Verið öll velkomin í Sumarlínu á Fáskrúðsfirði fimmtudaginn 5. september kl. 20:00. Á meðal gesta verða Kristrún Frostadóttir formaður Samfylkingarinnar, Hjördís Þóra Sigurþórsdóttir formaður AFLs starfsgreinafélags Austurlands og Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður. Þau tvö síðastnefndu eru fulltrúar í stýrihópi Samfylkingar um húsnæði og kjaramál.

Hvaða breytingar vilt þú í húsnæðis- og kjaramálum á Íslandi? Við viljum fá þig með í samtalið

Samfylkingin stendur fyrir samtali um húsnæði og kjaramál um land allt. Málefnastarf flokksins er nú með nýju sniði – heilbrigðismálin voru í forgrunni í fyrra, svo atvinna og samgöngur síðasta vetur og loks er komið að húsnæði og kjaramálum.

Fundirnir eru hugsaðir til að gefa fólki um land allt kost á að taka þátt í málefnastarfi Samfylkingar og leggja grunn að áherslum og forgangsröðun flokksins í veigamestu málaflokkum. Afraksturinn verður kynntur í væntanlegu útspili um húsnæði og kjaramál nú í haust.

Hér eru hlekkir á nýleg útspil Samfylkingar:
Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum – https://bit.ly/3y7dFPm
Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum – https://bit.ly/3UE77zJ

Og hér má finna upplýsingar um næstu fundi: www.facebook.com/samfylkingin/events

Fáskrúðsfjörður: Kvöldspjall um húsnæði og kjaramál

Nýr meðferðarkjarni Landspítalans við Hringbraut blasir við öllum sem leið eiga um Vatnsmýrina í Reykjavík. Glæsileg nýbygging sem lofar góðu um heilbrigðisþjónustuna sem þar verður veitt. Ég er þess fullviss að innan nýja Landspítalans mun starfsemin bera þess skýr merki að húsnæðið er hannað með þarfir og kröfur samtímans að leiðarljósi. Þar verða einkastofur sjúklinga reglan og aðbúnaður starfsfólks allt annar og betri en nú er. Ef áætlanir ganga eftir verður nýja sjúkrahúsið tilbúið í lok þessa áratugar. Vonandi laðar nýtt starfsumhverfi að sér heilbrigðisstarfsfólk úr öllum stéttum. Við þurfum á því að halda.

Samfylkingin hefur í stjórn og stjórnarandstöðu stutt dyggilega við uppbyggingu nýs Landspítala og viljað hraða henni. En við jafnaðarfólk höfum einnig verið óþreytandi við að benda á nauðsyn þess að fjármagna þá heilbrigðisþjónustu sem veitt er á sjúkrahúsinu með fullnægjandi hætti og í þágu allra landsmanna. Þar hafa geðdeildir Landspítalans og Sjúkrahússins á Akureyri ekki verið undanskildar.

Ég er þeirrar skoðunar að það hafi verið mistök að uppbygging nýrra geðdeilda var ekki höfð með í skipulagi og fjármögnun nýs Landspítala en hin stóra og metnaðarfulla framkvæmd við Hringbrautina gerir ekki ráð fyrir nýjum geðdeildum. Mér skilst að um síðustu aldamót hafi svarið verið að það þyrfti að „bíða aðeins“ með uppbyggingu þeirra.

Í umsögn Runólfs Pálssonar, forstjóra Landspítalans, um frumvarp til laga um réttindi sjúklinga frá 10. júlí sl. er varpað skýru ljósi á aðbúnað og aðstæður sjúklinga og starfsfólks á geðdeildum LSH. Í frumvarpinu er lagt til að lögfesta bann við beitingu nauðungar sem meginreglu. Um þá tillögu ætla ég ekki að fjalla hér en nýta tækifærið og vekja athygli á því hvernig forstjóri spítalans lýsir húsakosti og aðstæðum á geðdeildum LSH:

„Mikilvægt er þá að hafa í huga að húsnæði Landspítala er almennt ekki til þess fallið að draga úr nauðung og er t.d. afar ólíkt því húsnæði sem byggt hefur verið fyrir starfsemi geðsjúkrahúsa annarra Norðurlandaþjóða á síðustu 5-10 árum. Ljóst er orðið að slík nútímahönnun legudeilda sem byggist á batamiðaðri nálgun dregur úr þvingunum á deildum.“

Það má færa góð rök fyrir því að núverandi húsnæði geðdeildanna dragi úr gæðum heilbrigðisþjónustunnar sem þar er veitt. Í dag er gerð krafa um batamiðaða hönnun geðdeilda með áherslu á öruggt, uppbyggilegt og styðjandi umhverfi meðferðar með tengingu við náttúruna. Það er ekki veruleikinn sem mætir sjúklingum og aðstandendum þeirra í dag. Í lok síðasta árs skipaði heilbrigðisráðherra stýrihóp sem vinna á að frumáætlun um uppbyggingu nýrra byggingar fyrir geðdeildirnar. Það er verkefni sem stjórnmálin verða að setja í forgang.

Greinin birtist í Mogganum 22. júlí 2024.

Árið 1994 bauð Reykjavíkurlistinn fram í fyrsta sinn og vann sögulegan sigur á Sjálfstæðisflokknum í borginni. Í kjölfarið hófst mikið breytingarskeið með nýjum áherslum, hugmyndum og verkefnum. 

Í tilefni af 30 ára afmælinu er boðið til fagnaðar og málþings í Ráðhúsi Reykjavíkur fimmtudaginn 13. júní frá kl. 16-18.

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri Reykjavíkur 1994 – 2002, opnar samkomuna og býður fólk velkomið.

Litið um öxl – hverju breytti Reykjavíkurlistinn?
Eva Marín Hlynsdóttir prófessor

Hvað var svona merkilegt við það?
Stutt minningarbrot frá Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, Árna Þór Sigurðssyni, Guðrúnu Ágústsdóttur, Sigrúnu Magnúsdóttur og Steinunni Valdísi Óskarsdóttur sem voru í hópi fyrstu borgarfulltrúa Reykjavíkurlistans 1994.

Pallborðsumræður með „ungu kynslóðinni 1994“. Áhrif Reykjavíkurlistans í bráð og lengd.
Þátttakendur Dagur B. Eggertsson, Ingvar Sverrisson, Katrín Jakobsdóttir og Lilja Alfreðsdóttir.

Stjórnandi pallborðsumræðna: Kristján Kristjánsson fjölmiðlamaður.

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir slítur málþinginu.

Samverustund og léttar veitingar að málþingi loknu. 

Árið 1994 bauð Reykjavíkurlistinn fram í fyrsta sinn og vann sögulegan sigur á Sjálfstæðisflokknum í borginni. Í kjölfarið hófst mikið breytingarskeið með nýjum áherslum, hugmyndum og verkefnum.

Samverustund og léttar veitingar að málþingi loknu.

Landsfundur Samfylkingarinnar verður haldinn dagana 28. & 29. október á Grand Hótel Reykjavík. 

Landsfundur Samfylkingarinnar er settur föstudaginn 28. okt. kl. 13:00 á Grand hótel. 

KJÖRSEÐILL HÉR: https://innskraning.island.is/?id=outcomesurveys.com


Landsfundargleði Samfylkingarinnar verður haldin laugardagskvöldið 29. okt. í Kolaportinu.

Húsið opnar kl. 18:30 og hefst maturinn kl. 19:30.

Tryggvi Rafnsson verður veislustjóri, Sverrir Bergmann og Elísabet Ormslev sjá um sönginn við undirspil Halldórs Gunnars fjallabróðurs og Snjólaug Lúðvíksdóttir sér um að fá okkur til að grenja úr hlátri4.

Verð fyrir hátíðarkvöldverð og skemmtun er 7.500 kr. fyrir greidda landsfundarfulltrúa en 9.000 fyrir aðra.

Húsið opnar svo fyrir aðra kl. 22 og kostar 1.500 inn við hurð, hægt verður að greiða með AUR.

Landsfundur 2022 verður að miklu leiti aðgengilegur í fjarfundi, er það sérstaklega hugsað fyrir þau sem ekki hafa tök á að vera á Grand hótel, þó við vonumst til að sjá sem flest með okkur á staðnum. Notast verður við Whova, þar verða öll landsfundargögn og upplýsingar aðgengilegar og verður fundurinn því að mestu pappírslaus. Streymt verður frá öllum helstu viðburðum í stóra salnum og verður það aðgengilegt landsfundarfulltrúum. 

Hér fyrir neðan er að finna allar upplýsingar um landsfund. 

Dagskrá

Framboðsskráning

Frambjóðendur 2022

Kjörseðill

Kosningar með rafrænu sniði

Skráning í mat á Grand hótel

Landsfundarfulltrúar

Landsfundargjald og jöfnunarsjóðagjald

Aðgengi og Whova app

Fundarsköp landsfundar

Drög að uppfærðir stefnu

Tillögur

Gisting á landsfundi

Landsfundargleði

Landsfundur 60+

Nýkjörinn forseti Íslands, Halla Tómasdóttir, hefur sagt að hugrekki sé hópíþrótt og mig langar að gera þau orð hennar að mínum. Þegar hæstvirtir ráðherrar kynna til leiks kostnaðarsöm verkefni sem skortir ekki bara fjármagn, heldur líka pólitískan stuðning samstarfsflokka til að fylgja þeim eftir alla leið, þá er hugrekkið á þrotum - og stjórnmálin eru ekki einstaklingsíþrótt.

Það er eins og að ráðherrunum sé meira umhugað um að bjóða hvert öðru birginn en að sýna þjóðinni hugrekki og þjóna henni vel. Þetta birtist í vanræktum og vanfjármögnuðum verkefnum, og þegar verst lætur, ömurlegum ummælum um glæpi gegn mannkyni.

Talandi um vanfjármagnaðar umbætur, þá hefur sennilega sjaldan verið meira krefjandi að vera kennari en á liðnum árum. Frammistaða íslenskra nemenda í alþjóðlegu PISA könnuninni er sú versta í norrænum samanburði - enn eitt árið -  og árangur barnanna okkar hrapar milli ára. Stjórnvöld virðast átta sig á vandanum - en hvers vegna ættum við að treysta þeim til að bæta úr stöðunni strax á næsta skólaári? 

Viðeigandi viðbrögð hér gætu til að mynda verið þverpólitískt átak - samstíga leiðangur ríkis, sveitarfélaga og atvinnulífs, fagfólks og foreldra. Þarna myndum við jafnaðarmenn svo sannarlega ekki láta okkar eftir liggja - hér er allt of mikið í húfi.

En góðir landsmenn - hér er ekkert þverpólitískt stórátak í menntamálum. Þvert á móti. Til dæmis stendur ríkið þessa dagana í baráttu fyrir dómstólum - tilefnið er að ríkið hafnar því að greiða með íslenskukennslu allra barna sem eiga annað móðurmál en íslensku í Reykjavík.
Þennan heimatilbúna vanda gæti þessi ríkisstjórn leyst með einu pennastriki, pólitískan vilja og vott af hugrekki að vopni. Nei, í staðinn á að heyja rimmu við Reykjavíkurborg fyrir dómi og á meðan skulu kennarar hlaupa hraðar.

Er ríkisstjórn sem kemur svona fram við börn sem þurfa að læra góða íslensku treystandi fyrir að gerbylta íslensku menntakerfi til hins betra? Eða efla íslenska tungu á umbrotatímum? Athugum að skólunum er ætlað algert lykilhlutverk í inngildingunni - í að taka vel á móti fólki af erlendum uppruna.

Þá þarf að fjármagna verkefnin til fulls - því þegar á hólminn er komið eru þetta ennþá aðeins óbyggðar skýjaborgir - viljayfirlýsingar. Það nægir heldur ekki að bjóða skólagjaldalausa háskóla þegar stúdentar ná ekki endum saman og háskólanám gæti með þessu áframhaldi orðið aðeins á færi forréttindahópa. 

Forseti - það er ekki svo óralangt síðan að skólaganga stóð ekki öllum til boða – leikskólar eins og við þekkjum þá í dag voru ekki til þegar ég fæddist í þennan heim fyrir tæpum fjörutíu árum.  Í dag vill enginn án þeirra vera. Þessu breyttu femínistar og félagshyggjufólk - en þetta eru fjöregg sem geta fallið úr höndunum á okkur á augabragði ef við gleymum því að skólarnir eru líka jöfnunartæki – og fólkið sem starfar innan þeirra á að búa við frábærar starfsaðstæður.

Á endanum snýst þetta um að greiða rétt verð fyrir verkefni sem áður voru unnin endurgjaldslaust af konum. Í byrjun árs voru kynntar metnaðarfullar aðgerðir forsætisráðuneytis um endurmat á virði kvennastarfa og það verður áhugavert að fylgjast með hæstvirtum forsætisráðherra vinna að þeim.

Ég vil óska honum sérstaklega góðs gengis við að ná fram markmiðum forvera síns í starfi um að ná hér fullu kynjajafnrétti fyrir árið 2030.

Forseti. Á Íslandi búa leiftrandi klár börn, og við eigum hæfileikaríka kennara til að búa þau undir framtíðina. Börnin okkar hafa notið góðs af hárri atvinnuþátttöku kvenna og metnaðarfullu skólastarfi og ekki síst leikskólastarfi, sem hefur veitt þeim öryggi í þéttofnu samfélagi. Samfélagi sem núna er að verða stærra og flóknara, en líka að mörgu leyti áhugaverðara.

Nei, börnin okkar eru ekki síður fær til náms, en það er eitthvað sem bendir til þess að norræn nágrannaríki okkar hafi haldið talsvert betur á menntamálum en við.  Það er ekki til nein töfralausn til að takast á við þessar áskoranir, en við getum samt náð árangri með réttum áherslum.

Um þær þarf að ríkja skýr pólitísk sýn og ekki síst hugrekki – þá sýn og það hugrekki höfum við jafnaðarmenn í Samfylkingunni.

Ræða Dagbjartar Hákonardóttur í eldhúsdagsumræðum á Alþingi 12. júní 2024:

Ræða Dagbjartar Hákonardóttur á eldhúsdegi

I.
Forseti, kæru Íslendingar, ég vil byrja á að óska þjóðinni til hamingju með kjör sjöunda forseta lýðveldisins – og ég vil óska Höllu Tómasdóttur heilla og velfarnaðar í embætti forseta.

Maður kemur í manns stað. Því fylgja breytingar – en lýðræðið sér til þess að það er fólkið í landinu sem velur leiðina áfram.

Í næstu Alþingiskosningum verður spurt um framhaldið við stjórn landsmála. Þá fær þjóðin valdið aftur í sínar hendur – tækifæri til að gera upp við hæstvirta ríkisstjórn og svara fyrir sig með kjörseðlinum:

Hvað finnst þér um ríkisstjórnina? Hvernig gengur með stjórn efnahagsmála, heimilisbókhaldið, vextina og verðbólguna – og stóru velferðarmálin? Hvort viltu áfram meira af því sama með sama fólk í brúnni – eða breytingar og von um betri tíð; nýtt upphaf með Samfylkingu, nýja forystu og nýjan kafla í sögu Íslands?

Við getum skrifað þennan kafla saman. En það útheimtir von, vilja og kjark til breytinga – sem við í Samfylkingunni viljum vekja meðal almennings.

Samfylkingin hefur þegar sýnt að við getum leitt breytingar. Við höfum tekið frumkvæði í íslenskum stjórnmálum og við byrjuðum á sjálfum okkur með því að líta í eigin barm, leita aftur í kjarnann og færa okkur nær fólkinu sem við þjónum. Þetta höfum við gert til að koma Samfylkingunni aftur í þjónustu alþýðu og vinnandi fólks um land allt – og á sama hátt munum við koma Íslandi aftur á rétta braut, fáum við til þess umboð hjá þjóðinni í næstu kosningum.

Kæru landsmenn. Við tökum þetta verkefni alvarlega. Í stað þess að eltast við upphlaupin í ríkisstjórninni þá höfum við einbeitt okkur að ströngum undirbúningi Samfylkingar og við höfum nú þegar kynnt tvö stór útspil: Örugg skref í heilbrigðis- og öldrunarmálum og svo Kröfu um árangur í atvinnu- og samgöngumálum. Næsta hálfa árið tökum við húsnæði og kjaramál af þessum sama þunga. Allt samkvæmt áætlun – enda tökum við engu sem gefnu og látum verkin tala.

II.
Við höfum sagt að meginmarkmið Samfylkingarinnar í stjórnmálum næsta áratuginn sé endurreisn velferðarkerfisins á Íslandi eftir áratug hnignunar. Það er langtímaverkefni. En ég vil lýsa því yfir hér með að fyrsta forgangsmál Samfylkingar í nýrri ríkisstjórn – áherslumál okkar númer 1 frá fyrsta degi – verður þetta:

Samfylkingin mun endurheimta efnahagslegan stöðugleika á Íslandi og kveða niður verðbólgu og vaxtastig. Og þetta er loforð. Ég heiti því að tryggja aftur efnahagslegan stöðugleika fyrir fólkið í landinu – með ábyrgum ríkisfjármálum.

Við munum gera það sem þarf til að passa upp á efnahag venjulegs fólks sem þessi ríkisstjórn hefur sett á hvolf, því miður, með hæstvirtan Bjarna Benediktsson forsætisráðherra í broddi fylkingar. Við höfum getuna, hæfnina og agann sem þarf – og við erum fyllilega meðvituð um að þetta er frumforsenda þess að hægt verði að endurreisa velferðarkerfið á næstu árum.

Samfylkingin er flokkur ábyrgra ríkisfjármála og efnahagslegs stöðugleika.

III.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið upptekinn við eitthvað annað. Ríkisstjórn hefur sýnt að hún ræður ekki við vandann. Þau geta ekki komið sér saman um leið til að taka á efnahagsmálunum og hafa í sannleika sagt verið með hugann víðs fjarri vandamálum og hagsmunum almennings.

Aftur og aftur hafa þau boðað bót og betrun. En mánuðirnir líða, árin líða, og hvað segja tölurnar?
• 1 ár af vöxtum yfir 9%.
• 4 ár af verðbólgu yfir markmiði.
• 9 ár af hallarekstri hjá ríkissjóði.

Er þetta virkilega það sem Sjálfstæðisflokkurinn kallar ráðdeild í ríkisfjármálum? Forsætisráðherra hæstvirtur virðist vera í fullkominni afneitun og þegar ég spurði um þessa stöðu í þinginu um daginn þá kallaði hann þetta – með leyfi forseta: „bestu efnahagslegu stöðu í lýðveldissögunni“. Þvílík aftenging við efnahagslegan veruleika almennings. Maður sem er svo firrtur fyrir vandanum – sem hann hefur sjálfur skapað – er augljóslega ófær um að leiða okkur út úr þessari stöðu.

Nú hefur kaupmáttur ráðstöfunartekna dregist saman á fimm af síðustu sex ársfjórðungum – sem þýðir að fólk fær minna fyrir peningana í veskinu sínu. Og til viðbótar öllu þessu, til að bæta gráu ofan á svart, þá erum við núna komin í samdrátt. Stuttu eftir að hæstvirtur Bjarni Benediktsson lýsti yfir bestu efnahagslegu stöðu í lýðveldissögunni þá tók Hagstofa Íslands saman þjóðhagsreikninga þar sem kom fram að landsframleiðsla dróst saman um heil 4% á fyrsta ársfjórðungi 2024.

Forseti, það er ný staða – að við séum komin í samdrátt samhliða eins mikilli verðbólgu og raun ber vitni. En staðreyndin er sú að þrátt fyrir þennan efnahagssamdrátt þá fór verðbólgan upp í síðustu mælingu. Upp en ekki niður.

Þannig er þetta allt í ranga átt:
• Verðbólga upp – hagvöxtur niður.
• Vextir upp – íbúðauppbygging niður.
• Stöðugur hallarekstur – enda stöðugt streymi af nýjum ófjármögnuðum útgjaldatillögum.

Og staðan virðist bara versna þegar nær dregur kosningum og ráðherrarnir reyna hver í sínu horni að bjarga eigin skinni án þess að nokkur axli ábyrgð á heildarmyndinni.

Ég spyr: Hvað þarf þjóðin að þola þetta ríkisstjórnarsamstarf lengi? Það er ekki mælikvarði á árangur hversu lengi ráðherrum tekst að hanga á valdastólum. Þegar erindið er svo augljóslega þrotið þá er það rétta í stöðunni að færa valdið aftur í hendur fólksins með því að boða til kosninga.

En nú hóta þau að sitja í heilt ár í viðbót á meðan þau safna í sig kjarki til að mæta kjósendum. Þó að öllum sé ljóst að ríkisstjórnin sé löngu komin á endastöð þá halda þau áfram að sólunda dýrmætum tíma og tækifærum, svo ekki sé talað um skattfé almennings. Í fyllstu virðingu – þetta er ekki boðlegt lengur.

IV.
Kæru landsmenn, við í Samfylkingunni höfum ráðist í breytingar í okkar eigin flokki til að brjótast út úr þeirri stöðnun sem hefur ríkt í stjórnmálunum. Við höfum einsett okkur að vinna aftur traust meðal almennings og vekja von og trú fólks á að við getum komið Íslandi aftur á rétta braut.

Og þessi breytta Samfylking býður upp á skýran valkost fyrir Ísland í næstu Alþingiskosningum: Við viljum endurreisa velferðarkerfið. En fyrsta verk verður að endurheimta efnahagslegan stöðugleika með ábyrgum ríkisfjármálum.

Fram að kosningum má vona að ríkisstjórnin bæti ráð sitt. En því fyrr sem þjóðin fær tækifæri til að  gera upp við ríkisstjórnina og svara fyrir sig með kjörseðlinum – því betra.

Ræða Kristrúnar Frostadóttur, formanns Samfylkingar, í eldhúsdagsumræðum á Alþingi 12. júní 2024:

„Samfylkingin mun endurheimta efnahagslegan stöðugleika“

Virðulegi forseti — góðir landsmenn. Fólkið í landinu getur treyst því að Samfylkingin tekur örugg skref. Þannig vinnum við og þannig munum við stjórna — fáum við til þess traust í næstu kosningum. Samfylkingin fer ekki í heljarstökk. Við rjúkum ekki upp út af minnstu málum. Og við látum ekki slá okkur út af laginu. Við erum Jafnaðarflokkur Íslands. Það er okkar að veita fólki öryggi — og fullvissu um að við getum stjórnað í þágu þjóðar; staðið vörð um það sem fólki er kærast.

Nú er kjörtímabilið hálfnað. Og þá má spyrja: Hefur ríkisstjórnin notað þennan tíma til góðs, fyrir fólkið í landinu? Það fer mikil orka í að rífast innbyrðis og reyna að láta stjórnmálin snúast um eitthvað allt annað en það sem raunverulega brennur á fólkinu í landinu. Samfylkingin tekur ekki þátt í þessu.

Í sumar vorum við að hugsa um heilbrigðismál — og vinna úr upplýsingum frá hátt í 40 opnum fundum með almenningi um land allt, og öðru eins af fundum á vinnustöðum, með fólki af gólfinu og sérfræðingum um heilbrigðiskerfið.

Við viljum mæta til leiks með raunsæjar lausnir sem endurspegla þau skref sem meirihluti þjóðar vill að verði tekin í grundvallarmálaflokkum. Fólkið í landinu skilur vel að það er ekki hægt að gera allt. Það vill bara að stjórnmálafólk sé hreinskilið um þá vegferð sem það treystir sér í. Eða eins og ágætur maður sem ég rakst á á kaffihúsi um daginn sagði: „Maður gerir ekki miklar kröfur til stjórnmálamanna. Bara að þau geri það sem þau segjast ætla að gera.“

Þess vegna höfum við í Samfylkingunni viðurkennt að það þarf að forgangsraða; bæði á næsta kjörtímabil og í þeirri undirbúningsvinnu sem flokkurinn hefur þegar hafið með fjölda fólks um land allt. Það er efnahagur, velferð og öryggi fólks — sem er númer 1, 2 og 3 hjá okkur.

Góðir landsmenn, fyrir lok þessa mánaðar mun Samfylkingin kynna: Örugg skref — í heilbrigðis- og öldrunarmálum.

Verklýsingu fyrir nýja ríkisstjórn; fimm þjóðarmarkmið í þessum veigamikla málaflokki, sem stendur fólki svo nærri frá degi til dags; ásamt aðgerðum — öruggum skrefum í rétta átt sem Samfylkingin vill stíga í nýrri ríkisstjórn að loknum næstu kosningum.

 Við höfum hlustað, meðtekið og sett á blað hvernig við viljum tryggja að grunnurinn sé í lagi; að fólk finni fyrir öryggi — hvar sem það býr — og hafi fastan tengipunkt við heilbrigðiskerfið; hvernig við drögum úr skriffinnsku og tryggjum að heilbrigðisstarfsfólk hafi meiri tíma með sjúklingnum, svo dæmi séu nefnd.

Þetta er það sem við erum að gera á meðan ríkisstjórnin er upptekin við að rífast við sjálfa sig um sín eigin sjálfsköpuðu vandamál: Sitt eigið stjórnleysi í útlendingamálum, sitt eigið virkjanastopp og sitt eigið endalausa hringl með hvalveiðar.

En það eina sem ríkisstjórnin virðist vera algjörlega sammála um innbyrðis er að halda áfram að reka skaðlega efnahags- og velferðarstefnu, sem grefur undan stöðugleika og bítur í skottið á sér. 

Þetta blasti við landsmönnum síðast í gær, þrátt fyrir ítrekuð loforð ráðherra um bót og betrun þegar kemur að stjórn efnahagsmála. Fjárlögin afhjúpa þau. Ríkisstjórnin heldur sig við óbreytta stefnu frá fjármálaáætlun í vor og árið þar á undan, að því er virðist óháð aðstæðum í samfélaginu. Á tímum viðvarandi verðbólgu og eftir fjórtán vaxtahækkanir í röð. Þannig kallar ríkisstjórnin enn hærri vexti yfir heimilin — með því að velta allri ábyrgð á baráttunni við verðbólguna í fang seðlabankans.

En það sem er alvarlegast er að úrræðaleysi ríkisstjórnarinnar kyndir undir óróa á vinnumarkaði — sem er hætt við að leiði til enn meiri verðbólgu. Og það er í besta falli broslegt, eftir markvissa fjölgun ráðherrastóla, að nú eigi aðhaldið nær allt að koma frá hagræðingu í efsta stjórnsýslulaginu, sem þó lekur í gegnum allt kerfið. En enginn kjarapakki — ekkert gert til að koma í veg fyrir að kjarabætur verði einvörðungu sóttar í gegnum launaliðinn — sem ríkið fær svo sjálft í fangið af fullum þunga. Þetta kallast að sjá ekki skóginn fyrir trjánum.

Hvað er til ráða? Við breytum ekki grundvallaratriðum í efnahags- og velferðarstefnunni með breytingartillögum. En Samfylkingin mun halda áfram að leggja fram kjarapakka, fullfjármagnaða og gott betur, til að vinna gegn verðbólgu og stuðla að ró á vinnumarkaði. Maður vonar bara að ríkisstjórnin hætti að benda á alla aðra og fari að horfast í augu við eigin ábyrgð.

Góðir landsmenn. Samfylkingin er stjórnmálaflokkur sem hefur mikinn metnað fyrir hönd íslensku þjóðarinnar. En sá metnaður má aldrei verða til þess að við missum tengsl við veruleika og þarfir fólksins í landinu — eins og þörfina fyrir stöðugleika, festu og öryggi.

 Þess vegna boðum við engin heljarstökk heldur örugg skref. Í rétta átt. Við skiljum að það eru dýrmætir þættir í okkar samfélagi, í okkar umhverfi, sem binda okkur saman — og sem okkur ber skylda til að vernda og varðveita, fyrir fólkið í landinu og fyrir komandi kynslóðir.

Í heimi hraðra breytinga getur fólk misst fótfestu og upplifað óöryggi. Og þá getur þráin eftir því að vernda, varðveita og passa upp á ákveðið jafnvægi orðið þungamiðjan í jafnaðarstefnu — sem er afgerandi í efnahags- og velferðarmálum og sem setur öryggi og virðingu fólks í fyrsta sæti.

Jafnaðarstefna sem tryggir fólki öryggi og virðingu í daglegu lífi felur líka í sér mikilvægan boðskap um að engin manneskja þurfi að óttast um öryggi sitt vegna þess hver hún er. Við verndum einmitt og varðveitum það sem okkur er kærast, samfélagslegt traust, með því að taka fólki eins og það er. Án þessa trausts og virðingar fyrir fólki molnar undan samstöðunni sem við þurfum svo á að halda ef við ætlum að ráðast saman í þá vegferð sem framundan er — vegferð sem Samfylkingin vill veita forystu — að endurreisa velferðarkerfið á Íslandi.

 Forseti — góðir landsmenn, þetta er sá valkostur sem Samfylkingin býður upp á: Örugg skref, velferð og virðing  — engin heljarstökk. Það er loforð okkar og loforð mitt til ykkar. Orð eru til alls fyrst. En mestu skiptir að Samfylkingin noti áfram tímann í stjórnarandstöðu til að sýna hvernig við vinnum og hvernig við munum stjórna — í ríkisstjórn, fáum við til þess umboð. Kjörtímabilið er hálfnað. En línurnar eru að skýrast. Og það eru verkin sem tala.

Ræða Kristrúnar Frostadóttur formanns Samfylkingarinnar í umræðum um stefnuræðu forsætisráðherra á Alþingi þann 13. september 2023.  

Kristrún: „Örugg skref, velferð og virðing  — engin heljarstökk“

Samstarf Ungs jafnaðarfólks og ASÍ-UNG hefur aukist að undanförnu og verið formgert. Á meðal þátttakenda í Nordenskolan í ár var Ástþór Jón Ragnheiðarson, forseti ASÍ-UNG og starfsmaður Verkalýðsfélags Suðurlands, sem svaraði nokkrum spurningum um námskeiðið.

Hvernig var í Nordenskolan og hver voru helstu umfjöllunarefni?
„Það var fróðlegt og skemmtilegt og svo eru tengslin ekki síður mikilvæg – bæði við allskonar fólk úr verkalýðshreyfingunni og jafnaðarflokkum Norðurlanda og líka í þessum öflugi hópi sem tók þátt frá Íslandi. Fyrri hluti námskeiðsins var rétt utan við Helsinki þar sem finnska alþýðusambandið er með aðstöðu fyrir svona lagað og seinni hlutinn var í höfuðstöðvum Dansk Metal í Kaupmannahöfn, félags málmiðnaðarmanna. Að því loknu tók ég þátt verkalýðsþingi Norðurlanda sem er haldið á hverju ári af SAMAK samhliða leiðtogafundi þar sem voru meðal annars gestgjafinn Mette Frederiksen, Jonas Gahr Støre, Magdalena Andersson og Kristrún Frostadóttir, ásamt forsetum alþýðusambandanna. Það er auðvitað mjög gagnlegt að kynna sér hvernig verkalýðshreyfingin vinnur á Norðurlöndum.

Í stórum dráttum var helsta umfjöllunarefni námskeiðsins norræna samfélagsmódelið – og stoðir þess sem eru skipulagður vinnumarkaður, ábyrg hagstjórn og sterkt velferðarkerfi. Ég hef mestan áhuga á aðkomu stéttarfélaganna að þessu og kem sjálfur þaðan – regluverki um starfsemi þeirra, umgjörð kjarasamninga og svo framegis. En samspilið við stjórnmálin er líka mikilvægt og ég vann hópverkefni sem gekk út á að meta árangur sósíaldemókrata í þingkosningum í samhengi sýnileika almenns verkafólks og verkalýðsleiðtoga á framboðslistum flokkanna. Það virðist vera samband þar á milli – þannig að meiri árangur náist þegar þessi tenging er sterkari,“ segir Ástþór Jón.

Hver er helsti ávinningurinn af svona námskeiði – lærdómur, tengsl, innblástur eða annað?
„Það fer líklega eftir hverjum og einum en þetta skiptir allt máli. Í mínu tilfelli held ég að tengslanetið sé mesti ávinningurinn og stemningin í þessum stóru flokkum og samtökum launafólks sem maður getur ekki upplifað með því að lesa sér bara til á netinu. Þannig að já það veitir innblástur í rauninni að fara út og kynna sér þetta. Á Norðurlöndum hefur tekist vel til við sameiningu verkalýðsfélaga – og í Danmörku er meira að segja búið að ganga svo langt að sameina stéttarfélög nær alls launafólks í einu sambandi, að undanskildum félögum langskólagenginna.

Ég horfi líka sérstaklega til þess hvernig verkalýðshreyfingin nær mestum árangri við að virkja ungt fólk til þátttöku. Þetta eru auðvitað fjölmennari lönd og félögin sterkari sem því nemur – til dæmis er finnska ASÍ-UNG með formann í fullu starfi og skilgreindan hluta af skrifstofunni sem sinnir öllu því sem snýr að yngra fólki og þar með framtíð hreyfingarinnar. Það er mikil fagmennska þarna og líka mikið stolt og sterk verkalýðshefð – enda hefur norræna verkalýðshreyfingin, og stjórnmálaflokkar hennar, byggt upp einhver farsælustu samfélög í heiminum. Ísland er ekki langt undan en við getum enn lært ýmist af nágrönnum okkar.“

Hvaða skoðun hefur þú á samstarfi verkalýðshreyfingar og jafnaðarflokka á Norðurlöndum?
„Í grunninn hef ég nálgast þetta þannig að verkalýðshreyfingin á Íslandi eigi að vera ópólitísk – þó að það sé í raun annað uppi á teningnum á Norðurlöndum. Ég hef verið skeptískur á fyrirkomulagið þar en um leið er í raun óhjákvæmilegt að það sé langmest svörun á milli verkalýðshreyfingar og flokka sem líta beinlínis á sig sem pólitískan arm hennar, eins og norrænu jafnaðarflokkarnir hafa gert. Og ef á meðan það er einkum einn stjórnmálaflokkur sem vill vinna þétt með verkalýðshreyfingunni þá er eðlilegt að þar sé samgangur og samstarf.

Kannski má segja að sjónarmið mín hafi þróast á þá leið að ég hef færst frá því að vilja ekki samstarf milli til dæmis Alþýðusambands Íslands og einstakra stjórnmálaflokka yfir í að segja: Þeim sem vilja samstarf við okkur skulum við taka vel og opna faðminn. Eins og staðan er í íslenskum stjórnmálum núna þá sýnist mér einn flokkur vilja dýpka samstarfið við ASÍ og ég vil bjóða hann velkominn. Það er Samfylkingin – sem hefur breyst mikið upp á síðkastið og leitað aftur í kjarnann, að mínu mati til hins betra.

Við þurfum meira af almennu launafólki inn á þing. Það mætti gjarnan vera fólk með djúpar rætur í verkalýðshreyfingunni og jafnvel verkalýðsleiðtogar. En aðalatriðið er bara að verkafólk geti átt sína fulltrúa á Alþingi sem hafa raunverulegan skilning á raunum, draumum og þrám þess stóra hóps. Ég er á þeirri skoðun að þetta skipti miklu máli en sé engan veginn sjálfgefin niðurstaða. Samfylkingin ætti að mínu mati að sjá til þess að verkafólk eða almennt launafólk skipi að minnsta kosti eitt sæti af fjórum efstu sætum á öllum framboðslistum til Alþingiskosninga. Það myndi styrkja flokkinn.“

* * *

Ásamt Ástþóri Jóni voru fulltrúar ungliða úr röðum ASÍ sem tóku þátt í Nordenskolan í ár þau Gunnar Hafsteinn Kristjánsson (í Félagi verslunar- og skrifstofufólks á Akureyri), Haraldur Örn Arnarson (í Grafíu og formaður RSÍ-UNG) og Svanfríður Guðrún Bergvinsdóttir (í Verkalýðsfélagi Vestfjarða). Fulltrúar Ungs jafnaðarfólks voru þau Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður, Nanna Hermannsdóttir háskólanemi í Svíþjóð og Pétur Marteinn Urbancic Tómasson lögfræðingur.

Sjö ungliðar úr aðildarfélögum Alþýðusambands Íslands (ASÍ) og Samfylkingunni sóttu í vetur Nordenskolan sem er árlegt námskeið um norræna samfélagsmódelið á vegum Samráðsnefndar jafnaðarflokka og alþýðusambanda á Norðurlöndum (SAMAK).

Ungliðar úr ASÍ og Samfylkingu stúdera norræna módelið

Í næstu kosningum til Alþingis mun ráðast hvaða leiðir verða farnar til að mæta stórum áskorunum sem við stöndum frammi fyrir sem samfélag og sem þjóð meðal þjóða. Þar mun valið standa á milli þess að sýn jafnaðarmanna verði höfð að leiðarljósi eða hvort notast verði áfram við gömlu leiðirnar sem hafa nú þegar sýnt að duga ekki í velferðarsamfélagi.

Leiðarljós jafnaðarstefnunnar eru öflug heilbrigðis- og velferðarþjónusta fyrir alla, jafnrétti til náms, heilbrigður vinnumarkaður sem stendur vörð um réttindi launamanna, mannúð, jafnrétti og mildi.  Með efnahagsstjórn jafnaðarmanna er þetta mögulegt. Ævinlega skal taka almannahagsmuni fram fyrir sérhagsmuni og tryggja að þjóðin fái fullt verð fyrir auðlindir sínar. Ranglæti og spillingu má ekki líða.

Við erum rík þjóð og eigum að gæta að lífsgæðum allra, ekki síst barna. Það er hægt og við höfum efni á því!

Á Íslandi býr fjöldi barna við efnislegan skort. Hér finnast mörg dæmi um sárafátækt og þúsundir barna geta ekki tekið þátt í tómstunda- og íþróttastarfi vegna þess að foreldrarnir eiga ekki peninga nema rétt fyrir fæði, klæði og húsnæði. Þau börn verða oft út undan og líður illa.

Ókeypis skólamáltíðir í grunnskóla er framfaraskref sem náðist í gegnum síðustu kjarasamninga. Við þurfum einnig að styðja nemendur í framhaldsskólum til kaupa á námsgögnum, niðurgreiða hádegismat í framhaldsskólum og bæta aðgengi allra barna og ungmenna að íþróttum og félagsstarfi.

Það er löngu þekkt að stöðu ungra fjölskyldna má bæta með því að nota jöfnunartækin sem ríkið hefur yfir að ráða. Tækin sem hafa sýnt sig að virka best; barnabætur, vaxtabætur og annar húsnæðisstuðningur. Jafnvel þó að með síðustu kjarasamningum hafi fylgt hækkun á barnabótum þarf að gera mun betur því fólk með meðaltekjur nær vart endum saman og fær samt verulega skertar barnabætur í núverandi kerfi. Íslenskar fjölskyldur hafa því miður aldrei notið barnabóta í líkingu við hin norrænu ríkin.

Fyrirheit um barnvænt samfélag og leiðir til að uppfylla barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, líkt og lögbundið er, þurfa að vera að fullu fjármögnuð. Þar á meðal til að vinna á biðlistum eftir þjónustu við börn, hvort sem er vegna greiningar eða meðferðarúrræða. Varnir gegn hvers kyns ofbeldi og vanrækslu barna verður að styrkja.

Stjórnvöld mega aldrei hunsa réttindi barna eða setja börn í hættulegar aðstæður hvort sem er innan lands eða utan. Þess vegna á t.d. að sjá til þess að Yazan, sem er 11 ára drengur og á yfir höfði sér brottvísun úr landi þrátt fyrir alvarleg veikindi og fötlun, fái hér heimili og örugga höfn.

Þessa dagana fögnum við fjölbreytileikanum. Sjáum til þess að með jafnrétti, mannúð og mildi verði svo áfram um ókomin ár.

Greinin birtist í Morgunblaðinu 10. ágúst 2024. 

Leit um „��“

2328 niðurstöður fundust við leit að „��“

Póstlisti Samfylkingarinnar

Samfylkingin

Flokkurinn

Flýtileiðir

Vertu í bandi:

Leit um „���������������������������“