við fjárlög þessarar ríkisstjórnar — en það er þó hægt að stíga ákveðin skref til að milda ástandið.

Mín skilaboð til ríkisstjórnarinnar og nýs fjármálaráðherra eru þessi: Kjarapakki Samfylkingarinnar er besta leiðin til að milda þetta högg sem nú hlýst af verðbólgunni og koma í veg fyrir að ástandið vindi óþarflega upp á sig. Takið hann bara. Þið megið eiga þessar tillögur og taka heiðurinn. Okkur er sama — við viljum bara sjá verðbólguna og vextina fara niður.

Það þarf að endurheimta efnahagslegan stöðugleika. Ef ríkisstjórnin getur ekki rifið sig í gang þá ætti hún að sjá sóma sinn í því að hætta og boða til kosninga.

VII. Efnahagsstefna fjármálaráðherra var komin í þrot

Og talandi um það — kæru félagar: Ég hef svo sem lítið að segja um upphlaupin og ringulreiðina sem við sjáum hjá ríkisstjórninni þessi misserin. En það ríkir óstjórn í efnahagsmálum og ljóst er að fráfarandi fjármálaráðherra skilar ekki sérlega góðu búi. Það er 8 prósent verðbólga og stýrivextir standa í 9,25 prósentum.

Og nú heyrast neyðaróp frá Landhelgisgæslunni — eins og við heyrðum frá Fangelsismálastofnun í fyrra. Dómsmálaráðherra svaraði fyrirspurn minni um þetta á Alþingi á þá leið að Landhelgisgæslan væri vissulega vanfjármögnuð og væri búin að gera allt sem í hennar valdi stæði til að hagræða. Ef ekki fengist meira fjármagn — þá þyrfti að selja þyrlu, flugvél eða skip.

Hvers konar stjórnarhættir eru þetta? Og hvers konar arfleifð er þetta — eftir áratug með ráðuneyti fjármála og ráðuneyti dómsmála? Þessi staða er hreint og beint til skammar fyrir Sjálfstæðismenn. Landhelgisgæsla Íslands á að vera stolt okkar sem sjálfstæðrar þjóðar; eyríkis í Atlantshafi. Hún er flaggskip almannaöryggis á Íslandi. Ein af tillögum okkar í Samfylkingunni í heilbrigðismálum er að bæta við björgunar- og sjúkraþyrlu á Norðausturlandi, til að stytta viðbragðstíma, og fjölga um leið áhöfnum til sinna betur Vestur- og Suðurlandi. En nei, eftir áratug af stjórn Sjálfstæðisflokksins þá blasir við niðurskurður — „selja þyrlu, flugvél eða skip,“ eins og dómsmálaráðherra komst að orði.

Staðreyndin er þessi: Efnahagsstefna fráfarandi fjármálaráðherra var komin í þrot. Burtséð frá bankasölunni liggur fyrir að þessi stefna var komin á endastöð, þrátt fyrir að forsætisráðherra geri allt sem í valdi hennar stendur til að verja arfleifð Sjálfstæðismanna í efnahagsmálum og arfleifð þeirra við einkavæðingu banka — sem hefur hlotið áfellisdóm hjá Ríkisendurskoðun, Seðlabanka og nú loks Umboðsmanni Alþingis.

Mikil orka hefur farið í að ræða um persónu fráfarandi fjármálaráðherra í vikunni, og því m.a. velt upp að formaður Sjálfstæðisflokksins hafi mögulega styrkt stöðu sína — þegar hann sagði af sér einu valdamesta embætti landsins, sem hann hefur gegnt í áratug. Hvað get ég sagt? Ég held satt best að segja að slíkar bollaleggingar séu víðs fjarri veruleika venjulegs fólks og skipti litlu máli. Þetta snýst ekki um persónur, heldur verkefnin. Það sem skiptir máli er hvaða áhrif þetta hefur á stjórn efnahagsmála í landinu: Verður breytt um stefnu? Fjárlögin verða að breytast. Og hvað þýðir þetta fyrir kjarasamningana sem eru framundan? Þetta eru spurningar sem brenna á fólki og sem við í Samfylkingunni munum spyrja á næstu dögum og vikum.

Flokksstjórn — eins og ég sagði í upphafi: Nú reynir á. Þegar þjóðin sér óreiðu hjá ríkisstjórninni þá á hún að upplifa festu í Samfylkingunni. Það gengur allt samkvæmt áætlun hjá okkur. Höldum bara áfram á sömu braut. Svo þegar ríkisstjórnin verður loksins búin — þá verðum við í Samfylkingunni tilbúin; fáum við til þess traust og umboð í kosningum. Takk fyrir að hlusta og njótið dagsins.

Ræða Kristrúnar Frostadóttur á flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar í Hofi á Akureyri, 14. október 2023.

Ræða Kristrúnar: „Allt samkvæmt áætlun hjá Samfylkingunni“

Á fundinum verður tekið til umræðu nýtt útspil Samfylkingarinnar um atvinnu og samgöngur, sem er afrakstur af metnaðarfullu málefnastarfi um land allt á liðnum vetri. Og þá verður næsta forgangsmáli í málefnavinnu flokksins hleypt af stokkunum sem fjallar um húsnæðis- og kjaramál.

Flokksstjórnarfundur er opinn öllu Samfylkingarfólki og öðrum sem hafa áhuga á að kynnast starfi flokksins. 

Að venju gefst tækifæri til að spjalla beint við forystufólk flokksins. Rætt verður um undirbúning Alþingiskosninga, landsfund flokksins sem verður næsta haust og fleira.

Þau sem vilja gistingu og hafa enn ekki fengið er bent á að senda póst á sigrun@samfylking.is, unnið er að því að finna gistirými í nálægð við Laugarbakka. Ekki er hægt að lofa því enn sem komið er.  


Stefnt er á að rúta fari snemma á laugardagsmorgni frá Reykjavík og tilbaka á sunnudeginum. 

Dagskrá: 
8.30 Rúta leggur af stað frá Húsi verslunarinnar 

11:45 Kynning á málefnavinnu í atvinnu- og samgöngumálum

14:10 Kynning á málefnastarfi í húsnæðis- og kjaramálum

15:20 Almennar umræður, afgreiðsla tillagna og ályktun fundarins


Áætluð brottför frá Laugarbakka er upp úr kl. 11, sunnudaginn 21. apríl. 

Skráning á fundinn: https://forms.gle/JLgcgL9uuv9bSdjeA

Tillaga stjórnar um breytingar á skuldbindandi reglum um aðferðir við val á framboðslista. 

Tillaga um breytingu á skuldbindandi reglum um aðferðir við val á framboðslista, gr. 5.2. Tillöguflytjendur: Stein Olav Romslo, Lilja Hrönn Önnudóttir Hrannarsdóttir, Arnór Heiðar Benónýsson, Kolbrún Lára Kjartansdóttir og Stefán Pettersson.

Tillaga um breytingar á skuldbindandi reglum um aðferðir við val á framboðslista, gr. 3.3. Tillöguflytjendur: Ásgeir Beinteinsson og Mörður Árnason. 

Tillaga að ályktun flokksstjórnarfundar. Tillöguflytjendur: Alexandra Ýr van Erven, Auður Alfa Ólafsdóttir, Sabine Leskopf, Vilhjálmur Þorsteinsson og Þorbjörg Þorvaldsdóttir. 

Breytingatillögusniðmát.  Eingöngu breytingartillögur á þeim tillögum sem komnar eru fram verða leyfðar. Ekki aðaltillögur og ekki heldur breytingartillögur sem í raun eru aðaltillögur.

Fundarstjóri kveður upp hvaða tillögur verða teknar til greina á fundinum. 

Hér er hægt að kynna sér Skuldbindandi reglur um aðferðir við val á framboðslista. 

6. apríl - Síðasti dagur til að skila inn ályktunar- og breytingartillögum
20. apríl - Flokksstjórnarfundur á Hótel Laugarbakka

Flokksstjórnarfundur Samfylkingarinnar fer fram laugardaginn 20. apríl á Hótel Laugarbakka í Húnaþingi vestra. Fundurinn verður settur kl. 11:30 og lýkur með kvöldverði og sveitaballi fram á rauða nótt.

Aðalfundur Samfylkingarinnar í Mosfellsbæ verður haldinn 17. apríl kl. 20, í Þverholti 3.

Gestur fundarins er Þórunn Sveinbjarnardóttir.
 
Dagskrá:

Kosning stjórnar, formanns og 4 aðalmanna og 2 til vara.

Kosning tveggja skoðunarmanna reikninga stjórnar og hússtjórnar.

Þau sem hafa áhuga á að sitja í stjórn get sent póst á xs@sammos.is. 

Öll velkomin! 

Aðalfundur Samfylkingarinnar í Mosfellsbæ

Samfylkingarfélagið í Reykjavík heldur félagsfund miðvikudaginn 17 apríl kl 17:00.

Fundarefnið eru umræður um tillögur sem liggja fyrir flokksstjórnarfundinn þann 20. apríl um Skuldbindandi reglur við aðferðir um val á lista, t.d. breytingartillögur um opið prófkjör, slembiúrtak og aðrar tillögur.

Fundarstjóri Sigfús Ómar Höskuldsson, formaður SffR.

1.1 Formaður Samfylkingarinnar eða varaformaður setur flokksstjórnarfund hafi stjórn ekki ákveðið annað.

1.2 Formaður framkvæmdastjórnar stjórnar fundi og varaformaður framkvæmdastjórnar í forföllum hans. Heimilt er að tilnefna annan fundarstjóra ef þörf þykir.

1.3 Ritari flokksins ritar fundargerð flokksstjórnarfundar og ritari framkvæmdastjórnar í forföllum hans.

1.4 Mál sem ekki er tilgreint í útsendri dagskrá verður ekki tekið til afgreiðslu á viðkomandi fundi án samþykkis 2/3 hluta atkvæðisbærra flokksstjórnarfulltrúa.

1.5 Fundir flokksstjórnar eru opnir öllu félagsfólki Samfylkingarinnar sem njóta skal málfrelsis, tillöguréttar og kjörgengis en ekki atkvæðisréttar sbr. þó grein 1.6. Framkvæmdastjórn getur kallað til flokksstjórnarfundar, ef hún telur ástæðu til, þar sem einungis til þess bærir fulltrúar hafa seturétt. Skrá um atkvæðisbærra flokksstjórnarfulltrúa skal liggja frammi hjá fundarstjóra.

1.6 Flokksstjórn er heimilt að funda fyrir luktum dyrum, samþykki meirihluti atkvæðisbærra og viðstaddra flokksstjórnarfulltrúa þá ráðstöfun í atkvæðagreiðslu.

1.7 Heimilt er að hljóðrita allt talað orð á flokksstjórnarfundi. Heimilt er að birta upptökur af ræðum á heimasíðu flokksins.

1.8 Framkvæmdastjórn í samstarfi við starfsfólkundirbýr flokksstjórnarfundi.

2.1 Fundarstjóri stjórnar fundi og sér um að allt fari fram með góðri reglu, tekur við öllum erindum til flokksstjórnarfundarins og skýrir frá þeim og dreifir eftir því sem við á.

2.2 Vilji fundarstjóri taka þátt í umræðum frekar en fundarstjórastaða krefur þá víkur hann fundarstjórasæti og stýrir varaformaður framkvæmdastjórnar, eða annar sá sem valinn hefur verið sem fundarstjóri, fundi á meðan.

2.3 Hlutverk ritara er að halda gerðabók undir umsjón fundarstjóra og skal í henni getið allra mála, er rædd eru á fundum og úrslita þeirra. Sömuleiðis sér hann með fundarstjóra um að ályktanir og breytingartillögur sem fram koma á fundinum séu skrásettar. Þá skulu fundarritari og fundarstjóri tryggja að upprunalegur texti hverrar ályktunar sem lögð er fyrir fundinn sé skráett.

2.4 Fundarstjóri skipar fólk til að annast gerð og dreifingu atkvæðaseðla. Fundarstjóri skipar teljara úr hópi félagsfólks á fundinum og/eða starfsmanna svo sem þykir þurfa á hverjum tíma.

3.1 Á fyrsta fundi flokksstjórnar eftir landsfund leggur framkvæmdastjórn fram tillögu um forystu og fyrirkomulag málefnanefnda.

3.2 Flokksstjórnarfundurinn getur stofnað nefndir, aðrar en málefnanefndir, á hvaða stigi máls sem er, gefist tilefni til. Sé það gert áður en umræðum er lokið, skal umræðum frestað.

3.3 Nefndir skili skriflegu áliti sínu til flokksstjórnarfundarins og skal því dreift til flokksstjórnarfundarfulltrúa.

Sé ekki eining um niðurstöðu nefndar geta þau sem að séráliti standa skipað sér frummælanda sem hefur sama rétt og frummælandi meirihluta við umræður á fundum, enda sé séráliti skilað skriflega og það stutt skriflega af ekki færri en 5 félagsmönnum á fundinum.

4.1 Hver félagsmaður sem taka vill til máls skal óska heimildar fundarstjóra samkvæmt þeim reglum sem fundarstjóri ákveður. Ef tveir eða fleiri kveða sér hljóðs samtímis ákveður fundarstjóri í hvaða röð þeir tala.

4.2 Að jafnaði skal mæla úr ræðustól og jafnan víkja ræðu sinni til fundarstjóra og fundarins.

4.3 Formaður má taka til máls eins oft í umræðum og hann óskar. Frummælendur meiri- eða minnihluta nefndar mega taka til máls tvisvar sinnum um málefni það er þeir flytja, að hámarki 5 mínútur í senn. Aðrir félagsmenn mega ekki tala oftar en tvisvar við sömu umræðu um sama mál og í 5 mínútur í senn. Þó er jafnan heimilt að gera stutta athugasemd um atkvæðagreiðslu, fundarstjórn eða fundarsköp. Tillöguflytjanda er heimilt að taka til máls í lok umræðu um viðkomandi tillögu, þó ekki lengur en í 3 mínútur. Regla þessi gildir um einn einstakling úr hópi tillöguflytjenda séu tillöguflytjendur fleiri en einn.

4.4 Ef fundarstjóri telur umræðu dragast úr hófi fram getur hann takmarkað ræðutíma.. Þá getur fundarstjóri hvenær sem er lagt til að umræðum skuli lokið á ákveðnum tíma. Flokksstjórnarfundurinn afgreiðir tillögur fundarstjóra í þessu efni umræðulaust. Félagsmenn geta borið fram slíka tillögu enda sé hún skriflega studd með undirritun ekki færri en 5 félagsmanna. Skal tillagan afgreidd umræðulaust.

4.5 Skylt er fundarmönnum að lúta valdi fundarstjóra í hvívetna er að því lýtur að gætt sé góðrar reglu. Láti fundarmenn sem vikið hafa frá góðri reglu eigi segjast skal fundarstjóri víta þá og nefna til ástæður. Ef fundarmaður er víttur tvisvar á sama fundi getur fundarstjóri lagt til við fundinn að hann verði sviptur málfrelsi það sem eftir lifir fundar. Skal sú tillaga afgreidd umræðulaust.

5.1 Engar aðaltillögur er hægt að bera upp til atkvæða sem ályktun fundarins nema þær hafi borist framkvæmdastjórn a.m.k. tveimur vikum fyrir boðaðan fund og að þeim hafi verið dreift skriflega til fundarmanna. Þegar flokksstjórnarfundur er boðaður með sjö daga fyrirvara skal fresturinn vera a.m.k. þrír sólarhringar fyrir boðaðan fund. Sé fundur boðaður með 24 klst. fyrirvara skal fresturinn vera a.m.k. sex klst. fyrir boðaðan fund. Þetta á ekki við um stjórn og/eða framkvæmdastjórn Samfylkingarinnar sem er heimilt að leggja fram mál/ályktanir á fundinum í samræmi við grein 7.08 í lögum flokksins.

5.2 Í öllum málum samkvæmt kafla þessum ræður einfaldur meirihluti atkvæða flokksstjórnarfundarfulltrúa nema lög Samfylkingarinnar eða fundarsköp þessi mæli fyrir á annan veg.

5.3 Undir liðnum önnur mál er heimilt að taka upp hvert það mál sem félagsmenn óska eftir umræðu um, önnur en þau sem þegar hafa hlotið afgreiðslu fundarins. Ekki er þeim þó undir þessum lið heimilt að bera fram tillögur til ályktunar um annað en að fela stjórn/framkvæmdastjórn og/eða formanni Samfylkingarinnar að vinna að tilteknum verkefnum eða málefnum milli flokksstjórnarfunda.

5.4 Allar tillögur, skv. grein 5.6, sem bornar eru fram af öðrum en stjórn eða framkvæmdastjórn skulu vera skriflegar, undirritaðar af tillöguflytjendum og skriflega studdar af ekki færri en 5 félagsmönnum að tillöguflytjendum meðtöldum. Ekki er heimilt að taka tillögu til umræðu fyrr en fundarstjóri hefur lýst henni.

5.5 Fari svo að tillaga sé í heild sinni dregin til baka, getur hver sem er úr hópi félagsfólks gert slíka tillögu að sinni í heyranda hljóði á sama fundi og undirritað hana síðan til staðfestingar, enda sé aflað stuðnings úr hópi félagsfólks við hana að nýju sbr. grein 5.4.

5.7 Félagsfólki er heimilt að bera upp breytingartillögur á aðaltillögur.  

5.7 Við atkvæðagreiðslu skal fyrst bera upp breytingartillögu við aðaltillögu. Síðan skal bera upp aðaltillögu með áorðnum breytingum hafi breytingartillögur verið samþykktar. Að öðrum kosti er aðaltillaga borin upp í upphaflegri mynd.

5.8 Þær breytingartillögur sem lengra ganga skal bera upp á undan þeim sem ganga skemur. Breytingartillögu sem kollvarpar eða breytir aðaltilgangi annarrar tillögu eða sem varðar önnur efnisatriði en sú tillaga sem lagðar eru til breytingar á, má fundarstjóri ekki taka til greina. Þessu áliti sínu skal fundarstjóri lýsa fyrir fundi.

Til að breytingartillaga nái fram að ganga þarf hún að hljóta sama fjölda atkvæða eins og aðaltillagan þarf til þess að teljast samþykkt.

5.9 Forgangstillögur eru í þessari röð:

1) Tillaga um að ganga þegar til atkvæða

3) Tillaga um að taka fyrir næsta mál á dagskrá.

5) Tillaga um að fundað skuli fyrir luktum dyrum.

6) Tillaga um að vísa máli til annars valds.

Tillögur undir 1. tl. má ekki ræða. Um aðra forgangstillögur skv. 2. - 6. tl. má gera stuttar athugasemdir.

Forgangstillögur skulu vera skriflegar, undirritaðar af tillöguflytjendum og skriflega studdar af ekki færri en 5 félagsmönnum að tillöguflytjendum meðtöldum.

5.10 Fundarstjóra er heimilt að bera tillögu upp í tveimur eða fleiri liðum en þó því aðeins að hver liður sé sjálfstæður og að skiptingin geri tillöguna ekki óljósa.

5.11 Tillögu, sem hefur verið felld, má ekki bera upp á sama fundi.

5.12 Atkvæðagreiðsla um tillögur fer fram með handauppréttingu.

Leynileg atkvæðagreiðsla fer fram ef þess er óskað skriflega og tillagan skriflega studd af minnst 5 flokksstjórnarfundarfulltrúum.

Atkvæðagreiðslur við nafnakall leyfast ekki.

5.13 Komi fram breytingartillaga um ráðherraval á flokksstjórnarfundi skal gengið til leynilegrar atkvæðagreiðslu.

5.14 Atkvæðagreiðslan telst lögmæt með þeim flokksstjórnarfundarfulltrúum sem mættir eru til fundar.

5.15 Fundarstjóri skipar teljara til talningar atkvæða úr hópi félagsfólks og/eða starfsmanna, svo marga sem henta þykir.

Jafnan skulu teljarar úr hópi fundarmanna, allt eftir því sem við á, vera skipaðir úr hópum andstæðra fylkinga á fundum.

6.1 Einfaldur meirihluti greiddra atkvæða atkvæðisbærra flokksstjórnarfulltrúa ræður um afgreiðslu fundarskapa.

6.2 Komi fram tillögur um fundarstjórn eða meðferð mála sem þessi fundarsköp ná ekki til, þá ræður einfaldur meirihluti enda sé fundur löglegur.

Samþykkt af flokksstjórn Samfylkingarinnar 22. nóvember 2008, með breytingum 10. mars 2012 og með breytingum 20. apríl 2024.

Verkalýðsmálaráð Samfylkingarinnar boðar til málstofu um húsnæðis- og kjaramál. Laugardaginn 20. apríl kl. 09:00 í húsnæði stéttarfélagsins Samstöðu, að Þverbraut 1, Blönduósi.

Þórarinn Sverrisson, formaður Öldunnar, stéttarfélags í Skagafirði.

Ásgerður Pálsdóttir, fyrrverandi form. Samstöðu, stéttarfélags í Skagafirði og núverandi formaður félags eldri borgara á Blönduósi

Finnbogi Sveinbjörnsson, form. Verkálýðsfélags Vestfjarða.

form. Verkalýðsmálaráðs Samfylkingarinnar.

I.
Flokksstjórn, kæru félagar, ágætu gestgjafar úr Húnaþingi vestra, og austursýslunni, og þið sem hafið komið um lengri veg. Það er gaman að vera saman á flokksstjórnarfundi á Laugarbakka og við ætlum svo sannarlega að skemmta okkur hérna í dag, og vonandi vel fram eftir kvöldi.

En það er nú samt þannig að öllu gamni fylgir nokkur alvara! Þó við séum mörg samankomin hérna í dag þá erum við ekki beint stór hluti af þjóðinni – en þetta er mikilvægur hópur fólks; flokksstjórn Samfylkingarinnar og þið öll.

Því alvara málsins er sú að við berum mikla ábyrgð. Samfylkingin er merkisberi jafnaðarstefnu á Íslandi; sósíaldemókrasíu – þeirrar stjórnmálastefnu sem hefur getið af sér einhver farsælustu samfélög í heimi hér á Norðurlöndum. Við berum ábyrgð á framgangi þessarar stefnu fyrir fólkið sem hér býr.

Minnum okkur á: Hvers vegna við erum að þessu yfir höfuð? Byrjum á því að hugsa til fólks sem við þekkjum úr daglegu lífi – sem ber von í brjósti; um að við náum þeim árangri sem við höfum einsett okkur að ná. Þetta er alls konar fólk og það getur haft alls konar ólíkur ástæður fyrir því að vona, en á það sameiginlegt að það reiðir sig á að við stöndum okkur í stykkinu – og rísum undir ábyrgð okkar.

Þetta getur verið hugsjónafólk, vinnandi fólk, venjulegt fólk eða bara fólk með mismunandi bakgrunn, sem býr við ólíkar aðstæður og tekst á við alls konar áskoranir í sínu daglega lífi.

Stundum hafa stjórnmálin þróast þannig að landsmenn hafa fyllst vonleysi og hinn almenni Íslendingar misst trúna á að við getum unnið sigra og stjórnað Íslandi betur í þágu fjöldans.

Það er óvinnandi staða fyrir sósíaldemókratískan flokk, eins og Samfylkinguna, því án vonar vinnum við ekki neitt.

En hugsum núna til þess að á þessari stundu er fjöldi fólks um land allt – sem ber þessa von í brjósti og horfir nú til Samfylkingarinnar. Við vitum þetta alveg. Við vitum það af ferðum okkar um landið og samtölum við fjölda fólks – að það skiptir þúsundum, ef ekki tugum þúsunda; þetta fólk sem horfir nú til okkar; aftur, í einhverjum tilfellum eða jafnvel í fyrsta sinn.

Og leyfir sér að vona að okkur takist þetta: að okkur takist að endurreisa velferðarkerfið – eins og við ætlum okkur að gera, að okkur takist að lyfta innviðum landsins, að okkur takist að rífa hlutina í gang og koma Íslandi aftur á rétta braut. Eins og við ætlum okkar að gera, fáum við til þess umboð hjá þjóðinni í næstu kosningum.

Þetta eru væntingar sem við viljum standa undir, kæru félagar. Við megum ekki bregðast þessu fólki núna. Það er bara of mikið í húfi – fyrir of marga; of langur tími af of litlum árangri í íslenskum stjórnmálum.

Þátttaka okkar í pólitík er ekki til þess gerð að vinna einhvern leik. Þetta snýst um það hvernig samfélagi við viljum búa í. Og við verðum bara að sameinast um leiðir að því marki: Samstilla okkur – til að vinna sigra. Fyrst í kosningum og svo í ríkisstjórn.

Þetta er nauðsynlegt til að við náum þeim árangri sem við höfum einsett okkur að ná. Og við berum ábyrgð á þessu saman! Hvert og eitt okkar.

Kæra flokksstjórn, ég segi þetta núna – ekki vegna þess að okkur hafi ekki gengið vel upp á síðkastið – heldur einmitt vegna þess að okkur hefur gengið vel. Og það sem ég óttast mest á þessum tímapunkti er kæruleysi; að við förum að taka einhverju sem gefnu sem er svo órafjarri því að vera sjálfgefið – eins og við ættum að vita af fenginni reynslu.

En eftir heilt ár af fylgiskönnunum þar sem Samfylkingin mælist langstærsti stjórnmálaflokkurinn þá er þetta raunveruleg ógn: að kæruleysið læðist aftan að okkur og eyðileggi allt. Það má ekki gerast. Enda er ekkert í hendi og við höfum bara enga innistæðu fyrir því að vera kærulaus, eða vanmeta valdaflokkana sem við ætlum okkur að leysa af hólmi eftir næstu kosningar.

Og – ég ætla ekki að vera svona alvörugefin allan tímann – en það skiptir máli fyrir okkur öll að hafa þetta hugfast: Munum hvers vegna við erum að þessu. Og verum ekki kærulaus.

II.
Flokkstjórn, höldum okkar striki, vinnum áfram skipulegu að settu marki: Allt samkvæmt áætlun. Örugg skref – engin heljarstökk.

Hvað sögðum við síðast – á flokksstjórnarfundinum á Akureyri? Við sögðum: Þegar það er óreiða hjá ríkisstjórninni – þá á þjóðin að upplifa festu í Samfylkingunni.

Og viti menn: Á meðan ríkisstjórnin hélt áfram að fara í alls konar kollhnísa og funda með sjálfri sér um sjálfa sig… Þá tókum við enn einn hring um landið – héldum hátt í 30 opna fundi með almenningi, að þessu sinni um atvinnu og samgöngur, og heimsóttum 180 fyrirtæki um land allt; í öllum greinum atvinnulífsins.

Ekki bara eitthvað út í bláinn um allt og ekkert. Heldur nákvæmlega samkvæmt þeirri áætlun sem við lögðum upp á landsfundi haustið 2022.

Þaulskipulögð alvöru vinna með öflugan stýrihóp, víðtækt samráð og vinnufundir með sérfræðingum. Og nú erum við búin að skila af okkur þessu útspili: Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum.

Og eins og við fórum yfir hérna í umræðunni áðan þá eru þetta kröfur frá þjóðinni sem við höfum meðtekið og gerum að okkar: Þrjár grundvallarkröfur í atvinnu- og samgöngumálum sem Samfylkingin gerir til næstu ríkisstjórnar – sem við bjóðum okkur fram til að leiða. Þannig er þetta eins konar verklýsing fyrir nýja ríkisstjórn. Grundvallarkröfur í mikilvægum málaflokkum og aðgerðir til árangurs svo hægt verði að ná settu marki á tveimur kjörtímabilum.

Í fyrsta lagi: Krafa um framfarir í orku- og samgöngumálum – þar sem við setjum fram töluleg markmiðum um orkuöflun til ársins 2035 og fjárfestingar í samgönguinnviðum. Í öðru lagi: Krafa um skynsemi í auðlindastefnu – með almennum auðlindagjöldum frá fyrsta kjörtímabili, sem renni til nærsamfélags og þjóðar. Og í þriðja lagi: Krafa um íslensk kjör og atvinnustefnu fyrir Ísland – með áherslu á að auka framleiðni í hagkerfinu og að taka fast á félagslegum undirboðum á vinnumarkaði.

Við ákváðum að kynna þetta útspil fyrst fyrir flokksstjórninni hérna á Laugarbakka. Og í næstu viku munum við kynna Kröfu um árangur í atvinnu- og samgöngumálum í fjölmiðlum og taka tillögur okkar aftur út til almennings. Ég hlakka til og vona að sem flest ykkar muni leggja okkur lið í því verkefni að kynna útspilið á næstu vikum. Ég er mjög ánægð með útkomuna og stýrihópinn: Örnu Láru, Kristján Þórð, Möggu Kristmanns og Stefán Þór – takk aftur fyrir ykkar vinnu! Gefum þeim gott klapp.

Þetta er vaxtarplan sem gengur út á að lyfta innviðum Íslands upp um flokk á næstu 10 árum, til að auka öryggi og efla atvinnulíf víðs vegar um landið. Þannig viljum við styrkja lífæðar samfélagsins – grunninnviðina sem flest annað byggir á, með beinum eða óbeinum hætti, og sem stjórnvöld bera ábyrgð á að viðhalda og byggja upp. 

Þar hefur núverandi ríkisstjórn skilað svo gott sem auðu, sem kristallast svolítið í Stóra núllinu; framkvæmdastoppinu frá 2017 þar sem framkvæmdir hafa hafist við 0 jarðgöng og 0 nýjar virkjanir yfir 10 MW – hvort sem litið er til virkjana sem nýta vatnsafl, jarðvarma, vind eða aðra orkugjafa. Ekki mikill árangur hjá ríkisstjórn sem vildi kenna sig við innviði!

En Samfylkingin hefur einbeittan vilja til verklegra framkvæmda. Og við höfum ákveðið að vera tilbúin til framkvæmda frá fyrsta degi í nýrri ríkisstjórn. Því að þjóðin gerir kröfu um árangur – sem við erum staðráðin í að standa undir.

Ég vil staldra aðeins við þetta, kæru félagar. Því uppbygging gallharðra innviða, vilji til verklegra framkvæmda – þetta eru risastór réttlætismál. Við höfum rætt við fjöldan allan af barnafólki á ferðum okkar um landið sem láta ástand vega koma í veg fyrir að börn þeirra sæki íþróttir, afþreyingu – sums staðar jafnvel skóla. Fólk, sérstaklega, konur veigrar sér við því að sækja atvinnutækifæri út fyrir byggðalagið því það treystir ekki innviðum landsins til að skila sér öruggu heim.

Félagar, þetta er jafnréttismál, réttlætismál að laga innviði landsins – auk þeirra gífurlegra tækifæra til verðmætasköpunar sem við verðum af því að sitja föst í umferð á höfuðborgarsvæðinu eða með því að koma í veg fyrir atvinnuuppbyggingu í hinu dreifðari byggðum. Þetta er risastórt mál og þetta gengur ekki lengur.

Með skynsamlegri og réttlátri auðlindastefnu viljum við síðan skapa sterkan ramma fyrir vöxt og verðmætasköpun um land allt. En þar hefur núverandi ríkisstjórn gjörsamlega brugðist og ekkert gert nema að skipa nefndir – í sumum tilvikum mjög stórar nefndir – en árangursleysið er algjört.

Og varðandi efnahagsstefnuna í heild: Þá hefur hagvöxtur á mann verið minni á Íslandi frá árinu 2017 en gengur og gerist á Norðurlöndum og í Evrópu, þrátt fyrir að hér hafi hagkerfið vaxið hraðar heilt yfir. Þetta skýrist af því að hér hefur hagvöxturinn verið keyrður áfram af vexti í vinnuaflsfrekum atvinnugreinum. Og samhliða því hefur orðið mikil fólksfjölgun – þar sem fjöldi innflytjenda hefur tvöfaldast á 7 árum – án þess að nauðsynlegir innviðir og grunnþjónusta hafi haldið í við þá þróun. Þetta er alvarleg staða – sem núverandi ríkisstjórn talar sjaldan um, þrátt fyrir mikinn áhuga á útlendingamálum. 

Svona er þróunin þegar stefnan er engin. Lífskjör okkar á Íslandi byggja á góðum og vel launuðum störfum, atvinnugreinum með háa framleiðni og sterku velferðarkerfi. Og þess vegna ættu stjórnvöld að hafa stefnu um það hvers konar atvinnulíf byggist upp á Íslandi til að standa undir íslenskum kjörum og velferð. 

Við boðum slíka stefnu í útspilinu sem kynnt var fyrr í dag.

Í staðinn hefur bara verið keyrt áfram án tillit til aðstæðna, innviða, samfélagsins, fólksins sem vinnur vinnuna. Höfum það á hreinu kæra flokksstjórn að þó Samfylkingin skilji mikilvægi verðmætasköpunar í atvinnulífinu og hagvaxtar til að standa undir nútímakröfum velferðarsamfélags þá þýðir það ekki að við styðjum vöxt á hvaða forsendum sem er. Við styðjum ekki vöxt sem gengur gegn samfélagssáttmálanum okkar – vöxt sem felur í sér að ala hér á tvískiptu samfélagi þeirra sem þjóna og þeirra sem kaupa þjónustuna, tvískiptu samfélagi sem felur í sér ójöfn valdahlutföll því fólk getur ekki tjáð sig í íslensku samfélagi, getur ekki tekið þátt í félagsstarfi, læðist meðfram veggja án þess að eftir því sé tekið. 

Hér ber okkur að staldra við: Allir sem hér búa eiga að vera jafngildir þátttakendur í okkar samfélagi. Það eru engar styttri leiðir til að styrkja hagkerfi eða samfélög – hagvöxtur síðustu ára hefur verið innviðafrekur, skapað víða ofþenslu og ójafnvægi. En hann hefur líka vakið okkur til umhugsunar um gildin okkar, hvað það þýðir að vera hluti af íslensku samfélagi og hvernig við viljum sjá það þróast.

Hagvöxtur síðustu ára hefur verið of dýru verði keyptur. Of dýru verði keyptur hvað varðar álag á innviði, en það sem mikilvægara er of dýru verði keyptur hvað varðar áhrif á samfélagsgerð okkar – fleygurinn sem er að skapast á milli fólks eftir því hvar það starfar og hvaðan það kemur hefur stækkað.  Svona er þróunin þegar atvinnustefnan er engin. Velferðarstefnan er engin og ágreiningur er um hvað gerir gott samfélag meðal þeirra sem stjórna – þegar fólk er ósamstillt við stjórn landsins. 

III.
Kæru félagar. Eftir umfangsmikla yfirferð í atvinnu- og samgöngumálum þar sem við kynnum okkar áherslur á næstu tveimur kjörtímabilum, hvar við sjáum tækifæri til frekari verðmætasköpunar og með hvaða hætti stjórnvöld eiga að horfa til atvinnumála í landinu er því sjálfsagt framhald að snúa okkur að húsnæðis- og kjaramálunum.

Þetta er beint framhald af því sem ég talaði um rétt í þessu: tækifæri, aðstöðu, jafnrétti og tök á því að taka þátt í íslensku samfélagi. Það er ekki nóg að búa bara til atvinnu, vitna hér bara til þess að ekkert atvinnuleysi sé að finna á Íslandi – þegar við öll vitum að hér hefur þurft að sækja utan landssteinana fólk til að hjálpa okkur að byggja upp landið – fólk þarf að búa einhvers staðar, mikil fólksfjölgun og hæg húsnæðisuppbygging fer illa saman. 

Og hækkandi húsnæðisverð þrýstir á laun, og hefur víða skapað ef við tölum bara alveg hreint út: gífurlega örvæntingu meðal fólks. Húsnæðismál eru okkar hjartans mál kæru félagar. Og hér þarf að taka til hendinni – ósamstillt ríkisstjórn er búin að lofa sömu 1000 íbúðunum á síðustu árum – ég veit satt best að segja ekki hversu oft það slagorð hefur verið notað á blaðamannafundum ríkisstjórnarinnar. 

En vandinn er auðvitað sá, að skortur á atvinnustefnu, samsetning hagvaxtar sem þessi ríkisstjórn hefur ýtt undir, hefur orðið til þess að vandinn bara vindur upp á sig á húsnæðismarkaði. Þau komast aldrei fram fyrir vandann. 

Kæru félagar, ég vil koma aðeins inn á áherslur núverandi ríkisstjórnar í velferðarmálum og stöðuna á vinnumarkaði áður en ég kynni til leiks nýjan stýrihóp: Almennt hefur traust hefur verið lítið á stjórnmálum hér á landi og eflaust er það víðar vandamál en að mínu mati á það rætur sínar að rekja til þess að fólk þarna úti upplifir oft á tíðum að aðeins sé hálf sagan sögð. 

Almenningur veit nefnilega meira en oft er gengið út frá meðal þeirra sem stjórna. Hann skilur alveg samhengi hlutanna og áttar sig á því að þú færð ekki eitthvað fyrir ekki neitt.

Þess vegna var það ekki trúverðugt að halda því fram að hægt væri að ráðast í kerfisbreytingar á velferðarkerfinu í tengslum við kjarasamninga án þess að alvöru pólitísk ákvörðun um fjármögnun ætti sér stað. Sérstaklega var það ekki trúverðugt þegar því var haldið fram ítrekað fyrir jól við vinnslu fjárlaga fyrir yfirstandandi ár að ekkert svigrúm væri til að styrkja kerfin en nú er það svigrúm skyndilega til staðar, að því er virðist án neinna beinna aðgerða, ákvarðana um niðurskurð né tekjuákvarðana í áætlunum stjórnvalda.

Samfylkingin hefur ítrekað lagt fram tillögur við fjárlög sem fela í sér styrkingu á tilfærslukerfunum okkar; barna-, húsnæðis- og vaxtabætur.

Hugmyndin er einföld: Að fylgja fordæmi nágrannaþjóða okkar á Norðurlöndum þar sem þríhliða samstarf ríkis, vinnumarkaðar og atvinnurekanda hefur orðið til þess að traust í kjarasamningsviðræðum hefur verið meira en hér vegna þess að launþegar geta treyst á að ef efnahagsaðstæður breytast muni velferðarkerfið grípa fólk betur og bæta kjör þess svo ekki þurfi að koma til meiri launahækkana. Þetta styrkir líka stöðu fyrirtækja.

Þetta er góð efnahagsstjórn. Þetta er góð pólitík. Þetta er pólitík jafnaðarfólks og þetta er pólitík Samfylkingarinnar. En þessi pólitík felur í sér að þú verður að leggja fram allan pakkann. Þú getur ekki bara valið það sem er vinsælt á útgjaldahliðinni. Það þarf að fjármagna slíkar langvarandi breytingar á velferðarkerfinu með alvöru aðgerðum.

Við höfum sýnt á spilin í auðlindamálum – þar sem við viljum skapa fyrirsjáanleika, en jafnframt leita leiða til að nýta auðlindirnar í þágu þjóðar, til að standa undir velferðinni. Horfa til Norðmanna sem tala um „ríka hefð“ fyrir því að verðmæti af sameiginlegum náttúruauðlindum nýtist samfélaginu í heild – hjálpi okkur að byggja hér upp gott samfélag.

Og við munum horfa til annarrar fjármögnunar, réttlátrar fjármögnunar, í vinnunni um húsnæðis- og kjaramál.

Við jafnaðarfólk vitum að það er ekki hægt að reka hér velferðarsamfélag með því að krukka í fjárlögum hvers árs með kroppi hér og þar – í stöðugu viðbragði við stöðunni á vinnumarkaði. 

Kæru félagar. Núverandi ríkisstjórn fjármagnar sínar viðbragðsaðgerðir í kjarasamningum með frestun á kjarabótum fyrir öryrkja – fann til 10 milljarða króna á næsta ári til að loka gatinu sem myndaðist í fjárhag ríkissjóðs því þau höfðu að sjálfsögðu ekki gert ráð fyrir því að styrkja félagslegu kerfin okkar – þau gripu ósamstillt til aðgerða, án stefnu, án framhalds, án framtíðarsýnar.

Það þarf að mæta til leiks með heildstæða áætlun – styrkingu barnabótakerfis, húsnæðiskerfis, örorkukerfis, almannatrygginga. Þetta eru risastórir málaflokkar já, og verðum að búta verkefnið niður, mæta með gerlegar tillögur, sem við getum skilað af okkur – svo við stöndum undir væntingum. Og völdum ekki vonbrigðum. Við þurfum að leggja öll spilin á borðið.

En ég er bjartsýn fyrir þessa vinnu, því þetta eru málaflokkar jafnaðarfólks. Og við höfum einsett okkur í þeirri vinnu sem skipulögð hefur verið að skoða stóru málin, skorast ekki undan ábyrgð þar.

Kæru félagar! Við höfum fengið öflugan hóp af fólki til að sitja í næsta stýrihóp Samfylkingarinnar um húsnæðis- og kjaramál, þriðja hópnum sem skilar af sér í haust fyrir landsfund:
- Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar og fulltrúi okkar í velferðarnefnd mun stýra vinnunni, 

- og með honum verða Hjördís Þóra Sigurþórsdóttir formaður Afls-starfsgreinafélags á Austurlandi sem kemur með mikilvæga reynslu úr verkalýðsbaráttunni inn í vinnuna, 

- Kolbeinn H Stefánsson dósent við félagsráðagjafadeild Háskóla Íslands sem hefur helgað sig rannsóknum á ójöfnuði í íslensku samfélagi, ritað fjölda greina um styrkingu velferðarkerfisins og kemur með mikla þekkingu á útfærslu velferðaraðgerða inn í hópinn. 

- Og Hildur Rós Guðbjargardóttir, bæjarfulltrúi okkar í Hafnarfirði og formaður Kvennahreyfingarinnar – ötul baráttukona fyrir jafnaðarstefnuna.

Hópurinn er að taka á stóru viðfangsefni. Málum sem snúa að virðingu fyrir fólki, rétti fólks til að lifa góðu lífi. Frelsi frá fjárhagsáhyggjum.  Málum sem stýra hér efnahagslífinu í raun. Ríkisstjórn sem hefur tryggt stöðugleika í húsnæðis- og kjaramálum hefur tryggt efnahagslegan stöðugleika. Og viðhaldið góðu samfélagi.

IV.
Kæra flokksstjórn.  Ég nefndi hér í upphafi mikilvægi þess að ganga sameinuð til verka. Það er öllum ljóst að stærsta vandamál núverandi stjórnarfars er óreiða, ósamstíga armar án skýrrar sýnar. Við ætlum ekki í slíka ríkisstjórn.

Við höfum á undanförnum mánuðum í raun verið í þjálfunarbúðum fyrir mikilvægasta verkefnið sem framundan er – það er eitt að mælast vel í skoðanakönnunum, annað að skila þeim mælingum í hús á kjördag og annað –í raun allt annað – að vera tilbúin til verka, taka samstillt við stjórn landsins ef þjóðin treystir okkur fyrir því verkefni. 

Við verðum ekki ein í ríkisstjórn ef við hljótum umboðið, sama hversu vel við mælumst þessa dagana. Og við vitum að til að ná árangri í næstu ríkisstjórn, þurfum við að vera skýr á því hvar við drögum línu í sandinn og hvar við getum gefið eftir. Við þurfum að vinna saman og vinna með öðrum flokkum – vera öguð og kunna að ganga í takt. 

Því það þarf kraft á móti valdi.  Það þarf fylkingu fólks á móti þeim sterku öflum sem hafa verið ráðandi við stjórn landsins alltof lengi. Við erum að safna liði á þessum ferðum í kringum landið. 

Og við komum saman hér í dag til að stilla okkur saman svo við getum verið samstillt á fyrsta kjörtímabili – svo við getum skilað verkunum af okkur – ég hef sagt það áður og segi það hér; að allt sem við gerum núna snýst um að tryggja endurkjör eftir næsta kjörtímabil. Því við vitum vel að það þarf að a.m.k. tvö kjörtímabil – það þarf áratug – til að snúa við stjórnarfari síðasta áratugs.

Þess vegna verðum við að vera þolinmóð, skipulögð, öguð og samstillt – sýna fólkinu í landinu að við getum unnið samkvæmt áætlun. Það höfum við gert í málefnavinnunni hingað til, í þinginu – mætt, hlustað, unnið og skilað af okkur skýru plani. Með krafti, með fylkingu fólks.

Kæru félagar. Á þessu ári er Reykjavíkurlistinn 30 ára. Munum sigurinn sem honum fylgdi – kraftur á móti valdi, á móti þaulsetnu valdi. Þegar fjórir flokkar samstilltu sig og mynduðu skýran valkost til að vinna. Í stað þess að vera í innri átökum sín á milli. Á þessum grunni var breiðfylking sköpuð – og þvílíkar framfarir sem sú samstaða skilaði sér!

Við höfum verið hérna áður. Og við þurfum að skapa þennan valkost aftur á stærri skala. Þess vegna höfum við verið að vinna svona.

Félagar, flokksstjórn. Það er mikið í húfi. Fólkið í landinu er að horfa til okkar. Væntingarnar eru miklar, væntingar sem við viljum og verðum að standa undir, kæru félagar. Við megum ekki bregðast þessu fólki núna. Það er bara of mikið í húfi – fyrir of marga; of langur tími af of litlum árangri í íslenskum stjórnmálum.

Þjóðin gerir kröfu um árangur – sem við erum staðráðin í að standa undir. Höldum áfram, sameinuð, fyrir fólkið í landinu. Takk!

Ræða Kristrúnar Frostadóttur á flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar 20. apríl 2024 á Hótel Laugarbakka.

Ræða Kristrúnar: „Krafa um árangur“

Þær eru mættar til leiks fyrir löngu og búnar tikka í öll boxin; berjast fyrir kosningarétti, ná sér í réttu menntunina og háskólagráðurnar, taka slaginn fyrir launajafnrétti og eðlilegum framgangi í vinnunni; sækja um toppstöðurnar og hafa fyrir því að kæra þegar vanhæfir karlar voru teknir fram fyrir þær. Á Íslandi bera konur uppi velferðarþjónustuna og menntakerfið. Án framlags þeirra á vinnumarkaði mundi samfélagið hrynja á innan við viku. Samt búa konur enn við kerfislægt misrétti, fá lægra kaup þannig að ævitekjur þeirra eru að meðaltali 20% lægri en ævitekjur karla. 

Konurnar hafa líka opnað öll óþægilegu málin sem lágu öldum saman í þagnargildi: sifjaspell, nauðganir og heimilisofbeldi. Konur hafa alla tíð verið í forystu í barnavernd. Þær gengu í lið með baráttu hinsegin fólks réttindum sínum áður en karlar treystu sér almennt til þess.

Konur eru almennt sýnilegar í hinu opinbera rými en fá enn ekki það pláss sem þær eiga sama rétt á og karlar, meðal annars í fjölmiðlum og viðskiptalífinu. Enn má finna vel fyrir feðraveldinu á ólíklegustu stöðum. Það virðist til dæmis vera í fullu fjöri innan íþróttahreyfingarinnar.

Nýjustu tölur um hlutdeild karla í heimilisstörfum sýna óboðlega stöðu alveg sérstaklega í gagnkynhneigðum samböndum. Konur standa allar vaktir alltaf. Þær bera hugrænu byrðina af heimilisskipulaginu, minnislistunum og yfirsýn yfir flóknar stundaskrár barnanna. Körlunum finnst þér sinna þessu giska vel en niðurstöður rannsókna sýna annan veruleika: 60% kvenna sér um eldamennskuna og skúra gólfin. 75% kvenna sjá um þvottinn og tiltektina á heimilinu.

Fræðikonurnar Annadís Greta Rúdólfsdóttir og Auður Magndís Auðardóttir hafa rannsakað líðan mæðra í samfélaginu. Niðurstöður þeirra eru sláandi. Konur finna til samviskubits og skammar yfir því að sinna börnum og ástvinum ekki nógu vel. Þær hafa líka áhyggjur fyrir hönd maka sinna! Annadís og Auður hafa nefnt þetta fyrirbæri mammviskubit og mömmuskömm. Samt eru mæður alltaf að og rannsóknir eins og sú sem vitnað var til hér að ofan sýna að álagið á þeim er yfirgengilegt. 

Konur eru sem sagt með hausinn fullan að skipulagi og minnislistum. Karlarnir, sem telja sig í góðum málum, eru að mestu leyti úti á túni en ekki inni að skúra gólfin. Svo virðist sem ýmsir telji konur betri uppalendur, þeim sé eðlislægt að þrífa betur, kaupa jólagjafir og barnaföt, skipuleggja sumarfrí. Karlar geta þetta allt. Þeir þurfa bara að gera það. Og konur verða að henda nagandi mammvisktubitinu á haugana. 

SffR boðar til félagafundar laugardaginn 18. nóvember kl. 11:00, þá verða kosnir fulltrúar í Fulltrúaráð Samfylkingarfélaganna í Reykjavík, en aðalfundur Fulltrúaráðsins verður haldinn 30. nóvember kl. 17:15. Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður okkar í Reykjavík mun vera gestur á fundinum 18. nóv.  


Félagafundur Samfylkingarfélagsins í Reykjavík 

Aðalfundur kjördæmisráðs Samfylkingarinnar í NA-kjördæmi verður haldinn í Sunnuhíð 12 á Akureyri kl, 14:00 laugardaginn 4. nóvember 2023.

Á dagskrá verða hefðbundin mál á aðalfundi:

Ákvörðun um árleg gjöld aðildarfélaganna

Kjör fulltrúa í flokksstjórn og í verkalýðsmálaráð

Tillögur um breytingar á lögum skal senda stjórn kjördæmisráðsins ekki seinna en viku fyrir aðalfund.

Hvert aðildarfélag á rétt á einum atkvæðisbærum fulltrúa á aðalfund kjördæmisráðsins fyrir hverja 10 félagsmenn, auk formanns,
en aðalfundur er opinn öllum félögum í kjördæminu.

Stjórn kjördæmisráðs í NA-kjördæmi

Leit um „��“

2836 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Um Samfylkinguna

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������“

2836 niðurstöður fundust við leit að „���������������������������“