Öflug og þróttmikil velferðarþjónusta

Samfylkingin vill búa nýjum kynslóðum á Íslandi eins góð lífsskilyrði og unnt er allt frá fæðingu. Í því skyni þarf að afnema eða draga stórlega úr tekjutengingu barnabóta og hverfa þannig frá því fyrirkomulagi að þær beri keim af fátækrahjálp fyrri tíma. Þar gegna menntastofnanir og velferðarþjónustan lykilhlutverki. Við viljum styðja myndarlega við uppvöxt barna, létta undir með foreldrum og sjá til þess að sveigjanleiki á vinnumarkaði og stytting vinnuviku gefi svigrúm til samveru barna og foreldra. Þröngur fjárhagur ungs fólks má ekki halda aftur af möguleikum þess til barneigna og ekkert barn á að búa við fátækt eða skert tækifæri til náms og frístunda vegna fjárhagsstöðu foreldra sinna.

Samfylkingin ætlar að beita sér fyrir sterku almennu barnabótakerfi sem stenst samanburð við það sem best gerist á Norðurlöndunum. Þá er löngu tímabært að fæðingarorlofskerfið verði tekið til gagngerrar endurskoðunar. 

Samfylkingin vill brúa bilið á milli fæðingarorlofs og leikskóla, hækka hámarksgreiðslur fæðingarorlofs í samræmi við launaþróun og kveða á um að greiðslur upp að lágmarkslaunum haldist óskertar. Einnig þarf að hækka fæðingarstyrki námsmanna og annarra sem ekki eiga rétt á fæðingarorlofi, setja gólf á lágmarksgreiðslur og auka sveigjanleika. Auka þarf sveigjanleika fyrir námsmenn sem einnig eru á vinnumarkaði til fæðingarorlofsrétts. Hækkanir á greiðslum úr fæðingarorlofssjóði skulu ekki miðaðar við fæðingardag enda felur slíkt í sér kerfisbundið misrétti. Tryggja þarf meðgönguorlof fyrir verðandi foreldra.

Á hinum Norðurlöndunum hefur rétturinn til leikskóladvalar eftir að fæðingarorlofi lýkur verið lögfestur. Á Íslandi skortir hins vegar sameiginlega sýn, lagaumgjörð og samkomulag um fjármögnun leikskólastigsins. Ungbarnafjölskyldur í öllum sveitarfélögum bera hallann af því. Úr þessu þarf að bæta með samhentu átaki ríkis og sveitarfélaga og m.a. breytingum á lögum um tekjustofna sveitarfélaga.

Samfylkingin vill tryggja framfærslu og réttindi barna sem hafa misst foreldra, efla stuðning við fötluð börn, langveik börn og börn með hegðunarvandamál, geðraskanir og þroskafrávik auk þess að útrýma biðlistum barna og ungmenna sem bíða eftir greiningu og úrræðum við hæfi. Samfylkingin vill stórauka snemmtækan stuðning við börn, einkum á fyrstu árum í lífi þeirra. Viðeigandi og varanleg úrræði sem fylgt er eftir þurfa að vera aðgengileg fyrir börn og ungt fólk með margþættan félagslegan vanda. Loks viljum við bjóða öllum börnum upp á heilsueflandi umhverfi og heilsusamlegar skólamáltíðir þeim og forsjáraðilum þeirra að kostnaðarlausu.